Sinüs taşikardisi, kalbin normal ritim kaynağı olan sinüs düğümünün dakikada 100 atımı aşan hızda elektrik sinyali üretmesiyle ortaya çıkan bir ritim bozukluğudur. Fizyolojik tepkilerle ilişkili olabileceği gibi altta yatan ciddi sağlık sorunlarının habercisi de olabilir. Bu durumun nedenleri, teşhis yöntemleri ve tedavi yaklaşımları hakkında detaylı bilgiler:
Sinüs Taşikardisi Nedir?
Kalbin doğal pili olan sinüs düğümünün normalden hızlı çalışması sonucu istirahat halindeyken kalp atım hızının 100/dakikayı geçmesidir. Diğer taşikardi türlerinden farkı, elektriksel uyarının kaynağının yine sinüs düğümü olması ve EKG’de normal P dalgalarının görülmesidir.
Fizyolojik Nedenler
- Egzersiz: Yoğun fiziksel aktivite sırasında normal tepkidir.
- Stres/Anksiyete: Adrenalin salınımı kalp hızını artırır.
- Ateşli Hastalıklar: Vücut ısısındaki her 1°C artış, kalp hızını 10-15/dk yükseltir.
- Kafein/Nikotin: Fazla kahve, enerji içecekleri veya sigara tüketimi.
Patolojik Nedenler
- Kardiyak Sorunlar: Kalp yetmezliği, koroner arter hastalığı.
- Endokrin Bozukluklar: Hipertiroidi, feokromositoma.
- Solunum Problemleri: KOAH, pulmoner emboli.
- Anemi: Dokulara oksijen taşınmasındaki yetersizlik.
- İlaç Yan Etkileri: Astım ilaçları (salbutamol), tiroid hormonları.
Belirtiler Ne Zaman Alarm Verir?
- Dinlenirken bile devam eden çarpıntı hissi
- Nefes darlığı ve göğüste sıkışma
- Baş dönmesi veya bayılma hissi
- Açıklanamayan yorgunluk
- Gece uykudan çarpıntı ile uyanma
Tanı Yöntemleri
- EKG (Elektrokardiyogram): Ritmin sinüs kaynaklı olduğunu doğrular.
- Holter Monitörü: 24-48 saatlik kalp ritmi kaydı.
- Ekokardiyografi: Yapısal kalp problemlerini araştırır.
- Kan Testleri: TSH (tiroid), hemoglobin, elektrolit düzeyleri.
- Efor Testi: Egzersize kalp tepkisinin değerlendirilmesi.
Tedavi Yaklaşımları
- Altta Yatan Nedenin Tedavisi:
- Anemide demir takviyesi,
- Hipertiroidide antitiroid ilaçlar,
- Enfeksiyonlarda antibiyotikler.
- Acil Durumlarda:
- Oksijen desteği,
- İV sıvı uygulaması,
- Beta blokerler (metoprolol) veya kalsiyum kanal blokerleri (diltiazem).
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Kafein/alkol kısıtlaması,
- Stres yönetimi (yoga, meditasyon),
- Düzenli aerobik egzersiz.
Ne Zaman Acile Başvurulmalı?
- Göğüs ağrısıyla birlikte çarpıntı
- Bilinç bulanıklığı veya bayılma
- Nefes almakta güçlük çekme
- Kalp hızının 140/dk üzerinde olması
Korunma Stratejileri
- Tansiyon ve kan şekeri kontrolü,
- Uyku apnesi varsa tedavisi,
- Aşırı sıcak ortamlardan kaçınma,
- Reçetesiz ağrı kesici kullanımını sınırlama.
Önemli Uyarılar
- Ani başlangıçlı taşikardilerde vagal manevralar (öksürme, ıkınma) denenebilir.
- Beta bloker kullanan hastaların ilacı aniden kesmesi "rebound taşikardi"ye yol açabilir.
