Hamilelikte Kalp Çarpıntısı
Hormon seviyeleri değişir ve damar içi sıvılarda artış görülebilir ve bunun sonucunda gebelikte kalp çarpıntısı oluşma ihtimali yükselir. Altta yatan hastalığa göre ilaç tedavisi, demir ilacı ve diyet gibi tedaviler uygulanabilir.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Nedir?
Kadın vücudu, gebelik sırasında hem fiziksel hem de fizyolojik açıdan pek çok değişim yaşamaktadır. Hormon seviyeleri değişir ve damar içi sıvılarda artış görülür. Bunun sonucunda gebelikte kalp çarpıntısı oluşma ihtimali yükselir. Bir gebenin nabzı ortalama olarak 90 ile 100 değerleri arasında değişiklik gösterebilir. Tehlikeli bir durum değildir.
Kalp; pompa görevi gören, kanın tüm organ ve dokulara iletilmesini sağlayan hayati bir organdır. Sağlıklı bir insanın kalp atış değeri (nabız) dakikada 60 ile 100 aralığında olmalıdır. Fiziksel aktivite ve ruh hali gibi faktörler nabızda değişikliklere sebep olabilmektedir. Kişilerin kalp ritminde meydana gelen anormal değişimler aritmi olarak adlandırılır. Bu durum halk arasında kalp çarpıntısı adı ile de bilinmektedir.
Ritim bozukluğu yaşayan bir kişi, nabzını ölçmeden de kalbinin hızla attığını rahatlıkla hissedebilir. Her zaman endişe verici bir durum olmasa da göğüs ağrısı gibi belirtilerle birlikte görüldüğünde bir uzmana başvurulmalıdır.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Belirtileri Nelerdir?
Hamilelikte çarpıntı görülmesi riski oldukça yüksektir. Ancak bu sorunun tek başına görülmesi, endişe verici bir durum değildir. Hamilelikte kalp çarpıntısı ve halsizlik gibi belirtilerin bir arada yaşanması halinde altta yatan bir hastalık olup olmadığı mutlaka araştırılmalıdır.
Düzensiz kalp atışına eşlik edebilecek belirtilerden bazıları şu şekilde sıralanabilir;
- Göğüs ağrısı,
- Nefes darlığı,
- Taşikardi (nabzın 120’nin üzerine çıkması),
- Hemoptizi (öksürürken kan gelmesi),
- Bayılma,
- Mide bulantısı ve kusma,
- Baş dönmesi.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Nedenleri Nelerdir?
Gebelikte çarpıntı, çoğu zaman bir hastalık belirtisi olmasa da takip edilmesi gereken bir durumdur. Altta yatan sebebin teşhis edilebilmesi için mutlaka bir uzmana başvurulmalıdır.
Hamilelikte kalp çarpıntısı nedenleri arasında yer alan bazı durum ve hastalıklar aşağıdaki gibidir:
- Fizyolojik Değişimler: Gebelik döneminde vücudun işleyişi değişir. Bebeğin oksijen ve diğer ihtiyaçlarının karşılanabilmesi için anne adayının kan miktarı artar. Bunun sonucunda ise nabız yükselir. Özellikle hamileliğin son ayında kalp çarpıntısı sorunu ile sıklıkla karşılaşılır. Nabızda meydana gelen 10 - 20 atımlık değişim, anne adayını zaman zaman rahatsız etse de sağlık açısından tehlike oluşturacak bir durum değildir.
- Demir Eksikliği Anemisi (Kansızlık): Gebelik döneminde kan üretiminin artması sonucunda, vücudun demir ihtiyacı da artar. Demir açığı, dengeli beslenme ya da gıda takviyesi ile kapatılmadığında demir eksikliği anemisi oluşabilmektedir. Bu nedenle hamilelikte çarpıntı yaşayanlar, kansızlık riski açısından da değerlendirilmelidir.
- Preeklampsi (Gebelik Zehirlenmesi): Gebelik zehirlenmesi adı ile de bilinen preeklampsi, yüksek tansiyon ve çarpıntı ile karakterizedir. Böyle bir durumda gebeler, kontrollere daha sık çağırılır ve daha yakından takip edilirler.
- Tiroid Bezi Hastalıkları: Tiroid bezinden salgılanan tiroksin hormonu, kalp atışını düzenlemede rol oynar. Bu nedenle hipertiroidi (tiroid bezinin fazla çalışması) hastalığı olan bir gebenin kalp atışı, olması gerekenden çok daha fazladır.
- Kalp ve Damar Hastalıkları: Damar tıkanıklığı gibi bazı sorunlar, kalp ritminde bozulmalara neden olmaktadır. Özellikle sigara kullanan kişilerde damar tıkanıklığı görülmesi riski son derece yüksektir. Hamilelikte nefes darlığı ve kalp çarpıntısı belirtilerinin bir arada görülmesi, kalp ve damar hastalıklarının bir işareti olabilmektedir. Risk grubunda olan kişilerin, gebelik öncesinde detaylı bir muayeneden geçmesi tavsiye edilmektedir.
- Hipotansiyon (Tansiyon Düşüklüğü): Tansiyon düşüklüğü, halsizlik ve baş dönmesi gibi belirtilerin yanı sıra kalp çarpıntısı da yapmaktadır. Tansiyonun çok düşmesi halinde acil müdahale edilmesi gerekmektedir.
- Psikolojik Faktörler: Gebelik döneminde yaşanan duygusal değişimler çarpıntıya sebep olabilmektedir. Panik atak ve anksiyete (kaygı bozukluğu) gibi sorunlar da var olan çarpıntının artmasına yol açmaktadır.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Teşhisi
Hamileyken kalp çarpıntısı yaşayan gebeler, alta yatan bir hastalık olup olmadığı yönünden değerlendirilmelidir. Çarpıntı probleminin araştırılması sırasında kadın doğum uzmanları ve kardiyoloji uzmanlar iş birliği içerisinde çalışarak, annenin ve bebeğin sağlığını korurlar.
Gebelik döneminde kalp çarpıntısına yol açan sorunun teşhisinde kullanılan tetkikler şu şekilde sıralanabilir:
- Hasta Öyküsü (Anamnez): Hasta öyküsü, doğru teşhis için çok önemlidir. Bu aşamada gebenin daha önce geçirdiği hastalıklar, yaşadığı belirtiler, beslenme düzeni, kullandığı ilaçlar, uyku düzeni ve geçirdiği ameliyatlar gibi pek çok bilgiye ulaşılır. Bu bilgiler doğrultusunda ilave tetkikler yapılır ve teşhis konur.
- Elektrokardiyografi (EKG): EKG sayesinde, kalp atarken oluşan elektriksel aktivite ölçülür ve kalp sağlığı hakkında önemli bilgiler edinilir. Bu işlem yaklaşık olarak 2 - 3 dakika sürmektedir ve ağrısızdır. Pek çok gebe, cihazın bebeğe bir zararı olacağından korkup testi yaptırmaktan kaçınmaktadır. Fakat EKG’nin anneye ve bebeğe herhangi bir zararı bulunmamaktadır.
- Kan Tahlili: Kan tahlili, birçok hastalığın teşhis edilmesini sağlamaktadır. Kalp hastalıkları, kansızlık ve hormonal bozukluklar kan tahlili sayesinde kolaylıkla fark edilebilmektedir. İşlem öncesinde aç olunması gerekiyorsa, sağlık çalışanları gebeyi bilgilendirecektir.
- Ekokardiyografi (EKO): EKO işlemi sırasında ultrason dalgalarında faydalanılır. Bu nedenle anne ve bebeğe bir zararı yoktur. Bu işlem sırasında kalbin yapısı ve sağlığı izlenir. Hızlı ve ağrısız bir işlemdir.
- Ritim Holteri: Kişinin göğsüne elektrotlar ile bağlanan küçük bir cihaz yardımı ile, kalp atışı 1 - 3 gün boyunca kaydedilir. Daha sonrasında bir uzman sonuçları inceler. Bu süreçte cihaz çıkarılmaz ve günlük yaşama normalde olduğu şekilde devam edilir. Cihaz takılı olduğu için istirahat halinde kalınması, hatalı sonuç alınmasına sebep olacaktır. Ritim holteri uygulamasının bebeğe herhangi bir zararı yoktur.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Tedavisi
Gebelikte kalp çarpıntısı normal kabul edildiği için çoğu zaman herhangi bir ilaç tedavisine ihtiyaç duyulmaz. Fakat çarpıntı, altta yatan bir hastalığın sonucu olarak görülüyorsa, o hastalığa yönelik bir tedavi planı oluşturulur. Uzmanlar tarafından reçete edilmeyen hiçbir ilaç kullanılmamalıdır.
Hamilelikte kalp çarpıntısının sebebe yönelik tedavileri aşağıdaki gibidir:
- Fizyolojik Değişimlere Bağlı Kalp Çarpıntısı Tedavisi: Hormonal ve kan miktarının artmasına bağlı olarak gelişen kalp çarpıntısı için herhangi bir tedaviye ihtiyaç yoktur. Gebe yakından takip edilir ve beslenmesi düzenlenir. Ayrıca ağır egzersizlerden kaçınması tavsiye edilir.
- Demir Eksikliği Anemisine (Kansızlık) Bağlı Kalp Çarpıntısı Tedavisi: Gebelik döneminde en sık görülen sorunlardan biri de demir eksikliği anemisidir. Anne adayının demir içerikli gıdaları tüketmesi tavsiye edilir. Eğer kansızlık ciddi bir seviyede ise çeşitli demir takviyeleri reçete edilmektedir.
- Gebelik Zehirlenmesine Bağlı Kalp Çarpıntısı Tedavisi: Preeklampsi (gebelik zehirlenmesi) hastalığında bebeğin doğurtulması gerekmektedir. Eğer bu mümkün değilse, anne adayının hastaneye yatması ve yakından takip edilmesi gerekmektedir.
- Kalp ve Damar Hastalıklarına Bağlı Kalp Çarpıntısı Tedavisi: Hamilelikte kalp çarpıntısının sebebi herhangi bir kalp ve damar hastalığı ise, bebeğe zararı olmayacak ilaçlar reçete edilir ve gebenin istirahat etmesi sağlanır. Gerekli durumlarda beslenme yeniden düzenlenmelidir.
- Tiroid Bezi Hastalıklarına Bağlı Kalp Çarpıntısı Tedavisi: Tiroid bezinin fazla çalışması olarak da bilinen hipertiroidi hastalığında düşük dozda ilaç tedavisi uygulanmaktadır. Yüksek dozda ilaç kullanımı bebekte gelişim geriliğine sebep olabilmektedir. Bu nedenle kontroller aksatılmamalıdır.
- Psikolojik Faktörlere bağlı Kalp Çarpıntısı Tedavisi: Gebelik döneminde psikolojik problemler görülmesi son derece doğaldır. Hamilelikte panik atak ve çarpıntı gibi sorunlar yaşayan kişiler, uzmanlardan terapi desteği alarak süreci daha rahat atlatırlar.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı Tedavi Edilmezse
Hamilelikte kalp çarpıntısı yaşanması son derece normaldir. Fakat bu sorun farklı hastalıkların bir sonucu olarak ortaya çıkmışsa, mutlaka tedavi edilmesi gerekmektedir. Altta yatan sorunun görmezden gelinmesi, bebeğin ve annenin hayatını tehlikeye sokabilir. Bu nedenle çarpıntıya ek olarak, bayılma ve nefes almada güçlük gibi belirtiler de görülürse en kısa süre içerisinde bir uzmana başvurulmalı ve tedaviye başlanmalıdır.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısına Ne İyi Gelir?
Gebelikte kalp çarpıntısı yaşayan kişiler, doktor tarafından hazırlanmış tedavilere ek olarak bazı uygulamalar yapabilirler. Böylece çarpıntı hissi mümkün olduğunca azaltılır. Uzman onayı olmadığı sürece hiçbir ilaç ya da takviye gıda alınmaması gerektiği unutulmamalıdır.
Hamilelikte kalp çarpıntısına iyi gelen uygulamalar şu şekilde sıralanabilir;
- İstirahat etmek,
- Meditasyon yapmak,
- Stresten kaçınmak,
- Nefes egzersizi yapmak,
- Yan yatmak ya da oturmak.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısına Ne İyi Gelmez?
Gebelikte kalp çarpıntısının pek çok nedeni olabilir. Altta yatan sebebin belirlenmesi ve tedavi edilmesi son derece önemlidir. Çarpıntı hissedildiği sırada veya öncesinde yapılacak bazı hatalı davranışlar çarpıntının şiddetlenmesine yol açabilmektedir.
Hamilelikte kalp çarpıntısına iyi gelmeyen durumlar şu şekilde sıralanabilir;
- Çay ve kahve gibi kafein içerikli gıdaların aşırı tüketimi,
- Sırt üstü pozisyonda yatmak,
- Kalabalık ortamlarda bulunmak,
- Ağır egzersizler yapmak.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı için Hangi Doktora Gidilir?
Hamileliğin ilk aylarında kalp çarpıntısı görülmesi, anne adaylarının endişelenmesine neden olabilir. Fakat bu durum çoğu zaman herhangi bir hastalığın habercisi değildir. Yine de kalp ritminde düzensizlik ve yükselme hissedildiğinde bir kardiyoloji uzmanına danışılması tavsiye edilmektedir.
Özellikle çarpıntı ile birlikte farklı belirtilerin görülmesi halinde altta yatan sebep mutlaka araştırılmalıdır. Çarpıntıya ek olarak; nefes darlığı, göğüs ağrısı ve taşikardi (kalbin dakikada 120’den fazla atması) görülürse, zaman kaybetmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurulması gerekmektedir.
Hamilelikte Kalp Çarpıntısı ile İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Kalp çarpıntısı hamilelik belirtisi mi?
Hamileliğin ilk haftalarında kalp çarpıntısı ile karşılaşılması mümkündür. Fakat kalp çarpıntısı başlı başına bir gebelik belirtisi değildir. Eğer kişide gebelik şüphesi varsa, mutlaka bir gebelik testi yapması gerekmektedir. Kalp çarpıntısı için ise bir uzman görüşü alınması tavsiye edilir.
Hamilelikte kalp çarpıntısı bebeğe zarar verir mi?
Gebelikte kalp çarpıntısı, bebeğe zarar vermez. Fakat yine de bir kardiyoloji uzmanına muayene olması gerekmektedir. Böylece altta yatan hastalık teşhis edilir ve bebeğe zarar vermeyecek ilaçlar ile tedavi edilir.
Hamilelikte kalp çarpıntısı ne zaman başlar?
Hamilelikte kalp çarpıntısı, ilk haftalardan başlayarak son haftalara kadar devam edebilir. Fakat çarpıntının ne zaman başlayacağı ile ilgili kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Bu süreler kişiden kişiye değişiklik gösterir.
Hamilelikte kalp çarpıntısı olur mu? Hamilelikte çarpıntı normal mi?
Gebelik döneminde görülen fizyolojik değişimlere bağlı olarak kalp çarpıntısı görülmesi son derece normaldir. Fakat çarpıntıya ek olarak farklı belirtilerin görülmesi ya da çarpıntının uzun süre devam etmesi halinde kardiyoloji bölümüne başvurulması gerekmektedir.