Sinüs iltihabı (sinüzit), burun çevresindeki hava boşluklarının enfeksiyon veya inflamasyonudur. Akut (kısa süreli) veya kronik (12 haftadan uzun) formlarda görülebilir. İşte sinüzitin nedenleri, belirtileri ve etkili çözüm yolları:
Sinüzitin Yaygın Nedenleri
Sinüslerin tıkanması, mukus birikimine ve bakteri/virüs üremesine yol açar. Başlıca tetikleyiciler arasında viral üst solunum yolu enfeksiyonları (%90), alerjik rinit, burun polipleri, sigara dumanı ve hava kirliliği yer alır. Septum deviasyonu gibi anatomik bozukluklar da kronik sinüzit riskini artırır.
Sinüzit Belirtileri
- Burun Tıkanıklığı: Nefes almada zorluk ve koku kaybı
- Yüz Ağrısı: Özellikle alın, göz çevresi ve yanaklarda basınç hissi
- Koyu Renkli Burun Akıntısı: Sarı-yeşil renkli, kalın mukus
- Baş Ağrısı: Öne eğilirken şiddetlenen zonklayıcı ağrı
- Diğer Belirtiler: Boğaz ağrısı, öksürük, diş ağrısı, halsizlik
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Burun endoskopisi ile mukozal ödem ve akıntı incelenir.
- Görüntüleme: Kronik vakalarda BT (bilgisayarlı tomografi) sinüs anatomisini değerlendirir.
- Alerji Testleri: Tekrarlayan sinüzitte IgE antikorları araştırılır.
Tedavi Seçenekleri
-
Akut Sinüzit Tedavisi:
- Antibiyotikler (Amoksisilin-Klavulanat) → 7-10 gün
- Nazal steroid spreyler (Flutikazon) → Mukozal ödemi azaltır
- Dekonjestanlar (Pseudoefedrin) → Geçici tıkanıklık rahatlatma
-
Kronik Sinüzit Tedavisi:
- Endoskopik Sinüs Cerrahisi: Polip veya anatomik düzeltme gerektiren vakalarda
- Biyolojik Ajanlar: Eozinofilik sinüzitte dupilumab kullanımı
- Tuzlu Su İrrigasyonu: Günlük burun lavajı
Doğal Destek Yöntemleri
- Buhar Soluma: Okaliptüs yağı eklenmiş sıcak su buharı günde 2 kez
- Elma Sirkesi: 1 tatlı kaşığı sirke + bal + ılık su karışımı
- Zencefil Çayı: Anti-inflamatuar etki için günde 2 fincan
Korunma Stratejileri
- Elleri sık sık yıkamak ve sigara dumanından kaçınmak
- Alerji yönetimi için HEPA filtreli hava temizleyici kullanmak
- Yıllık grip aşısı olmak ve nemlendirici ile ortam nemini %40-50 tutmak
Hangi Durumlarda Acil Doktora Gidilmeli?
- 39°C’yi aşan ateş ve ense sertliği
- Görme bulanıklığı veya göz çevresinde şişme
- Şiddetli baş ağrısı ile bilinç değişiklikleri
Komplikasyon Riskleri
Tedavi edilmeyen sinüzit, menenjit, orbita selüliti veya beyin apsesine yol açabilir. Diyabet hastaları ve bağışıklığı baskılanmış bireylerde risk yüksektir.
Beslenme Önerileri
- C vitamini (kivi, brokoli) ve çinko (kabak çekirdeği) içeren gıdalar
- Probiyotik yoğurtlar ve zerdeçal ile bağışıklık desteği
- Günde 2 litre su tüketerek mukus seyreltme
