Seboreik Keratoz

Seboreik Keratoz Nedir?

İnsan derisi için epidermis, dermis ve subkutis olmak üzere 3 tabakadan oluşmaktadır. İnsan derisinin en dış katmanı olan epidermis tabakası keratinosit (bir çeşit protein olan keratini üretmekle görevli yapı) adı verilen hücrelerden oluşur.Seboreik keratoz ise bu en dış katman olarak adlandırılan epidermis tabakasındaki keratositlerin çoğalması sonucu oluşan ve özellikle 30’ lu yaşlardan sonra sık gördüğümüz ilerleyen yaşla birlikte sıklığı artan zararsız deri oluşumlarıdır.

Seboreik Keratoz olarak adlandırılan bu deriden hafif kabarık oluşumlar genelde insan cildinin birçok bölgesinde ortaya çıkabilmektedir. Keskin sınırları olan bu oluşumları çeşitli renk ve desen şeklinde görebilmektedir. Beyaz, siyah, kahverengi hatta sarı gibi farklı renk çeşitlerine sahip bu ciltteki hafif büyüme şeklindeki solgun kabartılar bening (iyi huylu) dediğimiz kansersiz oluşumlar olmakla birlikte tamamen zararsızdır.

Seboreik keratoz’ un en sık gözlendiği yerler arasında gövde, yüz gibi bölgeler olmakla birlikte dudak, el içi, ayak tabanında görülmezler ama kıllı deri bölgelerinde de rastlanması muhtemeldir. Yaşlılarda sık rastladığımız seboreik keratozlar ailesel geçiş göstermekle birlikte çoğunlukla 30’ lu dediğimiz ortanca yaşlardan sonra ortaya çıkar. Seboreikkeratozlu hastalarda genelde lezyon(organ yapısında görülen bozukluk) sınırları keskin olmakla birlikte bu yapılar birkaç milimetre ile santimetre arasında değişen büyüklüklerde deride gözlenebilmektedir.Seboreikkeratoz lezyonları bazen tek tük gözlense de çoğunlukla birden fazla sayıda gözlenmektedir.

Seboreikkeratozda gözlenen bir diğer dikkat çekici durumsa lezyonların birden ortaya çıkması ve çok sayıda olabilmesi durumudur. Leser-Trélatbelirtisi olarak ifade eden bu durumu hekim herhangi bir  iç organ hastalığının dışa vurumu olarak değerlendirebilir ya da şüphelenir.

Seboreik Keratoz Çeşitleri Nelerdir?

Seboreik keratoztipleri ; kol ve bacak uzantılarında bulunmasına göre ya da ten rengine göre farklı varyantları bulunmaktadır. Buna göre seboreik keratoztipleri ;

• Dermatozis Papullozanigra :Siyah tenli insanlarda görülen seboreikkeratozis varyantı olan dermatozispapullozanigra’ da lezyonlar yanak ve gözün dış kısmı olmak üzere genellikle yüzde görünmektedir. Bu tipte görülen diğer farklı bir özellikse seboreik keratoz gibi geç yaşlarda ortaya çıkması değil daha erken yaşlarda hastalık oluşumlarının görünmesidir.
• Stukko Keratoz : Çoğunlukla erkek ve yaşlı hastalarda görülen bu tipin spesifik özelliği bacakların alt kısmında ve her iki topukta karşılıklı bir eş gibi gözlenmesidir. Boyutları seboreikkeratoz gibi 0.5 – 2 cm arasında değişmektedir.

Seboreik keratoz’un ayrıca histolojik (doku bilimi) alt tipleri de mevcuttur. Bu alt tipler lezyonlarda tek tip bulunabileceği gibi lezyonlar genelde birden çok alt tipi içinde barındırır. Buna göre seboreik keratozun histolojik alt tipleri ;

• Akantotik Seboreik Keratoz : Seboreik keratoz tiplerinden en sık rastlanılanıdır. Deri kalınlaşması bu tipte çok belirgin olmakla birlikte özellikle üst derinin (epidermis) belirgin şekilde kalınlaştığı görülür.
• Hiperkeratotik Seboreik Keratoz:Bu tipte deri kalınlaşması akantotik tipe oranla daha hafiftir. Üst deride görülen ve parmaksı uzantı şeklinde olan yapılar ‘’kilise çanına’’ benzeltilmiştir.
• Adenoid Seboreik Keratoz : Bu tipte üst deriden (epidermis) alt deriye (dermis) doğru uzantılar bulunur. Genelde adenoid Seboreik Keratoz’ da belirgin koyulaşmalar gözlenir.
• Klonal Seboreik Keratoz :Üst deride gevşek şekilli ve net sınırlı hücre (insanın yapısal en küçük birimi) adaları içerir.
• İrrite Seboreik Keratoz : Bu tipin karakteristik özelliği vücudun bağışıklık sistemi hücrelerinin soğan kabuğuna benzer bir şekilde yuvarlaklar yaparak dizilmesidir. Bu tipte inflamasyon yoktur ve ya çok azdır.
• Melanoakantom:Nadir görülen bir seboroikkeratoz tipidir.

Seboreik Keratoz Belirtileri Nelerdir?

Seboreik keratoz belirtileri ; lezyonun geliştiği bölgeye, lezyonun boyutuna ve lezyonun miktarına göre farklılık gösterbilir. Ancak en sık gözlenen belirtiler ;

• Lezyon : Seboreik keratoz da en sık görülen belirti deriden hafif kabarık şekilde olan erimiş mumun kağıda damlatıldığında oluşan kabartı şeklidir. Cilde yapışık şekilde olan bu lezyonların yağlı bir görünüme sahip olduğu söylenebilir. Lezyonların özellikleri;
• Bulunabileceği Yerler :Seboreik keratoz lezyonları hücre çoğalması sebebiyle oluştuğu için genellikle büyümenin olduğu bölgelerde olması muhtemeldir. Bu bölgeler ; karın, göğüs, sırt, yüz, omuzlar, kafa derisi  hatta kulak ve göz çevresi dahi olabilir. Ancak seboreik keratoz dudak, el içi, ayak tabanı gibi bölgelerde görülmezler bu nokta önemlidir.
• Görülebileceği Şekiller :Seboreik keratoz lezyonlarının sınırları keskin olup yuvarlak, oval ve daha farklı şekillerde karşımıza çıkabilmektedir.
• Görülebileceği Renkler:Seboreik keratoz lezyonları sarı,kahverengi,siyah,beyaz gibi pek çok farklı renkte görülebilir.
• Kaşıntı :Herkeste görülmemekle birlikte bazenSeboreikkeratozkaşıntı yapabilir.
• Ağrı: Seboreik keratozda eğer hasta herhangi bir şekilde lezyonu travmaya (dışarıdan fiziksel olarak yapılan bir müdahale sonucu gelişen hasar) uğratması durumunda lezyonda ağrı gibi belirtiler gözlenebilmektedir.
• Kızarıklık : Seboreik keratozda eğer hasta kaşıntı sebebiyle lezyonu hasara uğratırsa kızarıklık oluşabilir.
• Kanama : Seboreik keratozda eğer hasta lezyona kaşıma, kesme, iğneleme, koparmaya çalışma tarzı müdahalelerde bulunursa lezyonda travma sonucu kanama gözlenebilir.

Seboreik Keratoz Nedenleri Nelerdir?

Seboreik keratoz yapılan çalışmalar neticesinde hekimler henüz bu hastalığa sebep olan nedeni ve önlenmesinin mümkün olup olmadığını henüz tam bilmemektedirler. Bununla birlikte seboreikkeratozun yayılma eğiliminde olmadığı ve insandan insana temasla bulaşmadığı da bilinen bir gerçektir. Seboreik keratozda en önemli risk faktörü yaş olarak görünmektedir çünkü genellikle ileri yaşlarda ortaya çıktığı inkar edilemez bir gerçektir. Ayrıca güneş ışınlarının bazı zararlı etkilerinin de Seboreik keratoza neden olabileceği düşünülmektedir. Seboreik keratoza neden olabilecek diğer sık nedenler ise şöyle sıralanır ;

• Giyilen kıyafet sebebiyle sürtünme ve tahriş kaynaklı
• Seboreikkeratozun ailede daha önce de gözlenmesi ( aile öyküsü)
• Genetik mutasyonlar
• Egzema tarzı cilt hastalıklarına sahip olmak
• Güneş yanığı
• Virüsler (humanpapilloma virüsünün (HPV) ilişkili olduğu düşünülüyor)
• Bazı ilaçlar
• Erkek olmak

Seboreik Keratozun Teşhisi

Seboreik keratozun teşhisi çoğunlukla hastanın muayene edilmesi sonrası konulur.Hasta yukarıda ifade edilen belirtilerle hekime başvuruda bulunduğunda hekim ilk olarak hastanın anamnezi ve fiziksel muayenesini yapmakla hastayı değerlendirmeye başlar. Ancak bazı durumlarda ayırıcı tanı açısından diğer tanı yöntemlerine de başvurulabilir. Bu yöntemler:

• Anamnez : Anamnez hastanın şikayetlerini dile getirmesi durumudur. Hasta çoğunlukla cildindeki lezyonları göstermek için hekime başvurur. Hekim hastanın şikayetlerini dinler, bu şikayetlerin ne zamandır var olduğuna dair hasta hikayesini alır Hekim hastaya lezyonları ilk ne zaman farkettiğini sorar ve lezyonların yayılım hızını hesaplamaya çalışır. Hastanın yaşını, herhangi bir hastalığı olup olmadığını, son zamanlarda bu lekelenmelere neden olacak kimyasalla temas, güneşte yanma vb. bir sebep yaşayıp yaşamadığını, hastanı çalıştığı işleri, nerede yaşadığı gibi bilgileri ve ailesinde daha önce böyle şikayetler yaşayanların olup olmadığını sorarak detaylı bir şekilde not eder. Gerekli gördüğü ekstra durumları da anamneze ekler ve ardından hekim fizik muayeneye geçer.
• Fizik Muayene : Normalde hekim çok rahat bir şekilde inspeksiyonla (gözlerle inceleme) seboreikkeratozun çok rahat bir şekilde tanısını koyabilir. Fakat yukarıda da ifade edildiği gibi herhangi bir iç organ hastalığının dışa vurumu ya da başka bir durumla karşılama ihitmaline karşı detaylı bir fizik muayene yapar.Fizik muayenede hastanın ateşi, solunum sayısı, nabzı, tansiyonu, kanındaki oksijen saturasyonu (doygunluğu) değerleri not edilir. Ve ayrıca hastanı boyu ve kilosu da ölçülerek not edilir. Bunun dışında hekim hastanın ;
• Genel durumu
• Herhangi bir başka cilt bulgusu olup olmadığını, ödemini
• Detaylı baş – boyun muayenesini
• Batın (karın) muayenesini 
• Akciğer seslerini ve solunumu
• Kalp seslerini  dinledikten sonra laboratuvar tetkiklerine geçer.
• Laboratuvar Tetkikleri : Laboratuvar tetkiklerinde ise hastadan kan alınır. Laboratuvarda hastanın kan hücresi değerleri, protein ve kan şekeri seviyesinin yanı sıra, böbrek fonksiyon göstergeleri, mineral düzeyleri, enfeksiyon varlığı veya yokluğu değerlendirilir ve son olarak kanın periferik yayması yapılır.
• Biyopsi : Biyopsi,hastalığı mikroskop altında incelenmek üzere hekimin hastadan belirli bir doku parçasını alması ve bu parçanın mikroskop altında incelenmesine dayanan bir tanı yöntemidir. Eğer hekim muayene ve benzeri yöntemleri kullanarak herhangi bir tanıya ulaşamazsa ve ya hekim koyduğu tanıyı kesinleştirmek isterse biyopsiye başvurabilir. Seboreikkeratozla alakalı en net sonuçları biyopsi verir. Biyopsi ile melanom ( cilt kanseri) mu yoksa seboreik keratoz mu tanısı rahatlıkla konabilmektedir.

Seboreik Keratozun Tedavisi 

Seboreik keratozlar bening bir hastalıktır. Kanser riski taşımamaları ve üst deride (epidermis) sınırlı kalmaları nedeniyle tedavide kesin davranmamak gerekir. Hekim klinik olarak lezyonun maling olduğunu düşünüyorsa lezyonu kesip çıkarmalıdır. Bununla birlikte lezyon hastayı kozmetik açıdan rahatsız ediyorsa ve tahriş etme veya iltihaplanma gibi irritasyon bulguları varsa aşağıda belirteceğim tedavi yöntemleri uygulanabilir ;

• Kriyoterapi : Seboreik keratoz tedavisinde hekimlerin kullandığı önemli bir seçenektir.Sıvı azotu kullanılarak yapılan bu tedavi yöntemi, sprey veya pamukla azotu lezyon üzerine uygulamak suretiyle gerçekleştirilir. Lezyonun çapına ya da sayısına bağlı olarak bir veya birkaç seansta sonuç verir.
• Elektrodesikkasyon : Lezyonun elektrik akımı verilerek ısı yoluyla tahrip edilmesi işlemidir. Bu yöntemde aynı kriyoterapi gibi seboreikkeratozis de kullanılan etkili bir yöntemdir. Ancak tedavi sonrası ciltte solukluk ya da koyuluk oluşabilir. 
• Küretaj : Seboreik keratozis de küretaj özellikle küçük, yüzeyden kabarık, sert kıvamlı olmayan yumuşak kıvamdaki lezyonlarda uygulanır. Bu işlem sırasında lokal anestezi (vücudun yalnızca bir bölümünün uyuşturulması yöntemi) uygulanır.
• Cerrahi Eksizyon: Cerrahieksizyonseboreikkeratozun tedavi seçeneklerinden biridir. Lezyonun cerrahi aletlerle kesilip çıkarılması temeline dayanan bu yöntemde de lokal anestezi uygulanmaktadır.
• Lazer : Seboreik keratoz tedavisinde uygulanabilen bir diğer yöntem lazerle seboreikkeratoz lekelerini yok etme yöntemidir. Bu işlem sırasında karbondioksit (CO2) lazer tekniği kullanılmaktadır. Ve bu lazer yöntemiyle seboreikkeratoz lezyonu deri kaldırılarak yok edilir. Ancak bu yöntemde hastalar bazı sıkıntılı yan etkilerle karşılaşmaktadır. Bunlara örnek olarak derinin renginin koyulaşması ya da solukluğu, deride görülen eritem (kılcal damarlarda kan toplanması sonucu deride oluşan kızarıklık), ağrı ve ödem verilebilir.

Tüm bunların dışında seboreik keratoz tedavisinde vitamin D3, tazoreten ve keratolitik tedavi gibi ilaç tedavileri de uygulanabilmektedir.

Seboreik Keratoz Tedavi Edilmezse Ne Olur?

Seboreik keratoztanı konulduğunda eğer maling  bir sebebe bağlı değilse mutlaka acil tedavi gerektiren hastalıklardan biri değildir. 

Seboreik keratoz tedavi edilmediği durumlarda cilt yüzeyinde lezyon artışı olabilir ve bu durum hastada estetik açısından sıkıntı yaratabilir.

Ayrıca seboreik keratoziste lezyonların kıyafetlere sürtünmesi durumunda ya da hastanın lezyonları kaşıması durumunda tahriş olabileceği için tahriş olabileceği için ağrı da yapabilmektedir.

Seboreik Keratozise Ne İyi Gelir?

Seboreik keratozis ; insan derisindeki en dış katman olarak adlandırılan epidermis tabakasındaki keratositlerin çoğalması sonucu oluşan bir hastalıktır ve bu hastalık bening seyirlidir. Lezyonlar kendi haline bırakıldığında gerilemezken aksine bu lezyonlar zamanla büyüyüp kalınlaşabilir.

Seboreik keratozis ;

• ilerleyen yaşla ortaya çıkabildiğinden,
• aile öyküsü sebebiyle oluşabildiğinden ve
• genetik mutasyonlar sebebiyle

ortaya çıkabildiğinden dolayı aslında çok yapabilecek şey yoktur.

 Ancak seboreik keratozisin önüne geçebilmesini sağlayabilen bazı davranışlar şunlardır;

• Seboreik keratozise neden olan sebeplerden biride güneş yanığıdır. Vücudumuz güneş yanığının tahribatı sonucu derimizi yeniler. Hastalığın temelinde yatan ana sebep de keratositlerin çoğalması olduğundan dolayı alınabilecek basit önlemlerden biri güneş yanığı önlemektir. Tüm bu sebeplerden dolayı hastalığın oluşmaması veya ilerlemesi adına güneş yanığını önlemek için güneş kremleri seboreik keratozis de iyi gelebilmektedir. Bunun aksine güneş kremsiz güneşin altında kalmak güneş yanığına sebep olacağından seboreik keratozise iyi gelmez.
• Bunun dışında bir diğer iyi gelecek yöntemin bitkisel olduğu ifade edilmiştir ama bu tıbbi bir yaklaşımdan uzak olduğunu belirtilmelidir. Elma sirkesi seboreikkeratozisde de aynı birçok başka alanda kullanıldığı gibi kullanılabileceği ve hatta elma sirkesi yardımıyla seboreik keratozisteki büyümelerin birkaç gün ile hafta arasında kaybolduğu ancak tamamen kaybolması uzun zaman alacağı gözlenmiştir.

Seboreik Keratozisde Kullanılan İlaçlar

Seboreik keratoziste ilaç tedavisi de kullanılabilir. İlaç tedavisi lezyonların kalınlığını azalmada, lezyonların sınırlarının artmasını önlemede ve hatta lezyonların sınırlarının azaltılmasında ve lezyonların ortadan kaldırılmasında kullanılabilir. Seboreik keratozis de kullanılan ilaçlar ;

• Vitaminler : Seboreik keratozis de tedavisinde vitaminler kullanılabilmektedir. Bir D vitamini türü olan  Vit D3 seboreikkeratozis tedavisinde etkili bulunmuştur. Vit D3 sayesinde hastalarda seboreik keratozlu hastaların lezyonların kalınlığında gerileme, bazı hastaların lezyonlarının renginin ve lezyonun kendisinin kaybolması gözlenmiştir. Ancak vit D3 ün  fazla alımı durumunda yan etkileri mevcuttur. Yan etki olarak : kalsiyum fazlalığı, böbrek hasarı, düzensiz kalp atışı ve kalp krizi riski, kemik ağrısı ve hassasiyeti, sıvı kaybı, akciğer hasarı gibi durumlara neden olabilir bu sebeple hekim önerisine uygun şekilde kullanılmalıdır.
• Tazoreten : Seboreik keratozis tedavisinde denenen bir krem olan tazoreten hastaların yarısında semptomları gidermesine rağmen yan etki olarak  tahriş etme veya iltihaplanma gibi irritasyon bulguları ortaya çıkarır. 
• Keratolitik Tedavi :Seboreik keratozis tedavisinde uygulanan bir başka yöntem olan keratolitik tedavi ile seboreik keratozis lezyonlarının büyük oranda azaldığı görülmüş. Ancak yan etki olarak : karaciğer ve böbrek yetmeliği olan seboreik keratozisli hastalarda ya da vücut yüzey alanı %20 yi geçen seboreik keratozisli hastalarda kullanılan keratolitik tedavisi vücutta yapısal bozukluklara neden olabilmektedir.

Seboreik Keratozis Geçer mi?

Seboreik keratozis bening bir hastalık olduğunu ifade edilir ve bu sebeple hastalık çok korkulacak sonuçlar doğurmaz. Bununla beraber seboreik keratozisde lezyonlar ilerleyen dönemde kendiliğinden gerilemez ve hatta büyüyüp kalınlaşabilir ya da yayılabilir. Lezyonlar çıkarıldıktan sonra ya da ilaç tedavisiyle giderildikten sonra bazı bölgelerde tekrar karşımıza çıkabilir. Tekrarlamasının nedeni henüz bilinmemektedir. Çok fazla sayıda lezyon giderilse bile artan yaşla birlikte lezyonların tekrarlayabileceği hastaların bilgisine mutlaka sunulmalıdır.

Seboreik keratozis ilerleyen yaşlarda sayı ve hacim olarak artabileceği gibi kötü huylu deri kanserlerine dönüşmesi de ihtimaller dahilindedir ve hatta bu tarz vakalar raporlanmıştır. Ancak gelişen bu deri kanserlerinin seboreikkeratozis nedeniyle mi yoksa rastlantısal olarak mı geliştiğine dair herhangi bir çalışma henüz sonuçlanmamıştır.

Hamilelikte Seboreik Keratozis

Seboreik Keratozis de gebelik sırasında lezyonların çapında ve sayısında artış meydana gelmesi kuvvetle muhtemeldir. Seboreik keratozisli gebe hastalarda gebeliğin sonlanması sonucunda lezyonların gerilediği görülmüştür. Bu durum gebelik sırasında artan hormon miktarıyla açıklanmaktadır.

Seboreik Keratozda Hangi Doktora Gidilmeli?

Seboreik keratoz ile esas olarak ilgilenen, hastalığa tanı koyan ve tedavi eden esas bölüm Dermatoloji bölümüdür. Yukarıdaki belirtiler eğer mevcutsa aile dermatoloji uzmanı hekime şikayetleri ile başvurur. Uzman hekim hastanın şikayetlerini dikkatlice dinler. Hekim şikayetler üzerine fizik muayeneyi yapar ve gerekli tetkikleri ister. Sonuç olarak da hastalığın tanısını koyar.

Bazı durumlarda seboreikkeratozu hasta birden hızla çoğalması ve geç farketmesi sebebiyle panikleyip acil servise başvurabilir.  Acil servis hekimi hastayı detaylıca muayene eder ve gerekli tetkikleri ister. Seboreikkeratozdan şüphelenmesi durumunda hastayı dermatoloji bölümüne sevk eder.

Seberoik keratoz tamamıyla zararsız bir durumdur ancak bazı durumlarda çok nadir de olsayukarıda ifade edildiği gibi iç organ hastalıklarının dışa vurumu sebebiyle de görülebilmektedir. Ve her ne kadar zararsız olursa olsun ciltte görülen lekelenmeler mutlaka uzman bir hekime mutlaka gösterilmelidir çünkü bazen melanom (cilt kanseri) da seberoikkeratoz gibi cilt lekeleri yapabilmektedir ve bu ayrımın yapılması gerekmektedir. Ayrıca şu durumlarda da hekime görünmekte fayda vardır ;

• Seboreik keratozun yeniden büyümeye başlaması.
• Seboreik keratoz olduğu düşünülen lezyonun sınırlarının düzensizleşmesi.
• Ciltte görülen lezyonun yukarıdaki belirtilen renklerden farklı renklere dönmesi.
• Seboreik keratoz normalde ağrı yapmaz. Eğer lezyon ağrılıysa veya tahriş olduysa.