Saç egzaması, saç derisinde kaşıntı, pullanma ve kızarıklıkla seyreden yaygın bir cilt sorunudur. Tıbbi adı seboreik dermatit olan bu durum, yetişkinlerin %3-5’ini etkiler. İşte saç egzamasıyla ilgili bilmeniz gerekenler:
Saç Egzaması Neden Olur?
Temel neden Malassezia mantarının aşırı çoğalmasıdır. Bu mantar, saçlı deride doğal olarak bulunur ancak bazı faktörlerle aktivitesi artar:
- Genetik yatkınlık
- Hormonal değişimler (ergenlik, menopoz)
- Stres ve yorgunluk
- Soğuk hava ve kuru iklim
- Yanlış kozmetik ürün kullanımı
- Parkinson veya HIV gibi bağışıklığı etkileyen hastalıklar
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
- Yoğun kaşıntı ve yanma hissi
- Beyaz-sarı yağlı kepekler
- Saç derisinde kızarıklık ve kabuklanma
- Kaş, burun kenarı ve kulak arkasında benzer lezyonlar
- Şiddetli vakalarda saç dökülmesi
Teşhis Yöntemleri
Dermatologlar genellikle fizik muayeneyle tanı koyar. Ayırıcı tanı için:
- Sedef hastalığı (gümüş rengi pullar)
- Kontakt dermatit (alerjen teması öyküsü)
- Saçkıran (dairesel dökülme) durumları değerlendirilir. Şüphede cilt biyopsisi istenebilir.
Etkili Tedavi Seçenekleri
-
Medikal Şampuanlar:
- Ketokonazol %2 (mantar önleyici)
- Selenyum sülfür %2.5 (kepek azaltıcı)
- Kömür katranı (iltihap baskılayıcı)
Kullanım: Haftada 2-3 kez, 5 dakika bekletilerek uygulanır.
-
Topikal Tedaviler:
- Kortizonlu losyonlar (kızarıklık için)
- Kalsinörin inhibitörleri (uzun süreli kullanımda)
- Çinko pirition (kaşıntı giderici)
-
Sistemik İlaçlar:
- Şiddetli enfeksiyonda antifungal tabletler
- Direçli kaşıntıda antihistaminikler
Doğal Destek Yöntemleri
- Çay ağacı yağı: Şampuana 10 damla ekleyin
- Elma sirkesi: 1 ölçü sirke + 2 ölçü su ile durulama
- Aloe vera jeli: Kaşıntılı bölgelere saf uygulama
Uyarı: Bitkisel ürünler önce küçük alanda test edilmeli.
Önleme Stratejileri
- Saç hijyeni: Aşırı sıcak suyla yıkamaktan kaçının
- Stres yönetimi: Düzenli yoga veya meditasyon
- Beslenme: B vitamini, çinko ve omega-3 takviyesi
- Kozmetik seçimi: Paraben ve SLS içermeyen ürünler
Hangi Durumlarda Doktora Gidilmeli?
- Kepeklerin kıyafetlere dökülmesi
- Kaşıntının uykuyu bölmesi
- Deride sızıntılı yaralar oluşması
- Tedaviye 2 haftada yanıt alınamaması
Saç egzaması kronikleşebilen ancak kontrol altına alınabilen bir durumdur. Dermatoloji uzmanı eşliğinde kişiye özel tedavi planı oluşturulmalıdır. Unutmayın, sık şampuan değiştirmek ve aşırı kimyasal uygulamalar sorunu kötüleştirebilir.
