Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği Nedir?

Benlik saygısını değerlendirmek için geliştirilmiş pek çok test ve ölçek bulunmaktadır. Bunlardan birisi de Rosenberg benlik saygısı ölçeğidir. Bu benlik saygısı ölçeği, 1963 senesinde Morris Rosenberg tarafından geliştirilmiştir. ABD’de yaşayan 5 bin 24 ergenlik dönemindeki bireyden toplanan veriler, benlik saygı ölçeğinin temellerini oluşturmuştur. Ülkemizde ise 1986 senesinden bu yana kullanılmaktadır. Benlik saygısı ölçeği için, öz saygı testi adı da kullanılmaktadır. Rosenberg benlik saygısı ölçeği psikolojide, kişilerin kendilerine olan saygılarını ölçmek amacıyla yapılmaktadır. Öz saygı testi, büyük oranda güvenilir sonuçlar verdiği için uzun yıllardır sıklıkla kullanılmaktadır.

Rosenberg benlik saygısı ölçeği, 12 kategori ve toplamda 63 sorudan oluşmaktadır. Ölçekte alt kategoriler istenildiği takdirde ayrı ayrı kullanılabilmektedir. Bu nedenle kişilerin öz saygısını ölçmek adına yapılan testlerde, yalnızca ölçeğin ilk maddeleri kullanılmaktadır. Rosenberg benlik saygısı ölçeğinin kullanılan maddeleri şu şekildedir; 

• Benlik saygısı
• Kendilik kavramının sürekliliği
• İnsanlara güvenme 
• Eleştiriye duyarlılık
• Depresif duygulanım
• Hayalperestlik 
• Psikosomatik belirtiler
• Kişiler arası ilişkilerde tehdit hissetme 
• Tartışmalara katılabilme
• Anne-baba ilgisi 
• Babayla ilişki 
• Psişik izolasyon  

Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği Neden Uygulanmaktadır? 

Kişilere yöneltilen bu sorularla, klinik ortamda uzmanlar tarafından öz saygı değerlendirmesi yapılmaktadır. Kişilerin benlik saygısının düşük olması, birtakım problemlerin olduğuna işaret etmektedir.  

Uzmanlar tarafından benlik saygısı, ruh sağlığının temel yapı taşlarından biri olarak tanımlanmaktadır. Benlik saygısı kişilerin, kendine değer verme ve kendine ilişkin doğru değerlendirmeler yapması ve bu yaptıklarıyla barışık olması ile oluşmaktadır. Benlik saygısı, kişilerin psikolojik durumlarını olumlu ve olumsuz şekilde etkileyebilmektedir.  

Rosenberg benlik saygısı ölçeği ile tam olarak değerlendirilen öz saygı, insan hayatında önemli bir yere sahiptir. Benlik saygısı çok yüksek ya da çok düşük olan kişilerde birtakım sıkıntılar ortaya çıkmaktadır. Ayrıca benlik saygısındaki uç noktalar ya da problemler birtakım psikolojik problemlerin de habercisi olabilmektedir;  

Kırılgan Benlik Saygısı 

Kırılgan benlik saygısı, toplum içinde daha çabuk alınan ve kırılan kişilere verilen tanımdır. Bu durum psikolojik olarak bazı hastalıklara yatkınlık oluşmasına neden olmaktadır. Özellikle depresyon ve sosyal fobi rahatsızlıkları bu tip kişilerde oldukça fazladır. 

Düşük Benlik Saygısı

Kişilerin Rosenberg benlik saygısı ölçeğine göre düşük benlik saygısına sahip oldukları tespit edilebilmektedir. Düşük benlik saygısı da kişilerde birtakım psikolojik hastalıkların oluşmasına neden olabilmektedir. Benlik saygısının kronik olarak düşüklüğü kişilik özelliği olarak düşünülse de depresyon gibi psikolojik hastalıkların ardından da ortaya çıktığı sıklıkla gözlemlenmektedir.  

Yüksek Benlik Saygısı 

Yalnızca düşük benlik saygısı problem oluyor gibi görünse de yüksek benlik saygısı da birtakım sorunları beraberinde getirebilmektedir. Bu durum, kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Bazı kişilerde yüksek benlik saygısına, narsistik kişilik yapısı ya da bozukluğu neden olabilmektedir. Bu nedenle Rosenberg benlik saygısı ölçeği, uzmanlar tarafından yapıldıktan sonra, danışan kişiler özel olarak değerlendirilmektedir. Ayrıca bipolar bozukluğu olan kişilerin de manik dönemlerinde yüksek benlik saygısına ulaşmaları oldukça yüksek bir ihtimaldir. 

Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği Nasıl Yapılır? 

Rosenberg benlik saygısı ölçeği, uygulaması kolay olduğu ve yüksek oranda doğru sonuçlar alındığı için, en çok kullanılan değerlendirme metotlarından biri haline gelmiştir. Öz saygı testinde kişiler, değerlendirme ölçeği olarak da bilinen Likert tipi ölçek ile soruları yanıtlarlar. Yani testte kişilerin, “kesinlikle katılıyorum” ile “kesinlikle katılmıyorum” seçenekleri arasından birini tercih etmesi gerekmektedir.  

Rosenberg benlik saygısı ölçeğinde, kişilere yöneltilen sorular şu şekildedir; 

1. En azından başkalarıyla eşit bir düzlemde, değerli bir insan olduğumu hissediyorum. 
2. Birtakım iyi niteliklerim olduğunu hissediyorum. 
3. Bir bütün olarak düşünüldüğünde, kendimi bir başarısızlık olarak görmeye meyilliyim. 
4. Diğer insanların yaptığı kadar işleri ben de yapabiliyorum. 
5. Gurur duyulacak çok şeyim olmadığını hissediyorum. 
6. Kendime karşı olumlu bir tutuma sahibim. 
7. Genel olarak kendimden memnunum.
8. Keşke kendime daha fazla saygı duysaydım. 
9. Zaman zaman kesinlikle yararsız hissediyorum. 
10. Zaman zaman hiç iyi olmadığımı düşünüyorum. 

Bu 10 maddede toplanan ifadeye hastaların bir derecelendirme vermesi istenmektedir. Rosenberg benlik saygısı ölçeğine tabi tutulan kişilerin, verecekleri cevaplar şu şekildedir; 

• Kesinlikle katılıyorum.
• Katılıyorum.
• Katılmıyorum. 
• Kesinlikle katılmıyorum. 

Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği Nasıl Değerlendirilir? 

Rosenberg benlik saygısı ölçeği, kişilerin uzman tarafından kendilerine yönelttikleri ifadelere verdikleri cevap üzerinden puanlama yapılması ile değerlendirilmektedir. Öz saygı testi uygulanan kişiler, 1 ile 4 puan arasında bir puan sistemine tabi tutulmaktadır. Testin sonucunda alınan puan ile benlik saygısı arasında doğru orantı bulunmaktadır. Yani testten alınan puan yükseldikçe, kişilerin öz saygısının arttığı sonucuna varılmaktadır. 

Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği Nasıl Puanlanır? 

Kişilerin verdiği her bir yanıt, ölçeklendirme sistemine göre bir puana karşılık gelmektedir. Rosenberg benlik saygısı puanlaması şu şekilde yapılmaktadır; 

1. ile 5. Sorular Arasında Verilen Cevaplar: 

Kesinlikle katılıyorum: 4 puan 

Katılıyorum: 3 puan

Katılmıyorum: 2 puan 

Kesinlikle katılmıyorum: 1 puan

6. ile 10. Sorular Arasında Verilen Cevaplar: 

Kesinlikle katılıyorum: 1 puan 

Katılıyorum: 2 puan

Katılmıyorum: 3 puan 

Kesinlikle katılmıyorum: 4 puan

Puanlama sonucunda, uzmanlar tarafından değerlendirme yapılmaktadır. Kişilerin 30 ile 40 puan arasında bir sonuç almaları, öz saygılarının sağlıklı ve iyi bir düzeyde olduğunu göstermektedir. Kişiler 26 puan ile 29 puan arasında bir sonuç elde ederlerse, öz saygılarının biraz daha gelişmesi gerektiği düşünülmektedir. Kişiler, 25 ve daha altında puan aldılar ise öz saygıları düşük olduğu anlamı çıkarılmaktadır. 

Rosenberg benlik saygısı ölçeği ile elde edilen değerler uzmanlar tarafından, kişilerin günlük hayatları ve durumları ile karşılaştırılmaktadır. Böylelikle en sağlıklı sonuçlar elde edilmektedir. Rosenberg benlik saygısı ölçeği puanlaması yapıldıktan sonra, değerlendirmeye tabi tutulan kişilere psikoterapi önerilebilmektedir.