Reflü özofajit, mide asidinin yemek borusuna (özofagus) sürekli kaçması sonucu oluşan iltihabi bir hastalıktır. Gastroözofageal reflü hastalığının (GÖRH) en yaygın komplikasyonu olan bu durum, tedavi edilmediğinde yemek borusunda ülser, darlık ve hatta Barrett özofagusu gibi ciddi sorunlara yol açabilir.
Reflü Özofajitin Nedenleri
Temel neden alt özofagus sfinkterinin (LES) zayıflaması veya anormal gevşemesidir. Bu durum mide içeriğinin asitli bileşenlerinin yemek borusuna geri kaçmasına izin verir. Risk faktörleri arasında obezite, gebelik, hiatal herni, sigara kullanımı, yağlı ve baharatlı beslenme alışkanlıkları ile bazı ilaçlar (kalsiyum kanal blokerleri, nitratlar) yer alır.
Belirtiler
- Göğüste yanma hissi (heartburn) ve ekşime (en yaygın semptom)
- Ağıza acı su gelmesi
- Yutma güçlüğü (disfaji) veya yutarken ağrı
- Göğüs ağrısı (kalp ağrısı ile karışabilir)
- Kronik öksürük ve ses kısıklığı
- Mide bulantısı ve şişkinlik
Tanı Yöntemleri
- Endoskopi: Altın standart yöntemdir. Yemek borusundaki kızarıklık, erozyon ve ülserler doğrudan görüntülenir.
- Biyopsi: Barrett özofagus şüphesinde doku örneği alınır.
- 24 Saatlik pH İzleme: Asit reflüsünün sıklığı ve şiddeti ölçülür.
- Baryumlu Özofagus Grafisi: Yapısal anormallikleri değerlendirir.
Tedavi Yaklaşımları
-
Yaşam Tarzı Değişiklikleri:
- Yatak başının 15 cm yükseltilmesi
- Yemekten sonra 3 saat yatmama
- Baharatlı, yağlı, asitli gıdalar ve alkolden kaçınma
- Kilo verme ve sigaranın bırakılması
-
İlaç Tedavisi:
- Proton Pompa İnhibitörleri (PPI): Omeprazol, pantoprazol (asit üretimini baskılar)
- H2 Reseptör Blokerleri: Famotidin (gece asiditesini kontrol eder)
- Antiasitler: Semptomatik rahatlama sağlar
-
Cerrahi:
- Nissen Fundoplikasyonu: Mide fundusunun yemek borusu etrafına sarılması
- LINX Cihazı: Manyetik halkalarla LES fonksiyonunu güçlendirme
Komplikasyonlar ve Uzun Dönem Riskler
- Özofagus Darlığı: Tekrarlayan hasar sonucu yemek borusunda daralma
- Barrett Özofagusu: Epitel hücrelerinin prekanseröz değişimi (%0.5-1 kanser riski)
- Peptik Ülser: Kanama ve perforasyon riski
- Solunum Problemleri: Astım atakları ve pnömoni
Beslenme Önerileri
- Önerilenler: Lifli gıdalar, muz, kavun, yulaf, zencefil, yağsız et
- Sınırlanması Gerekenler: Domates, narenciye, çikolata, nane, kafein
- Porsiyon Kontrolü: Gün boyu küçük öğünler halinde beslenme
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
- Şiddetli göğüs ağrısı (kalp krizi ayırıcı tanısı)
- Kanlı kusma veya katran rengi dışkı
- Yutamama veya ani kilo kaybı
- Tedaviye rağmen 4 haftadan uzun süren semptomlar
Reflü özofajit tedavisinde gastroenteroloji uzmanı takibi kritik önem taşır. İlaçların düzenli kullanımı ve endoskopik kontroller, komplikasyonların önlenmesinde hayati rol oynar.
