Psoriatik artrit, sedef hastalığı ile ilişkili kronik bir eklem iltihabıdır. Hem ciltte pullu lezyonlar hem de eklemlerde ağrı, şişlik ve tutuklukla karakterizedir. Bu hastalığın tamamen geçip geçmediği, tedavi seçenekleri ve yaşam kalitesini iyileştirme yöntemleri en sık merak edilen konular arasındadır.
Psoriatik Artrit Neden Kronik Bir Hastalıktır?
Psoriatik artrit, otoimmün bir bozukluk olarak sınıflandırılır. Bağışıklık sisteminin sağlıklı dokulara saldırması sonucu eklemlerde ve ciltte inflamasyon gelişir. Hastalık remisyon (semptomsuz dönem) ve alevlenmelerle seyreder. Genetik yatkınlık, çevresel faktörler ve bağışıklık sistemi düzensizlikleri tetikleyici olabilir.
Tedaviyle Semptomlar Kontrol Altına Alınabilir Mi?
Psoriatik artritin kesin bir tedavisi olmasa da modern tıp yöntemleriyle semptomlar büyük ölçüde kontrol edilebilir. Tedavi planı genellikle şu bileşenleri içerir:
- İlaç Tedavisi: NSAİİ’ler (ibuprofen), DMARD’lar (metotreksat) ve biyolojik ajanlar (TNF inhibitörleri) inflamasyonu baskılar.
- Fizik Tedavi: Eklem hareket açıklığını korumak ve kas gücünü artırmak için özel egzersiz programları uygulanır.
- Yaşam Tarzı Değişiklikleri: Sağlıklı beslenme, düzenli uyku ve stres yönetimi alevlenmeleri azaltabilir.
Hastalığın Seyrini Etkileyen Faktörler
Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır. Eklem hasarı başlamadan önce tedaviye başlanması, fonksiyon kaybını önleyebilir. Sigara kullanımı, obezite ve hareketsiz yaşam tarzı gibi faktörler ise hastalığın ilerlemesini hızlandırabilir.
Remisyon Mümkün Mü?
Düzenli tedavi ve takip ile uzun süreli remisyon sağlanabilir. Bazı hastalar aylarca hatta yıllarca semptomsuz dönemler yaşayabilir. Ancak remisyon, hastalığın tamamen ortadan kalktığı anlamına gelmez. Kontrolsüz bırakıldığında alevlenmeler tekrarlayabilir.
Psoriatik Artrit ve Yaşam Kalitesi
Doğru tedaviyle çoğu hasta günlük aktivitelerini rahatlıkla sürdürebilir. Eklem koruma tekniklerinin öğrenilmesi, yardımcı cihazların kullanımı ve psikolojik destek, yaşam kalitesini yükseltmede etkilidir. Ayrıca sedef lezyonları için topikal kremler ve fototerapi gibi yöntemler cilt semptomlarını hafifletebilir.
Hastalığın İlerlemesi Nasıl Önlenir?
- Düzenli Kontroller: Romatoloji uzmanıyla yılda en az 2-3 kez görüşülmeli.
- Laboratuvar Testleri: CRP, sedimantasyon gibi inflamasyon belirteçleri takip edilmeli.
- Görüntüleme: MR veya ultrason ile eklem hasarı erken dönemde tespit edilebilir.
Beslenmenin Rolü
Anti-inflamatuar besinler (zeytinyağı, somon, ceviz) hastalık seyrini olumlu etkiler. Gluten ve işlenmiş gıdaların sınırlandırılması önerilir. D vitamini eksikliği varsa takviye alınmalıdır.
Egzersizin Önemi
Yüzme, yoga ve pilates gibi düşük etkili egzersizler eklemleri zorlamadan kasları güçlendirir. Haftada 150 dakika orta tempolu aktivite önerilir.
Psikolojik Destek
Kronik hastalıklarla baş etmek zor olabilir. Destek grupları veya terapiler, duygusal yükü hafifletmede yardımcıdır.