Mitral kapak gevşekliği (MVP), kalbin sol kulakçık ve sol karıncık arasındaki kapağın düzgün kapanamaması durumudur. Halk arasında "kalp kapağı sarkması" olarak bilinen bu durum, toplumun %2-3’ünde görülen yaygın bir kardiyak anomalidir. Çoğunlukla asemptomatik seyretse de bazı hastalarda çarpıntı, nefes darlığı ve göğüs ağrısı gibi şikayetlere yol açabilir.
Mitral Kapak Gevşekliğinin Nedenleri
Primer MVP’de kapak yapısındaki kollajen liflerde bozulma temel nedendir. Bağ dokusu hastalıkları (Marfan sendromu, Ehlers-Danlos) bu durumu tetikleyebilir. Sekonder form ise koroner arter hastalığı, romatizmal kalp hastalığı veya kardiyomiyopatiler gibi altta yatan patolojilerle ilişkilidir. Ailesel yatkınlık %30 vakada gözlenirken, kadınlarda erkeklere oranla iki kat daha sık görülür.
Belirtiler ve Klinik Bulgular
Asemptomatik olgular rutin muayenede üfürümle tespit edilir. Semptomatik hastalarda şu bulgular görülebilir:
- Egzersizle artan çarpıntı ve taşikardi
- Dinlenirken bile hissedilen göğüs ağrısı (atipik karakterde)
- Nefes darlığı özellikle yatar pozisyonda
- Yorgunluk ve baş dönmesi atakları
- Nadiren aritmiye bağlı bayılma
Teşhis Yöntemleri
Fizik muayenede mid-sistolik klik ve geç sistolik üfürüm karakteristiktir. Kesin tanı için:
- Ekokardiyografi: Kapak yaprakçıklarının 2 mm’den fazla sarkması ve kapanma bozukluğunu gösterir
- EKG: Atriyal fibrilasyon veya ventriküler aritmi kayıtları
- Holter Monitorizasyonu: 24 saatlik ritim bozukluğu takibi
- Stres Testi: Egzersiz kapasitesi ve iskemi değerlendirmesi
Tedavi Yaklaşımları
Asemptomatik olgularda tedavi gerektirmez. Semptomatik hastalarda:
- Beta Blokerler: Propranolol veya metoprolol ile taşikardi kontrolü
- Antikoagülan Tedavi: Atriyal fibrilasyon varlığında warfarin
- Endokardit Profilaksisi: Diş müdahaleleri öncesi antibiyotik
- Cerrahi: Kapak yetmezliği ilerlerse onarım (annuloplasti) veya protez kapak
Yaşam Tarzı Önerileri
Düzenli kardiyo egzersizleri (yürüyüş, yüzme) semptomları azaltır. Kafein ve alkol tüketimi sınırlandırılmalı, stres yönetimi için yoga veya meditasyon önerilir. Tuz kısıtlaması ödem kontrolüne yardımcı olurken, omega-3 takviyeleri aritmi riskini düşürebilir.
Riskli Gruplar ve Komplikasyonlar
Kapak kalınlığı 5 mm’yi aşanlarda, sol ventrikül genişlemesi olanlarda ve ciddi yetmezlik saptananlarda risk yükselir. Olası komplikasyonlar arasında:
- Mitral yetmezlik progresyonu
- İnme riskini artıran tromboemboli
- Bakteriyel endokardit
- Ventriküler taşikardi gibi hayatı tehdit eden aritmiler
Hangi Durumlarda Acil Müdahale Gerekir?
Ani başlayan nefes darlığı, şiddetli göğüs ağrısı, 30 dakikayı aşan çarpıntı veya bayılma durumlarında acil kardiyoloji başvurusu şarttır. Gebelerde semptom artışı olması halinde fetal ekokardiyografi önerilir.
