Lenfadenomegali, lenf düğümlerinin anormal büyümesi durumunu ifade eder. Vücudun bağışıklık sisteminin önemli bileşenleri olan lenf düğümleri, enfeksiyon, enflamasyon veya malignite gibi durumlarda genişleyebilir. Bu makalede lenfadenomegali nedenleri, teşhis yöntemleri ve tedavi seçenekleri detaylı şekilde incelenecektir.
Lenfadenomegali Nedenleri
Lenf düğümü büyümeleri lokalize veya generalize olarak sınıflandırılır. Başlıca sebepler:
- Enfeksiyonlar: Bakteriyel (streptokok, tüberküloz), viral (EBV, CMV), mantar ve parazit kaynaklı
- Otoimmün Hastalıklar: Romatoid artrit, lupus, sarkoidoz
- Maligniteler: Lenfoma, lösemi, metastatik kanserler
- İlaç Reaksiyonları: Fenitoin, kaptopril gibi ilaçlara bağlı
- Diğer Nedenler: Lipid depo hastalıkları, Kawasaki hastalığı
Klinik Belirtiler ve Fizik Muayene Bulguları
Lenfadenomegalide görülen temel bulgular:
- Lokalize Büyüme: Boyun, koltukaltı veya kasıkta ağrılı/ağrısız kitle
- Generalize Büyüme: İki veya daha fazla bölgede lenf düğümü genişlemesi
- Eşlik Eden Semptomlar: Ateş, gece terlemesi, istemsiz kilo kaybı (B semptomları)
- Muayene Özellikleri: Düğümün sertliği, hareketliliği, çapı (>1.5 cm) ve hassasiyeti
Tanısal Yaklaşım ve Tetkikler
Teşhis süreci kapsamlı bir değerlendirme gerektirir:
- Detaylı Anamnez: Süre, büyüme hızı, eşlik eden semptomlar
- Fizik Muayene: Düğümün lokasyonu, boyutu ve karakteri
- Laboratuvar Testleri:
- Tam kan sayımı, sedimentasyon, CRP
- Karaciğer ve böbrek fonksiyon testleri
- Otoantikor paneli (ANA, RF)
- Görüntüleme: Ultrason, BT, PET-BT
- Biyopsi: Eksizyonel biyopsi altın standart tanı yöntemidir
Tedavi Stratejileri
Tedavi altta yatan nedene göre şekillenir:
- Enfeksiyöz Nedenler: Antibiyotik, antiviral veya antifungal tedaviler
- Otoimmün Hastalıklar: Kortikosteroidler, immünomodülatör ilaçlar
- Maligniteler: Kemoterapi, radyoterapi veya hedefe yönelik tedaviler
- Semptomatik Tedavi: Ağrı kontrolü için NSAİİ’ler
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Hızlı büyüyen ve sert kıvamlı lenf düğümleri
- Supraklavikuler bölgede lenfadenopati
- 6 haftadan uzun süren ve 2 cm’yi aşan büyümeler
- B semptomlarıyla birlikte görülen lenfadenopati
Prognoz ve Takip
Lenfadenomegalinin seyri altta yatan nedene bağlıdır. Enfeksiyöz nedenlerde tedavi sonrası tam iyileşme beklenirken, malign durumlarda evreleme önem taşır. Hastaların düzenli aralıklarla:
- Fizik muayene
- Laboratuvar tetkikleri
- Görüntüleme yöntemleri ile takibi gereklidir
