Kellik (alopesi), saç derisindeki kıl köklerinin zayıflaması veya kaybı sonucu ortaya çıkan yaygın bir durumdur. Erkeklerde androgenetik alopesi (%80 vakadan sorumlu) en sık görülen tip olmakla birlikte, kadınlarda hormonal değişimler ve genetik faktörlerle de gelişebilir.
Kellik Türleri ve Nedenleri
Erkek tipi kellik, DHT (dihidrotestosteron) hormonunun genetik yatkınlıkla birleşmesi sonucu kıl foliküllerinin küçülmesiyle karakterizedir. Kadınlarda ise menopoz, polikistik over sendromu veya demir eksikliği gibi faktörler saç seyrelmesine yol açabilir. Diğer türler arasında alopesi areata (otoimmün kaynaklı), stresle tetiklenen telogen effluvium ve mantar enfeksiyonları sayılabilir.
Belirtiler ve Seyir
Erkeklerde saç çizgisinin gerilemesi ve tepe bölgesinde açılma tipiktir. Kadınlarda saçların genel incelmesi ve ayrım çizgisinin genişlemesi gözlenir. Alopesi areatada ise para büyüklüğünde yuvarlak dökülme alanları oluşur. Tedavi edilmezse kellik ilerleyici nitelik taşır.
Teşhis Yöntemleri
Dermatolog tarafından yapılan saç çekme testi, trikoskopi (saç derisi mikroskopisi) ve kan testleri (demir, TSH, hormon paneli) tanıda kullanılır. Saç analizi ile folikül sağlığı değerlendirilir.
Güncel Tedavi Seçenekleri
-
Topikal Tedaviler:
- Minoksidil (%5 solüsyon): Günde iki kez uygulanır, saç büyüme döngüsünü uyarır.
- Lotionlar: Kafein veya ketokonazol içeren formülasyonlar folikül direncini artırır.
-
Oral İlaçlar:
- Finasterid: DHT üretimini bloke eder (erkeklerde kullanılır).
- Spironolakton: Androgen etkisini azaltır (kadınlarda tercih edilir).
-
Cerrahi Yöntemler:
- FUE (Foliküler Ünite Ekstraksiyonu): Tek tek foliküllerin nakli.
- DHI (Direkt Saç İmplantasyonu): Kalem benzeri aletle mikro kanallara ekim.
-
Destek Tedavileri:
- PRP (Trombositten Zengin Plazma): Kişinin kanından elde edilen büyüme faktörlerinin enjeksiyonu.
- Lazer Terapi: Düşük seviyeli lazerle folikül aktivasyonu.
Önleme ve Saç Sağlığı İpuçları
- Biotin, çinko ve demir içeren besinler tüketin.
- Sıkı saç stillerinden ve ağır kimyasallardan kaçının.
- Stres yönetimi için yoga veya meditasyon uygulayın.
- UV ışınlarına karşı saç derisini koruyun.
Hangi Durumlarda Acil Doktora Başvurulmalı?
Ani saç dökülmesi, saçlı deride kızarıklık/şişlik veya ağrı varsa dermatoloğa danışın. Tedaviye erken başlamak saç kaybını geri döndürme şansını artırır.
