Karın düşmesi (pelvik organ prolapsusu), leğen kemiği tabanını destekleyen kas ve bağ dokularının zayıflaması sonucu mesane, rahim veya bağırsağın vajina içine doğru sarkmasıdır. Kadınlarda özellikle doğum yapmış, menopoz dönemindeki veya kronik öksürüğü olan bireylerde sık görülür.
Karın Düşmesi Türleri
- Sistosel: Mesanenin vajina ön duvarına doğru sarkması. Sık idrara çıkma ve idrar kaçırma şikayetleri yaygındır.
- Rektosel: Rektumun (kalın bağırsağın son kısmı) vajina arka duvarına doğru sarkması. Kabızlık ve dışkılama güçlüğü ile kendini gösterir.
- Uterin Prolapsus: Rahimin vajina içine doğru sarkması. Vajinada dolgunluk hissi ve cinsel ilişkide ağrıya yol açar.
- Enterosel: İnce bağırsakların vajinanın üst kısmına doğru sarkması. Karın ağrısı ve bel ağrısı şikayetleri görülür.
Neden Olur?
- Zorlu Normal Doğum: Özellikle iri bebek doğumu veya uzamış doğum eylemi.
- Kronik Bası Artışı: Şiddetli öksürük (KOAH), kronik kabızlık, ağır kaldırma.
- Hormonal Değişimler: Menopoz sonrası östrojen azalması dokuları zayıflatır.
- Genetik Yatkınlık: Bağ dokusu zayıflığına yol açan genetik hastalıklar (Ehlers-Danlos vb.).
- Obezite: Karın içi basıncı artırarak destek dokulara yük bindirir.
Belirtileri Nelerdir?
- Vajinada dolgunluk, topak hissi veya dışarıya doğru şişlik
- İdrar kaçırma, sık idrara çıkma, tam boşalamama hissi
- Kabızlık, dışkılama sırasında vajinaya baskı hissi
- Bel ve kasık ağrısı, cinsel ilişkide ağrı (disparoni)
- Vajinal kanama veya akıntıda artış
Teşhis Nasıl Konur?
- Fizik Muayene: Jinekolojik muayenede sarkma derecesi "POP-Q" sistemiyle evrelendirilir.
- İdrar Testleri: İdrar kaçırma tipini belirlemek için ürodinami testi.
- Ultrason: Sarkmanın organlara etkisini değerlendirmek için pelvik ultrason.
- MR: Komplike vakalarda bağ dokusu hasarını görüntülemek için kullanılır.
Tedavi Seçenekleri
- Konservatif Tedaviler:
- Pelvik Taban Egzersizleri (Kegel): Fizyoterapist eşliğinde düzenli uygulanır.
- Pesser (Vajinal Halka): Sarkmayı geçici olarak destekleyen silikon cihazlar.
- Östrojen Kremi: Menopoz sonrası vajinal dokuları güçlendirir.
- Cerrahi Tedaviler:
- Sakrokolpopeksi: Karından açık/laparoskopik yöntemle sentetik mesh ile organların asılması.
- Vajinal Yolla Onarım: Sarkmış organların kendi dokularıyla vajinal yoldan tamiri.
- Histerektomi: Şiddetli rahim sarkmasında rahmin alınması.
Önlemek İçin Neler Yapılmalı?
- Düzenli Kegel egzersizleri yapın
- Kronik öksürük/kabızlığı mutlaka tedavi ettirin
- Ağır kaldırmaktan kaçının (10 kg üzeri)
- Sağlıklı kilonuzu koruyun (BKİ <25)
- Doğum sonrası 6 hafta ağır fiziksel aktiviteden uzak durun
Ne Zaman Doktora Gitmeli?
- Vajinada ele gelen şişlik veya sürekli dolgunluk hissi
- İdrar kaçırma/kontrol zorluğu
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- Dışkılama güçlüğü veya bağırsak tam boşalmama hissi
- Cinsel ilişkide şiddetli ağrı
Tedavi edilmeyen vakalarda idrar yolu enfeksiyonları, ülserler ve cinsel fonksiyon bozuklukları gelişebilir. Erken evrelerde pelvik taban fizyoterapisi ile ilerleme önlenebilir.
