Kahverengi akıntı, vajinal salgılarda eski kanın oksidasyonu sonucu oluşan renk değişimidir. Genellikle zararsız nedenlerle ortaya çıksa da bazı durumlarda altta yatan önemli sağlık sorunlarının habercisi olabilir. İşte kahverengi akıntıyla ilgili tüm detaylar:
Normal Fizyolojik Nedenler
Adet döngüsünün farklı evrelerinde görülen kahverengi akıntı genellikle normal kabul edilir. Adet öncesi rahim iç tabakasının erken dökülmesi veya adet sonrası kalan kan artıklarının atılması bu renk değişimine yol açabilir. Yumurtlama döneminde yumurta çatlamasına bağlı hafif kanama da kahverengi leke şeklinde kendini gösterebilir. Doğum kontrol hapı kullananlarda ise hormonal adaptasyon sürecinde benzer akıntılar görülebilir.
Ciddiye Alınması Gereken Nedenler
- Enfeksiyonlar: PID (Pelvik İnflamatuar Hastalık), klamidya veya bakteriyel vajinoz gibi enfeksiyonlar rahim ağzında tahrişe bağlı kanamaya neden olabilir.
- Rahim Polipleri: Endometrial veya servikal polipler düzensiz kanamalara yol açarak kahverengi akıntıyı tetikleyebilir.
- Endometriozis: Rahim dışına yerleşen endometrial dokular, adet döngüsü dışında kanama üretebilir.
- Düşük Riski: Gebeliğin erken döneminde kahverengi akıntı, embriyonun rahime tutunma kanaması olabileceği gibi düşük tehlikesinin de işareti olabilir.
- Rahim Ağzı Kanseri: Özellikle ilişki sonrası artan kahverengi akıntı, servikal displazi veya kanserin erken belirtisi olabilir.
Gebelikte Kahverengi Akıntı
Hamileliğin ilk trimesterinde görülen kahverengi akıntı genellikle "implantasyon kanaması" adı verilen embriyo yerleşme sürecine bağlıdır. Ancak şiddetli kramplar veya parlak kırmızı kan eşlik ediyorsa dış gebelik veya düşük riski açısından acil değerlendirme gerektirir. Üçüncü trimesterde ise plasenta dekolmanı veya previa gibi durumların işareti olabilir.
Teşhis Yöntemleri
- Pelvik Muayene: Rahim ağzı ve vajinal dokularda anormallik araştırılır.
- Ultrason: Rahim içi dokular, polip veya miyom varlığı kontrol edilir.
- Smear Testi: HPV ve servikal kanser taraması için kritik önem taşır.
- Kan Testleri: Hormon seviyeleri (FSH, LH, progesteron) ve enfeksiyon belirteçleri incelenir.
- Biyopsi: Anormal doku görüldüğünde patolojik inceleme yapılır.
Tedavi Yaklaşımları
- Enfeksiyon Kaynaklıysa: Antibiyotik veya antifungal tedaviler uygulanır.
- Hormonal Dengesizlikte: Doğum kontrol hapları veya progesteron destekleri düzenleyici olarak kullanılır.
- Polipler/Miyomlar: Histeroskopik cerrahi ile anormal dokular alınır.
- Kanser Şüphesi: Kolposkopi ve LEEP prosedürü gibi müdahaleler planlanır.
Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?
- Akıntıyla birlikte şiddetli karın ağrısı
- Ateş veya titreme
- Kötü kokulu akıntı
- Baş dönmesi ve halsizlik
- Gebelikte yoğun kanama
Önleme ve Kendi Kendine Bakım
- Pamuklu iç çamaşırı kullanımı
- Parfümlü hijyen ürünlerinden kaçınma
- Cinsel ilişkide korunma
- Düzenli jinekolojik muayene
Kahverengi akıntı vakalarının çoğu basit nedenlerle ortaya çıksa da 2 haftadan uzun süren veya tekrarlayan durumlarda mutlaka jinekoloğa başvurulmalıdır. Erken teşhis, tedavi başarısını önemli ölçüde artırır.
