Kadınlarda genital kaşıntı, yaşam kalitesini önemli ölçüde düşüren yaygın bir şikayettir. Bu rahatsızlık basit enfeksiyonlardan alerjik reaksiyonlara kadar çeşitli faktörlerden kaynaklanabilir. Doğru teşhis ve zamanında müdahale, komplikasyonların önlenmesi açısından kritik önem taşır.
Genital Kaşıntının Yaygın Nedenleri
Genital bölgedeki kaşıntı, genellikle şu durumlarla ilişkilidir:
- Mantar Enfeksiyonları (Vajinal kandidiyaz): Antibiyotik kullanımı, gebelik veya diyabet nedeniyle Candida mantarının aşırı çoğalması. Beyaz peynirimsi akıntı ve şiddetli kaşıntı tipiktir.
- Bakteriyel Vajinozis: Vajinal floradaki dengesizlik sonucu gri-beyaz akıntı ve balık kokusu.
- Trikomoniyaz: Cinsel yolla bulaşan bu enfeksiyon köpüklü sarı-yeşil akıntıya neden olur.
- Kimyasal İrritanlar: Parfümlü sabunlar, vajinal duş ürünleri, sentetik iç çamaşırı veya spermisitler.
- Hormonal Değişimler: Menopoz sonrası östrojen azalması vajinal kuruluğa yol açar.
- Sedef Hastalığı veya Egzama: Ciltte kızarıklık, pullanma ve şiddetli kaşıntı.
- Bartholin Kisti Enfeksiyonları: Vajina girişindeki tükürük bezlerinin tıkanması.
Teşhis Yöntemleri
Doğru tanı için kapsamlı bir jinekolojik muayene şarttır. Doktorunuz öncelikle tıbbi öykünüzü (semptom süresi, akıntı özellikleri, ilişki öyküsü) sorgular. Fizik muayenede vulva ve vajinada kızarıklık, şişlik veya lezyonlar değerlendirilir. pH testi, mikroskobik inceleme için akıntı örneği alınması ve gerekirse kültür testleri yapılır. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyon şüphesinde PCR testi istenebilir.
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre planlanır:
- Mantar Enfeksiyonları: Klotrimazol veya mikonazol içeren vajinal kremler/ovüller. Tek doz flukonazol tablet.
- Bakteriyel Vajinozis: Metronidazol veya klindamisin antibiyotikleri (oral veya vajinal).
- Alerjik Reaksiyonlar: Kaşıntıyı azaltan hidrokortizon kremleri ve antihistaminikler.
- Atrofik Vajinit: Östrojen içeren vajinal kremler veya halkalar.
- Parazitik Enfeksiyonlar: Permetrin krem veya ivermektin tableti.
Evde Uygulanabilecek Rahatlatıcı Yöntemler
- Ilık Soda Banyosu: 1 su bardağı karbonat eklenmiş ılık suda 15 dakika oturma banyosu.
- Soğuk Kompres: Kaşınan bölgeye temiz bezle uygulanan soğuk kompres.
- Pamuklu İç Çamaşırı: Nefes alan kumaşlar ve dar kıyafetlerden kaçınma.
- Tahriş Önleyici Ürünler: Parfümsüz, hipoalerjenik vajinal yıkama sıvıları.
Acil Doktora Başvurmayı Gerektiren Durumlar
- Kaşıntıyla birlikte şiddetli ağrı veya yanma
- İdrar yaparken zorlanma veya kanama
- Ateş ve kasık bölgesinde şişlik
- Gebelik sırasında ortaya çıkan belirtiler
- Tedaviye rağmen 1 haftada düzelmeyen semptomlar
Korunma Stratejileri
- Önden arkaya doğru temizlik alışkanlığı
- Adet döneminde tampon/ped değişim sıklığı (4 saatte bir)
- Cinsel ilişkide kondom kullanımı
- Şekerli gıda tüketiminin sınırlandırılması
- Probiyotik destekler (Lactobacillus içeren)
Yanlış Bilinenler ve Riskler
Vajinal duş uygulaması florayı bozarak enfeksiyon riskini artırır. Sabunla genital bölge temizliği doğal pH dengesini bozar. Tedavi edilmeyen kronik kaşıntı, vulvar doku hasarına ve cinsel ilişkide ağrıya yol açabilir.
