Jinekomasti, erkeklerde meme dokusunun büyümesiyle karakterize yaygın bir durumdur. Hormonal dengesizliklerden kaynaklanan bu sorun, her yaş grubunda görülebilir. Yenidoğanlarda, ergenlerde ve yaşlı erkeklerde farklı nedenlerle ortaya çıkabilir.
Jinekomasti Nedir?
Meme bezlerinin genişlemesi sonucu göğüs bölgesinde tek veya çift taraflı şişlik oluşmasıdır. Yağ birikiminden farklı olarak glandüler doku artışı söz konusudur. Fizyolojik (doğal) ve patolojik (hastalık kaynaklı) tipleri bulunur.
Başlıca Nedenleri
- Hormonal Dengesizlik: Testosteron/östrojen oranının bozulması (ergenlik, andropoz)
- İlaç Yan Etkileri: Spironolakton, steroidler, antidepresanlar, kemoterapi ilaçları
- Kronik Hastalıklar: Karaciğer sirozu, böbrek yetmezliği, tiroid bozuklukları
- Tümörler: Testis, hipofiz veya adrenal bez tümörleri
- Diğer Faktörler: Alkolizm, esrar kullanımı, obezite
Belirtiler ve Fiziksel Bulgular
- Meme dokusunda ağrılı veya ağrısız sert kitle
- Meme başı çevresinde hassasiyet
- Tek taraflı veya asimetrik büyüme
- Meme başı akıntısı (nadiren)
- Psikolojik etkiler: Özgüven kaybı, sosyal izolasyon
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Kitlenin yapısı ve dağılımının değerlendirilmesi
- Hormon Testleri: Testosteron, östrojen, prolaktin, LH, FSH seviyeleri
- Görüntüleme: Meme ultrasonu (yağ dokusu vs. glandüler doku ayrımı)
- Biyopsi: Kanser şüphesinde incelenmek üzere doku örneği alınması
Tedavi Seçenekleri
1. Medikal Tedavi:
- Hormon düzenleyiciler: Tamoksifen (östrojen blokeri), testosteron replasmanı
- İlaç değişimi: Jinekomastiye neden olan ilaçların kesilmesi
2. Cerrahi Müdahale:
- Liposuction: Yağ dokusu hakimiyetinde tercih edilir
- Mastektomi: Glandüler dokunun çıkarılması (endoskopik veya açık teknik)
- Kombine yöntemler: Hem yağ hem glandüler dokunun temizlenmesi
3. Doğal Çözümler (Sadece Hafif Vakalar İçin):
- Kilo verme ve diyet düzenlemesi
- Alkol ve esrardan kaçınma
- Direnç egzersizleri (göğüs kaslarını güçlendirme)
Hangi Durumlarda Ameliyat Gerekir?
- 18-24 ay içinde kendiliğinden düzelmeyen vakalar
- Şiddetli ağrı ve hassasiyet
- Psikolojik travmaya yol açan belirgin deformite
- Kanser şüphesi taşıyan kitleler
Risk Faktörleri ve Korunma
- Ergenlik döneminde %60’a varan oranda görülebilir (genellikle geçici)
- 50 yaş üstü erkeklerde hormonal değişimler riski artırır
- Korunma için: Steroid kullanımından kaçınma, düzenli karaciğer fonksiyon testleri
Sık Sorulan Sorular
Jinekomasti kendiliğinden geçer mi?
Ergenlik döneminde %90, yenidoğanlarda %95 oranında kendiliğinden düzelir. Yetişkinlerde altta yatan nedenin tedavisi gerekir.
Hangi doktora gidilir?
Endokrinoloji veya genel cerrahi uzmanlarına başvurulmalıdır. Psikolojik destek için psikiyatri konsültasyonu önerilir.
Ameliyat sonrası iz kalır mı?
Modern tekniklerle meme altı kıvrımına yapılan kesilerde minimal iz kalır. Tam iyileşme 4-6 hafta sürer.
