Jinekolojik onkoloji cerrahisi, kadın üreme organlarını etkileyen kanserlerin tedavisinde uzmanlaşmış bir cerrahi disiplinidir. Rahim, yumurtalık, rahim ağzı, vajina ve vulva kanserlerinin tedavisinde kritik rol oynar. Bu alan, onkolojik prensiplerle jinekolojik cerrahi tekniklerini birleştirerek hastalara kapsamlı bir tedavi yaklaşımı sunar.
Hangi Kanser Türlerinde Uygulanır?
- Yumurtalık Kanseri: Debulking cerrahisi ile tümör kitlesinin maksimum oranda çıkarılması
- Rahim Ağzı Kanseri: Radykal histerektomi ve lenf nodu diseksiyonu
- Rahim Kanseri: Total histerektomi ve bilateral salpingo-ooforektomi
- Vulvar Kanser: Geniş lokal eksizyon veya radikal vulvektomi
- Vajinal Kanser: Kısmi/total vajinektomi ile rekonstrüktif cerrahi
Tanı ve Evreleme Süreci
Hastalığın yayılımını belirlemek için multidisipliner yaklaşım esastır. PET-CT, MR ve laparoskopik cerrahi evreleme kullanılır. Biyopsi sonuçlarına göre tümörün histolojik tipi, grade’i ve moleküler profili belirlenir. Bu veriler, cerrahi planlamada belirleyici rol oynar.
Cerrahi Teknikler ve Yenilikler
Minimal invaziv yöntemler günümüzde öncelikli tercihtir:
- Robotik Cerrahi: 3D görüntüleme ve 540 derece dönebilen enstrümanlarla hassas müdahale
- Laparoskopi: Küçük kesilerle yapılan, iyileşme süresi kısa müdahaleler
- Fertilite Koruyucu Cerrahi: Erken evre kanserde rahim koruyarak üreme potansiyelini sürdürme
- Peritonektomi: Yumurtalık kanserinde karın zarının komple çıkarılması
Multidisipliner Tedavi Yaklaşımı
Cerrahi öncesi/sonrası tedaviler bireyselleştirilir:
- Neoadjuvan Kemoterapi: Tümörü küçülterek cerrahi şansı yaratma
- Adjuvan Radyoterapi: Yüksek riskli vakalarda nüks önleme
- Hedefe Yönelik Tedaviler: BRCA mutasyonunda PARP inhibitörleri
- İmmünoterapi: PD-L1 pozitif tümörlerde checkpoint inhibitörleri
Komplikasyon Yönetimi
- Lenfödem kontrolü için fizyoterapi
- Erken mobilizasyonla tromboemboli riski azaltma
- Nörojen mesane rehabilitasyonu
- Psikoonkolojik destekle yaşam kalitesi iyileştirme
Ameliyat Sonrası İzlem Protokolleri
İlk 2 yıl 3 ayda bir muayene, CA-125 ve görüntüleme takipleri yapılır. Herediter kanser sendromu şüphesinde genetik danışmanlık verilir. Hastalara kişiselleştirilmiş takip algoritmaları oluşturulur.
Yeni Gelişmeler ve Araştırmalar
- Sentinel lenf nodu biyopsisinin vulvar kanserde standart uygulama olması
- HIPEC (Hipertermik İntraperitoneal Kemoterapi) ile karın içi nüks kontrolü
- Immunohistokimya ile hedefe yönelik tedavi belirteçlerinin saptanması
- Tümör DNA’sının sıvı biyopsiyle izlenmesi
Hasta Seçimi ve Yaşam Kalitesi
Cerrahi kararında ECOG performans skoru, komorbiditeler ve hasta tercihleri dikkate alınır. Pelvik rekonstrüksiyon ile cinsel fonksiyon korunur. Prehabilitasyon programlarıyla ameliyat öncesi fiziksel kondisyon iyileştirilir.
