İdrar yaparken sancı (disüri), üriner sistemle ilgili sorunların önemli bir belirtisidir. Bu rahatsızlık, enfeksiyonlardan anatomik problemlere kadar çeşitli nedenlerle ortaya çıkabilir. İşte bu şikayetin temel sebepleri, teşhis süreci ve tedavi yaklaşımları:
İdrar Yaparken Sancının Yaygın Nedenleri
- İdrar Yolu Enfeksiyonu (İYE): Kadınlarda daha sık görülür. Escherichia coli bakterisi en yaygın etkendir.
- Mesane İltihabı (Sistit): Sık idrara çıkma, acil hissi ve alt karın ağrısı eşlik eder.
- Böbrek Taşları: İdrar kanallarında hareket eden taşlar keskin ağrıya neden olur.
- Cinsel Yolla Bulaşan Hastalıklar: Bel soğukluğu veya klamidya üretrada yanma hissi yaratır.
- Prostat İltihabı (Prostatit): Erkeklerde idrar akışını engelleyen ağrılı bir durum.
Eşlik Eden Belirtiler
- İdrarda kan görülmesi (hematüri)
- Bulanık veya kötü kokulu idrar
- Sık idrara çıkma dürtüsü
- Kasık veya alt karın bölgesinde basınç hissi
- Ateş ve titreme (böbrek enfeksiyonu işareti)
Teşhis Yöntemleri
- İdrar Tahlili: Enfeksiyon bulguları ve kan hücreleri araştırılır.
- İdrar Kültürü: Bakteri türünü ve antibiyotik duyarlılığını belirler.
- Ultrasonografi: Böbrek taşları veya mesane duvar kalınlaşması tespit edilir.
- Sistoskopi: İdrar kanalı ve mesanenin endoskopik incelenmesi.
Tedavi Yaklaşımları
- Antibiyotik Tedavisi: İYE’de 3-7 günlük sefalosporin veya nitrofurantoin kürü.
- Ağrı Yönetimi: Fenazopiridin ile mesane ağrısının giderilmesi.
- Taş Kırma (ESWL): 5mm’den büyük böbrek taşlarında uygulanır.
- Sıvı Alımı: Günde 2-3 litre su ile idrar yolunun temizlenmesi.
Risk Faktörleri
- Kadın anatomisi (kısa üretra)
- Menopoz sonrası östrojen azalması
- Diyabet hastalarında artmış enfeksiyon riski
- Kateter kullanımı
- Cinsel olarak aktif olma
Korunma Stratejileri
- İdrarı uzun süre tutmamak
- Cinsel ilişki sonrası idrara çıkmak
- Tahriş edici hijyen ürünlerinden kaçınmak
- Pamuklu iç çamaşırı tercih etmek
- Kızılcık suyu tüketerek bakterilerin tutunmasını engellemek
Acil Durum İşaretleri
- 39°C üzeri ateş
- Böğür ağrısı (böbrek enfeksiyonu şüphesi)
- İdrar çıkışının tamamen durması
- Gebelikte idrar yanması
- Şeker hastalarında dirençli enfeksiyon
Doktor Tercihi ve Takip
Kadın hastalar jinekolog veya üroloji uzmanına, erkek hastalar ise üroloji doktoruna başvurmalıdır. Tedavi sonrası idrar tahliliyle iyileşme doğrulanmalı, kronik vakalarda 3 aylık kontrol önerilir.
