UPPP ameliyatı (uvulopalatofaringoplasti), şiddetli horlama ve obstrüktif uyku apnesi tedavisinde kullanılan cerrahi bir yöntemdir. Yumuşak damak, bademcikler ve bazen küçük dilin bir kısmının çıkarılmasını içeren bu prosedür, üst solunum yolundaki darlığı açarak nefes almayı kolaylaştırmayı hedefler. İşte bu ameliyatla ilgili merak edilenler:
UPPP Ameliyatı Hangi Durumlarda Önerilir?
UPPP, öncelikle CPAP cihazı gibi tedavilere yanıt vermeyen hastalarda düşünülür. Ağır uyku apnesi (AHI indeksi >30) olan, anatomik olarak daralmış üst solunum yolu bulunan ve yaşam kalitesi ciddi şekilde bozulan kişilerde etkilidir. Ayrıca bademcik büyümesi veya yumuşak damak sarkması gibi yapısal problemlerde de tercih edilebilir.
Ameliyat Nasıl Yapılır?
Genel anestezi altında gerçekleştirilen operasyon yaklaşık 1-1.5 saat sürer. Cerrah, yumuşak damağın arka kısmını yeniden şekillendirir ve gereğinde bademcikleri tamamen alır. Küçük dilin (uvula) fazla uzunsa kısaltılması da işleme dahil edilebilir. Bazı modern tekniklerde lazer veya radyofrekans enerjisi kullanılarak kanama riski azaltılır.
İyileşme Süreci ve Dikkat Edilmesi Gerekenler
Ameliyat sonrası ilk 7-10 gün ağrı ve yutma güçlüğü beklenen durumlardır. Yumuşak ve soğuk gıdalarla beslenme önerilir. Tam iyileşme genellikle 3-4 haftada tamamlanır. Sigara kullanımı, sıcak içecekler ve fiziksel zorlayıcı aktivitelerden bu süreçte kaçınılmalıdır.
Başarı Oranı ve Etkinlik
UPPP’nin horlamada başarı oranı %60-80 arasındadır. Ancak uyku apnesinde bu oran %40’lara düşer. Başarıyı artırmak için genellikle dil kökü cerrahisi veya maksillofasiyal prosedürlerle kombine edilir. Uzun vadeli takiplerde bazı hastalarda semptomların tekrarlayabileceği unutulmamalıdır.
Olası Riskler ve Komplikasyonlar
- Kanama (en sık ilk 24 saatte görülür)
- Konuşmada geçici değişiklikler (nazal ses tonu)
- Yutma güçlüğü veya sıvıların burundan geri kaçması
- Nadiren tat alma bozuklukları veya dil hareketlerinde kısıtlılık
Kimler UPPP Ameliyatı Olamaz?
- Kanama bozukluğu olanlar
- Şiddetli kalp-akciğer hastalığı bulunanlar
- Obezite (BMI >35) nedeniyle riski yüksek hastalar
- Üst solunum yolundaki darlığın dil kökü kaynaklı olduğu durumlar
Alternatif Tedavi Seçenekleri
CPAP tedavisi, oral apareyler ve yaşam tarzı değişiklikleri (kilo verme, alkolü kısıtlama) ilk basamak seçeneklerdir. Radyofrekans ablasyonu veya pillar implant gibi minimal invaziv yöntemler de hafif-orta vakalarda denenebilir.
Ameliyat Sonrası Takip
İlk kontrol genellikle 1. haftada yapılır. Uyku testi (polisomnografi) 3-6 ay sonra tekrarlanarak tedavi etkinliği değerlendirilir. Hastaların %15-20’sinde ek müdahaleler gerekebilir.
