HLA-B27, insan lökosit antijen (HLA) sisteminin bir parçası olan ve bağışıklıkla ilişkili bir gen belirtecidir. Bu genin varlığı veya yokluğu, bazı otoimmün ve romatolojik hastalıklarla ilişkilendirilir. HLA-B27 negatif terimi, kişinin bu gen varyantını taşımadığını ifade eder. Peki bu sonuç ne anlama gelir ve klinik açıdan nasıl yorumlanmalıdır?
HLA-B27 Testi Neden Yapılır?
HLA-B27 testi, özellikle ankilozan spondilit, reaktif artrit ve psöriyatik artrit gibi spondiloartropati grubu hastalıkların tanısında yardımcı olmak için kullanılır. Bu hastalıklara sahip bireylerin yaklaşık %80-90’ında HLA-B27 pozitif bulunur. Ancak test sonucunun negatif çıkması, bu hastalıkların kesin olarak dışlandığı anlamına gelmez.
HLA-B27 Negatif Sonucun Klinik Anlamı
Negatif sonuç, kişide HLA-B27 geninin bulunmadığını gösterir. Bu durumda spondiloartropati gelişme riski, HLA-B27 pozitif bireylere göre daha düşüktür. Örneğin, ankilozan spondilit hastalarının %90’ından fazlası HLA-B27 pozitifken, genel popülasyonda bu oran %5-8 civarındadır. Ancak HLA-B27 negatif olanlarda da bu hastalıklar görülebilir. Tanıda klinik bulgular, radyolojik görüntüleme ve diğer laboratuvar testleri birlikte değerlendirilmelidir.
Hangi Hastalıklarla İlişkilidir?
- Ankilozan Spondilit: HLA-B27 pozitifliğiyle güçlü bir bağlantısı olsa da negatif bireylerde de hastalık görülebilir.
- Reaktif Artrit: Genellikle enfeksiyon sonrası gelişen bu artrit formu, HLA-B27 negatif kişilerde daha nadirdir.
- Psöriyazis ve Artrit: Cilt bulguları olan sedef hastalarında HLA-B27 negatifliği, eklem tutulumunun farklı bir alt tipini işaret edebilir.
HLA-B27 Negatif Olmak Ne Zaman Önem Taşır?
Test sonucu negatif çıkan bir kişide spondiloartropati belirtileri varsa (sabah tutukluğu, bel ağrısı, entezit), tanı için alternatif yöntemlere başvurulur. Manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile sakroiliak eklem inflamasyonu veya romatoid faktör gibi diğer otoantikorların incelenmesi gerekebilir.
Yanlış Negatiflik Mümkün mü?
Nadir de olsa teknik hatalar veya genetik varyasyonlar nedeniyle yanlış negatif sonuçlar alınabilir. Testin tekrarlanması veya ileri genetik analizler, şüpheli durumlarda önerilebilir.
Sonuç Olarak
HLA-B27 negatifliği, spondiloartropati hastalıklarını tamamen ekarte ettirmez. Ancak bu sonuç, hastalık riskinin düşük olduğunu gösteren bir veridir. Kesin tanı için klinik değerlendirme, görüntüleme ve multidisipliner yaklaşım esastır.
