Hemoroid (basur), rektal bölgedeki damarların genişlemesi ve şişmesi sonucu ortaya çıkan yaygın bir sağlık sorunudur. Toplumun yaklaşık %50’sini etkileyen bu durum, özellikle uzun süreli kabızlık veya ishal gibi faktörlerle tetiklenir. İşte hemoroid oluşumunun anatomik temelleri ve risk faktörleri:

Hemoroidin Anatomik Yapısı
Rektum ve anüs çevresinde bulunan damar yastıkçıkları, dışkılama sırasında bölgeyi koruma ve dışkı kontrolüne yardımcı olma görevi görür. Bu damarların içindeki basıncın artması veya dokuların zayıflaması, hemoroidlerin şişerek sarkmasına neden olur.

Basur Oluşumunu Tetikleyen Faktörler

• Kronik Kabızlık: Sert dışkı, ıkınma sırasında damarlara baskı yaparak genişlemeyi hızlandırır.
• Uzun Süreli Oturma: Hareketsizlik, pelvik bölgedeki kan akışını yavaşlatarak damar duvarlarını zayıflatır.
• Gebelik: Rahim büyümesi ve hormonal değişimler, rektal damarlarda basınç artışına yol açar.
• Yaşlanma: Bağ dokularının zayıflaması, hemoroid riskini 50 yaş üstünde belirgin şekilde artırır.

Hemoroid Tipleri ve Evreleri

• İç Hemoroid: Rektum içinde oluşur. Ağrısız kanama en tipik belirtisidir.
• Dış Hemoroid: Anüs çevresinde şişlik ve kaşıntı ile kendini gösterir.
• Evreleme:
  • Evre 1: Damar genişlemesi belirgin değildir, kanama görülebilir.
  • Evre 4: Hemoroid pakeleri sürekli dışarıdadır ve elle itilemez.

Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Makatta kaşıntı, ağrılı dışkılama ve tuvalet kağıdında parlak kırmızı kan en sık görülen belirtilerdir. Fizik muayene ve anoskopi ile iç hemoroidler değerlendirilir. Dış hemoroidler ise gözle görülebilir.

Önleyici Tedbirler

• Lifli gıdalarla beslenerek kabızlıktan kaçınmak.
• Günde en az 2 litre su tüketmek.
• Uzun süre oturmayı gerektiren durumlarda 30 dakikada bir kısa yürüyüşler yapmak.

Tıbbi Tedavi Seçenekleri

• Banding: İleri evre iç hemoroidlerde lastik bantla beslenmesi kesilir.
• Lazer Tedavisi: Damar dokusunu küçültmek için ısı enerjisi kullanılır.
• Cerrahi: Kronik vakalarda hemoroidektomi ile dokular çıkarılır.

Hemoroid oluşumunu önlemek için yaşam tarzı değişiklikleri erken dönemde kritik rol oynar. Belirtiler şiddetlendiğinde ise proktoloji uzmanına başvurulmalıdır.