Hamilelikte amniyon sıvısının azalması (oligohidramnios), bebeğin içinde yüzdüğü koruyucu sıvının normalden düşük seviyelere inmesidir. Genellikle üçüncü trimesterde görülen bu durum, gebelerin yaklaşık %4’ünü etkiler. Amniyon sıvısı bebeğin akciğer gelişimi, kas-iskelet sistemi oluşumu ve enfeksiyonlardan korunması için hayati öneme sahiptir.
Amniyon Sıvısı Neden Azalır?
Sıvı azalmasının en yaygın nedenleri arasında plasental yetmezlik, anne adayında kontrolsüz diyabet veya yüksek tansiyon, amniyon zarında erken yırtılma (PPROM) ve bazı doğumsal anomaliler yer alır. İkiz gebeliklerde TTTS (Twin-to-Twin Transfüzyon Sendromu) sıvı dengesizliğine yol açabilir. Bebeğin idrar üretimini etkileyen böbrek anomalileri veya idrar yolu tıkanıklıkları da önemli sebeplerdendir.
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
Anne adayları genellikle karın boyutunun beklenenden küçük kalması veya bebek hareketlerinde azalma fark eder. Kesin tanı ultrasonla konur: Amniyotik Sıvı İndeksi (AFI) ölçümünde 5 cm altı veya en derin cep ölçümünde 2 cm’den az değerler oligohidramnios olarak kabul edilir. Şüpheli durumlarda NST (Non-Stres Test) ve BPP (Biyofizik Profil) gibi ek incelemeler yapılır.
Bebek İçin Riskler
Sıvı azlığı ciddi komplikasyonlara yol açabilir: Bebeğin akciğer gelişiminin yetersiz kalması (pulmoner hipoplazi), uzuvlarda şekil bozuklukları, göbek kordonu sıkışmasına bağlı fetal distres ve intrauterin gelişme geriliği en önemli risklerdir. Özellikle erken gebelikte ortaya çıkan vakalarda risk daha yüksektir.
Tedavi ve Yönetim Stratejileri
Tedavi gebelik haftasına ve nedenine göre değişir:
- 34. Hafta Sonrası: Fetal gelişim tamamsa doğum planlanır
- Erken Gebelik: Annenin sıvı alımı artırılır, altta yatan neden (diyabet vb.) tedavi edilir
- Şiddetli Azalma: Seri amnion infüzyonu (steril sıvı enjeksiyonu) uygulanabilir
- İzlem: Haftada 2 kez NST ve Doppler ultrasonla fetal iyilik hali değerlendirilir
Korunma Önerileri
- Günde en az 2.5 litre su tüketimi
- Tansiyon ve kan şekeri takibi
- Sigara kullanımının bırakılması
- Düzenli prenatal kontroller
Doğum Süreci
Sıvı azlığı olan gebelerde doğum genellikle hastane koşullarında planlanır. Epidural anestezi ile ağrı yönetimi önerilir. Doğum sırasında bebeğin kalp atışları sürekli monitörize edilir ve kordon sıkışması riskine karşı acil sezaryen için hazırlıklı olunur.
Sık Sorulan Sorular
"Sıvıyı artıran yiyecekler var mı?"
Su tüketimini artırmak dışında kanıtlanmış özel bir besin yoktur. Tuzsuz ayran ve karpuz gibi sulu gıdalar destekleyici olabilir.
"Tekrar hamile kalırsam yine olur mu?"
Altta yatan kronik hastalık yoksa tekrarlama riski düşüktür. Sonraki gebeliklerde erken dönemde ek takip önerilir.
"Bebekte kalıcı hasar bırakır mı?"
Erken tanı ve uygun yönetimle çoğu bebek sağlıklı doğar. İleri derece vakalarda iskelet deformiteleri veya solunum sorunları gelişebilir.
