Hamilelikte idrar yolu enfeksiyonu (İYE), anne adaylarının sık karşılaştığı sağlık sorunlarından biridir. Hormonal değişimler ve rahmin genişleyerek idrar yollarına baskı yapması, gebelikte İYE riskini artırır. Peki bu enfeksiyonlar ne kadar tehlikelidir ve nasıl yönetilmelidir?
Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Neden Olur?
Gebelik döneminde progesteron hormonunun artışı, idrar yollarının gevşemesine ve idrar akışının yavaşlamasına neden olur. Bu durum, bakterilerin mesanede kolayca çoğalması için uygun bir ortam yaratır. Ayrıca büyüyen rahim, idrar kesesine baskı yaparak tam boşalmayı engelleyebilir. Artan idrar pH’ı da bakteriyel üremeyi tetikleyen faktörler arasındadır.
Belirtiler Nasıl Anlaşılır?
Hamilelikte İYE’nin en yaygın belirtileri arasında sık idrara çıkma, idrar yaparken yanma hissi, bulanık veya keskin kokulu idrar yer alır. Bazı durumlarda kasık ağrısı veya hafif ateş de görülebilir. Asemptomatik bakteriüri (belirtisiz enfeksiyon) ise sadece idrar tahliliyle tespit edilebilir ve tedavi edilmezse ciddi komplikasyonlara yol açabilir.
Hamilelikte İdrar Yolu Enfeksiyonu Tehlikeli Midir?
Tedavi edilmeyen İYE, gebelikte önemli riskler doğurabilir. Enfeksiyonun böbreklere sıçraması (piyelonefrit), erken doğum, düşük doğum ağırlığı ve preeklampsi riskini artırır. Özellikle ikinci ve üçüncü trimesterdeki şiddetli enfeksiyonlar, rahim kasılmalarını tetikleyerek erken doğuma neden olabilir. Asemptomatik bakteriüri bile tedavi edilmezse %30-40 oranında piyelonefrite ilerleyebilir.
Tanı ve Tedavi Süreci
İdrar tahlili ve idrar kültürü ile enfeksiyonun varlığı ve etken bakteri belirlenir. Gebelikte güvenli kabul edilen antibiyotikler (örneğin sefalosporinler veya nitrofurantoin) 7-10 günlük kürler halinde reçete edilir. Tedavi sonrası idrar kültürü tekrarlanarak enfeksiyonun tamamen temizlendiğinden emin olunmalıdır. Ağrı kesici olarak parasetamol önerilirken, NSAİİ’lerden (ibuprofen gibi) kaçınılmalıdır.
Korunma Yöntemleri
- Günde en az 8 bardak su içerek idrar akışını hızlandırın.
- İdrarı tutmamak ve tam boşaltmak için tuvalet ihtiyacını ertelemeyin.
- Pamuklu iç çamaşırı kullanın ve genital bölge temizliğini önden arkaya doğru yapın.
- Cranberry (turna yemişi) suyu tüketimi, bakterilerin mesaneye yapışmasını önleyebilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
İdrarda kan görülmesi, şiddetli bel ağrısı, yüksek ateş veya titreme durumunda acilen sağlık kuruluşuna gidilmelidir. Düzenli prenatal kontrollerde idrar tahlili yaptırmak, asemptomatik enfeksiyonların erken teşhisini sağlar.
