Hamilelikte ayak yanması, özellikle gebeliğin son trimesterinde sık karşılaşılan bir şikayettir. Genellikle ayak tabanında başlayan bu rahatsız edici his, hormonal değişimler ve fizyolojik adaptasyonlarla ilişkilendirilir. İşte bu durumun nedenleri, yönetimi ve önlemleri hakkında detaylı bilgiler:

Hormonal Değişimler ve Sinir Baskısı
Gebelik döneminde artan östrojen ve progesteron seviyeleri, periferik sinirlerin hassasiyetini artırır. Büyüyen rahim ise pelvis bölgesindeki sinirlere (özellikle siyatik sinir) baskı yaparak ayaklarda yanma hissine yol açabilir. Bu baskı, özellikle ikiz gebeliklerde veya hızlı kilo alımında daha belirgindir.

Dolaşım Problemleri ve Ödem
Vücut ağırlığının artması ve kan hacmindeki genişleme, bacak damarlarına ek yük bindirir. Toplardamar yetmezliği veya lenfatik drenajın yavaşlaması, ayaklarda şişlik (ödem) ve ısı artışına neden olur. Bu durum, gün sonunda uzun süre ayakta kalan gebelerde daha şiddetlidir.

Beslenme Eksiklikleri
B12 vitamini, folik asit veya magnezyum eksikliği, sinir fonksiyonlarını olumsuz etkileyebilir. Özellikle hiperemezis gravidarum (şiddetli gebelik bulantısı) nedeniyle yetersiz beslenen anne adaylarında bu eksiklikler yanma hissini tetikleyebilir.

Gestasyonel Diyabetin Rolü
Kan şekeri yüksekliği, sinir uçlarında hasara yol açabilir. İdrarda sık çıkma, aşırı susama gibi belirtiler eşlik ediyorsa, mutlaka glukoz tarama testi yaptırılmalıdır.

Pratik Çözüm Önerileri

• Soğuk Uygulama: Ayakları günde 2-3 kez 15 dakika soğuk suya daldırmak veya buz torbası uygulamak.
• Masaj: Badem yağı ile yapılan dairesel masaj, dolaşımı rahatlatır.
• Ayak Pozisyonu: Uzanırken ayakları kalp seviyesinin üzerine kaldırmak.
• Ayakkabı Seçimi: Ortopedik tabanlı, geniş burunlu ayakkabılar tercih edilmeli.

Tıbbi Tedavi Yaklaşımları

• Vitamin Takviyeleri: Hekim kontrolünde B kompleks veya magnezyum desteği.
• Topikal Kremler: Mentol içeren jeller geçici rahatlama sağlar.
• Fizyoterapi: Sinir baskısını azaltan prenatal egzersiz programları.
• Kompresyon Çorapları: 15-20 mmHg basınçlı çoraplar ödemi azaltır.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• Yanmaya ayaklarda his kaybı eşlik ediyorsa,
• Cilt renginde koyulaşma veya yaralar oluştuysa,
• Şeker hastalığı belirtileri varsa acilen konsültasyon gerekir.

Önleyici Stratejiler

• Tuz alımını günde 5 gramla sınırlamak,
• Her 30 dakikada bir 5 dakika ayakları hareket ettirmek,
• Yatmadan önce 10 dakika prenatal yoga esneme hareketleri yapmak.

Hamilelikte ayak yanması çoğunlukla geçici olsa da, altta yatan ciddi bir durumun işareti olabilir. Bu nedenle semptomlar 48 saatten uzun sürdüğünde mutlaka kadın doğum uzmanına danışılmalıdır.