Göbek deliği kayması (umbilikal herni), bağırsak veya karın yağ dokusunun karın duvarındaki zayıf bir noktadan göbek çevresinde şişlik oluşturmasıdır. Yenidoğanlarda yaygın olmakla birlikte yetişkinlerde de görülebilir. İşte bu durumun nedenleri, belirtileri ve tedavi seçenekleri:
Göbek Fıtığının Nedenleri
Göbek kordonunun geçtiği karın duvarı açıklığı normalde doğumdan kısa süre sonra kapanır. Bu bölgedeki kasların tam kapanmaması veya zayıflaması durumunda iç organlar dışarı itilir. Yetişkinlerde; aşırı kilo, çoğul gebelikler, kronik öksürük, ağır kaldırma veya karın içi basıncı artıran durumlar riski yükseltir.
Belirtiler ve Tanı
- Göbek çevresinde yumuşak, ağrısız şişlik (özellikle ağlama, öksürme veya ıkınma ile belirginleşir)
- Şişlik üzerinde hassasiyet veya ağrı
- Mide bulantısı, kusma (bağırsak sıkışması şüphesinde)
- Şişliğin kızarık/mor renk alması (acil durum işareti)
Tanı fizik muayene ile konulur. Ultrason veya BT, içeriğin netleştirilmesi için kullanılabilir.
Tedavi Seçenekleri
1. Yenidoğan ve Çocuklarda:
- %90’a varan oranda 4-5 yaşa kadar kendiliğinden kapanır.
- Şişliğe hafifçe masaj yapılabilir (doktor gözetiminde).
- 4 cm’den büyük veya 5 yaş sonrası devam eden fıtıklarda cerrahi gerekir.
2. Yetişkinlerde:
- Cerrahi Onarım: Açık (herniorafi) veya laparoskopik yöntemlerle yapılır.
- Mesh (Yama) Uygulaması: Tekrarlama riskini %1’in altına düşürür.
- Acil Ameliyat: Fıtık boğulması durumunda 6 saat içinde yapılmalıdır.
Komplikasyonlar
- Boğulmuş Fıtık: Bağırsak segmentlerinin sıkışarak kan akımının kesilmesi (acil cerrahi gerektirir).
- Enfeksiyon: Cerrahi sonrası nadiren görülür.
- Nüks: Mesh kullanılmazsa yetişkinlerde %10-15 oranında tekrarlayabilir.
Korunma ve İyileşme Süreci
- Ağır kaldırmaktan kaçınmak, kronik öksürük tedavisi.
- Kabızlığı önleyecek lifli beslenme.
- Ameliyat sonrası 4-6 hafta ağır aktivite kısıtlaması.
- Mesh kullanılan hastaların %95’i 3 haftada günlük yaşama döner.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Şişlikte ani sertleşme, şiddetli ağrı veya renk değişimi.
- Kusma, gaz çıkaramama gibi bağırsak tıkanıklığı belirtileri.
- Yetişkinlerde 2 cm’den büyük fıtıklar.
