Gebelik döneminde ciltte kaşıntılı kızarıklıklar ve kabarıklıklarla kendini gösteren PUPPP (Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy), anne adaylarının yaşam kalitesini düşürebilen bir dermatolojik durumdur. Bu hastalığın görülme sıklığı ve risk faktörleri hakkında merak edilenleri cevaplıyoruz.
PUPPP Hastalığı Nedir?
PUPPP, genellikle gebeliğin son trimesterinde ortaya çıkan ve karın bölgesinde başlayıp vücuda yayılabilen kaşıntılı döküntülerle karakterizedir. Çoğunlukla ilk gebeliklerde ve çoğul gebeliklerde (ikiz, üçüz) görülür. Döküntüler doğumdan sonraki birkaç hafta içinde kendiliğinden kaybolur.
Her Gebelikte PUPPP Görülür mü?
Hayır, PUPPP hastalığı her gebelikte görülmez. Araştırmalara göre gebelerin yaklaşık %0,5-1’inde bu durum gelişir. Ancak bazı faktörler riski artırabilir:
- Çoğul Gebelikler: İkiz veya üçüz gebeliklerde görülme sıklığı 10 kat daha fazladır.
- İlk Gebelik: PUPPP genellikle ilk hamilelikte ortaya çıkar.
- Hızlı Kilo Artışı: Cildin aşırı gerilmesi döküntüleri tetikleyebilir.
- Erkek Bebek Taşıma: Bazı çalışmalar erkek fetüsle ilişki olduğunu gösterir.
Belirtileri Nasıl Anlaşılır?
Döküntüler önce karın bölgesinde başlar, kaşıntı eşlik eder. Zamanla kalçalara, uyluklara ve kollara yayılabilir. Kabarık kırmızı lekeler birleşerek plaklar oluşturabilir. Kaşıntı özellikle geceleri şiddetlenebilir ve uyku düzenini bozabilir.
Teşhis ve Ayırıcı Tanı
Tanı klinik muayene ile konulur. Benzer belirtiler gösteren gebelik kolestazı veya atopik egzama gibi durumları ekarte etmek için kan testleri (karaciğer fonksiyon testleri, safra asitleri) yapılabilir.
Tedavi Yöntemleri
- Topikal Kremler: Kaşıntıyı azaltmak için kortikosteroidli kremler kullanılır.
- Antihistaminikler: Doktor önerisiyle ağızdan alınan kaşıntı önleyici ilaçlar verilebilir.
- Soğuk Kompres: Cildi serin tutmak rahatlama sağlar.
- Nemlendiriciler: Cilt kuruluğunu önlemek için hipoalerjenik ürünler tercih edilmelidir.
Doğum Sonrası İyileşme
PUPPP döküntüleri doğumdan sonraki 1-2 hafta içinde kendiliğinden geriler. Ancak şiddetli vakalarda kaşıntı birkaç hafta daha devam edebilir. Kalıcı iz bırakmaz.
Korunma ve Öneriler
- Cildi aşırı gerilmekten korumak için gebeliğe uygun nemlendiriciler kullanın.
- Dar kıyafetler giymekten kaçının.
- Kaşıntıyı tetikleyecek sıcak duş veya yoğun egzersizden uzak durun.
PUPPP, gebeliği riske sokmaz ve bebek üzerinde olumsuz etkisi yoktur. Ancak şiddetli kaşıntı veya ek belirtilerde mutlaka dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır.
