Gebelik döneminde migren atakları, hormonal değişimlere bağlı olarak sıklıkla artış veya azalma gösterebilir. Hamile kadınların yaklaşık %15-20’sini etkileyen bu durum, özellikle ilk trimesterde şiddetlenebilir. İşte gebelikte migren yönetimine dair kapsamlı bilgiler:
Gebelikte Migrenin Nedenleri
Hormonal dalgalanmalar, özellikle östrojen seviyelerindeki değişimler migreni tetikleyebilir. Progesteron artışına bağlı damar genişlemesi, stres, uyku düzensizliği ve dehidrasyon da diğer önemli faktörlerdir. İlk trimesterde atakların kötüleşmesine rağmen, çoğu kadında ikinci ve üçüncü trimesterde düzelme gözlenir.
Belirtiler ve Farklılıklar
- Ağrı Karakteri: Genellikle tek taraflı, zonklayıcı ve 4-72 saat süren şiddetli baş ağrısı
- Eşlik Eden Semptomlar: Bulantı/kusma, ışık/ses hassasiyeti, aura (görsel kayma veya uyuşukluk)
- Gebelikle İlişkili Özellikler: Hormonal baş ağrıları genellikle aura içermez ve sabah saatlerinde yoğunlaşır.
Güvenli Tedavi Yaklaşımları
- İlaçsız Yöntemler:
- Soğuk kompres (alın ve şakaklara)
- Karanlık/sessiz odada dinlenme
- Akupunktur ve biofeedback terapisi
- Boyun masajı ve gevşeme egzersizleri
- Doktor Onaylı İlaçlar:
- Parasetamol (sınırlı dozda)
- Kafein içeren ağrı kesiciler (günde 200 mg altında)
- Şiddetli ataklarda metoklopramid (bulantı önleyici)
Riskli İlaçlardan Kaçının
- NSAİİ’ler (ibuprofen) gebeliğin son trimesterinde kesinlikle kullanılmamalı
- Triptan grubu ilaçlar sadece doktor kontrolünde ve istisnai durumlarda
- Ergot türevleri (damar daraltıcı etki nedeniyle yasak)
Önleyici Stratejiler
- Düzenli uyku (gece 7-9 saat) ve sabit uyanma saatleri
- Bol sıvı tüketimi (günde 2.5-3 litre)
- Denge kan şekeri için küçük porsiyonlu sık öğünler
- Magnezyum takviyesi (günde 400 mg – doktor onayıyla)
- Yoga veya yüzme gibi hafif egzersizler
Ne Zaman Acil Doktora Başvurulmalı?
- İlk kez şiddetli baş ağrısı
- Görme kaybı veya çift görme
- Konuşma bozukluğu veya bilinç bulanıklığı
- Yüksek tansiyon (preeklampsi belirtisi olabilir)
Doğum Sonrası Dönem
Emzirme döneminde parasetamol ve bazı triptanlar (sumatriptan) kısıtlı olarak kullanılabilir. Doğum sonrası hormonal değişimler, özellikle regl dönemlerinde migren ataklarını tetikleyebilir.
Beslenme Önerileri
- Migreni tetikleyen gıdalardan (eski peynir, çikolata, işlenmiş et) kaçının
- Zencefil çayı (bulantı için) ve badem (magnezyum kaynağı) tüketin
- Kafeini aniden kesmek yerine yavaşça azaltın
Gebelikte migren tedavisi mutlaka nöroloji ve kadın doğum uzmanları işbirliğiyle planlanmalıdır. Unutmayın, kontrolsüz ağrılar hem anne hem bebek sağlığını olumsuz etkileyebilir.
