Epidural Enjeksiyon Nedir?

Epidural enjeksiyon, ağrıya neden olan baskının meydana geldiği bölge üzerine, görüntüleme teknikleri kullanılıp ulaşılarak lokal anestezik, steroid ya da hyaluronidaz (yüksek alerjik riski bulunan bir tür ilaç) gibi farklı ilaçların enjekte edilip verilmesi işlemine denir. Bu işlemdeki amaç ise uygulama bölgesi üzerinde diskin sinir üstünde baskı neticesinde gelişmiş ödem sorununun ve sinir üstünde oluşan bu baskının ortadan kaldırılmasıdır.

Omurların üst üste oturması esnasında omurganın yan duvar kısmında yer alan yapısal delikler içerisinden çıkan sinirler, bu noktada omurilikten ayrılır ve neticede vücudun da farklı bölgelerine doğru gider. Boyun ya da bel fıtığı gibi sorunların oluşması hâlinde de sinir üstünde bir baskı meydana gelir. Bu durumda hangi sinirde bir baskı bulunuyorsa hasta kişi o seviyede bulunan sinirin yaymış olduğu bölge üzerinde ağrı duyar. Örnek verilecek olursa; bel bölgesinin alt seviyesinde bir sinir baskısı olursa, bu durum bacak ve bel üzerinde kuvvetli ağrılar gelişmesine neden olur.

İşte açıklanan tüm bu ağrı durumlarında bir baskı söz konusudur ve epidural enjeksiyon yapılarak ağrıya neden olan baskının meydana geldiği noktada ilaç verilip baskının ortadan kaldırılması sağlanabilmektedir.

Epidural Enjeksiyon Hangi Durumlarda Yapılır?

Epidural enjeksiyon yapılan durumlar, kişilerin türlü şikayetler ve rahatsızlıkları ile ilgilidir. Bu noktada doktor tarafından epidural enjeksiyon yapılması gerektiğine karar verilen durumlar şu şekilde sıralanabilir:

• Akut (çabuk/hızlı ilerleyen veya ilerlemiş) ağrı tipleri,
• Travma sonrası görülen ağrılar,
• Ameliyat sonrası görülen ağrılar,
• Kalça bölgesi kırıkları,
• Herpes (HSV virüsünün deri üzerinden bulaşması sonucunda ortaya çıkan ve hastanın yaşamı boyunda yineleyebilen viral bir enfeksiyon) sonrası görülen ağrılar,
• Üreter koliği (genelde böbrek taşı sorununa bağlı olarak ortaya çıkan, kuvvetli ağrıya neden olan, sık rastlanan üreme sistemlerine dayalı acil bir durum), böbrek taşı olması,
• Bacak, kol, bel ve boyun ağrıları,
• Damar tıkanıklığı sebebiyle oluşan ağrılar,
• Kronik ağrı tipleri,
• Bel fıtığı operasyonları sonrası gelişen ağrılar,
• Bacak ve kolu kesilen hastalarda görülen hayalet tipte ağrılar,
• Omurga kanalı darlığı oluşması,
• Bacak damarlarında tıkanıklık oluşması sebebiyle görülen ağrılar.

Epidural Enjeksiyon Nasıl Yapılır?

Epidural enjeksiyon yapılışı, görüntüleme teknikleri altında uygulanmaktadır. Buna göre epidural enjeksiyon uygulaması için takip edilen adımlar şu şekilde sıralanabilir:

• Epidural enjeksiyon işlemi, ortalama olarak 15 ila 20 dakika kadar sürmektedir. Bu işlem ameliyathane şartlarında gerçekleşir.
• Hasta, işlem için ameliyat masası üzerine yüzükoyun bir şekilde yatar. Ardından damar yolu açılır ve hastanın boyun bölgesi için sırt üstü yatar pozisyona geçirilir.
• Kalp, solunum sayısı, nabız sayısı, tansiyon değerlerinin gözlemlenebilmesi açısından bir cihaza bağlanır.
• Hastaya damar yolundan ağrı kesici ve sakinleştirici ilaç yapılır.
• Daha sonrasında hastaya antiseptik etkide bir solüsyon kullanılarak cilt temizliği uygulanır ve bu uygulama bölgesi, temizlik ardından steril örtüler yardımıyla örtülür.
• Floroskopi (floroskop cihazı kullanılarak hastaların gerçek zamanlı olarak görüntülerinin alınmasına dayalı olarak kullanılan tıbbi bir görüntüleme tekniği), yani görüntüleme yöntemiyle girişim yapılacak bölge saptanıp belirlenir ve üstüne gelen cilt bölgesi için de lokal anestezi yapılır.
• Görüntüleme yöntemi eşliğinde iğne gibi olan elektrotlarla sinir üstünde baskı oluşturan disk bölgesi üzerine en yakın durumdaki bölgeye ulaşılır.
• Elektrot ile uyaran verilir ve bu şekilde iğnenin de doğru noktada bulunduğu bir kere daha kontrol edilmiş olur.
• İğne içinden boyalı olan bir madde verilir ve yine görüntüleme yöntemi eşliğinde iğnenin doğru noktada bulunduğu bir kere daha saptanmış olur. Böylece toplamda iki kere bu iğnenin bölgesi doğrulanmış olmaktadır.
• İğnenin içinden hyaluronidaz (yüksek alerjik riski bulunan bir tür ilaç), depo steroid solüsyonları ve lokal anestezik, yine bu görüntüleme teknikleri altında hastaya enjekte edilir.
• Ardından hastanın tamamen kendine gelmesi için beklenir.
• Sonrasında da iğnenin girdiği nokta, steril olacak bir şekilde örtülür.

Epidural Enjeksiyon Yan Etkileri ve Riskleri

Epidural enjeksiyon yan etkileri, hastaya bu işlem uygulanması ardından ortaya çıkabilen komplikasyonlardır. Bu noktada aslında epidural enjeksiyon uygulamaları, 50 seneyi aşkın bir zamandır kullanılan oldukça güvenli yöntemlerdir. Söz konusu yöntem, görüntüleme teknikleri eşliğinde ve iğneye benzer yapıda olan elektrotlar ile gerçekleştirilir. Bu elektrotların genel özelliği ise elektrot uç kısmının elektronik şekilde ohm cinsi üzerinden uygulama noktasının direncini ölçebiliyor olmasıdır. Bu yüzden istenmeyen bölgelere erişildiği zaman bu yöntem kullanılmaz. Bu epidural enjeksiyonun kullanıldığı durumlarda ise sonrasında az olmakla beraber görülebilecek olan yan etkiler ise şu şekildedir:

• Sistemik yayılım oldukça az olacağından ve sınırlı şekilde bir bölgeye uygulanacağından dolayı steroide bağlı olarak yan etkiler neredeyse hiç görülmemektedir. 
• İşlem ardından bazı kişilerde, geçici olarak baş ağrısı şikâyetleri görülebilir. Ancak bu ağrı şikâyetleri, hem ağrı kesici ilaçlarla hem de beraberinde yatak istirahati ile kontrol altına alınabilmektedir. Baş ağrısı yan etkisinin görülme sıklığı ise ortalama olarak binde birdir. Dolayısıyla en fazla görülebilen bu komplikasyonun bile aslında gerçekleşme ihtimali de çok düşüktür.
• Enfeksiyon görülmesi ise çok nadir rastlanan ciddi bir komplikasyondur. Engellenebilmesi adına işlem tamamıyla steril şartlar altında gerçekleştirilmelidir. 
• Ayrıca hem iğne giriş noktası hem de epidural boşluk/aralık, radyolojik görüntüleme tekniği aracılığıyla belirlendiği için sinir hasarı veya kanama gibi ciddi komplikasyonlara hemen hemen hiç rastlanmaz.  

Epidural Enjeksiyonun Hangi Kişilerde Yapılmaması Gerekir?

Epidural enjeksiyon yapılmaması gereken kişiler vardır. Bu noktada epidural enjeksiyon işleminin gerçekleştirilemeyeceği durum veya hastalıklara sahip olan kişiler şu şekilde sıralanabilir:

• Diğer tüm girişimsel tekniklerde olduğu gibi kişinin vücudunun bir noktasında enfeksiyon kaynağı bulunan hastalar,
• Kanama bozukluğu sorunu olan kişiler,
• Kan sulandırıcı ilaç kullananlar,
• Ayrıca hamileler, bu epidural enjeksiyonun yapılamayacağı kişilerdir. 

Epidural Enjeksiyon Öncesi Hazırlık

Epidural enjeksiyon öncesi hazırlık süreci ile ilgili olarak genel işleyişte dikkat edilmesi gerekenler şu şekilde sıralanabilir:

• Epidural enjeksiyon işlemi öncesinde doktorun bu yöntemi hastaya detaylı şekilde açıklaması gerekir. Bu durumda hasta da bu açıklamayı talep edebilir. 
• Epidural enjeksiyon işlemi öncesinde yasalar gereği hastadan yazılı bir onam talep edilir. 
• Hasta, işlem öncesinde doktoruna bütün rahatsızlıkları, varsa alerjiye yol açan etmenleri, kullandığı ilaçları bildirmelidir. Ayrıca bu noktada hastanın kullanmış olduğu E vitamini, sarımsak veya ginseng gibi içeriği bitkisel olan ilaçlar da hastada kanama oluşmasına neden olabilir. Bu nedenle bu tip kullanımlar hakkında da doktora bilgi verilmelidir. 
• Epidural enjeksiyon öncesinde aspirin haricinde kullanılan bütün kan sulandırıcı ilaçların kullanımı durdurulmalıdır. Bu konuda da hekim bilgilendirilmelidir.
• İşlem için giderken hastaların, daha önceki süreçte yapılmış olan bütün tetkiklerini, laboratuvar bulgularını, bilgisayarlı tomografi gibi sonuçlarını yanında götürmesi gerekir.
• Hastanın rahat giysiler giymesi; yüzük, saat ve başka mücevher tarzı eşyalarını evde bırakması istenmektedir.
• İşlemden minimum 4 saat öncesinden itibaren hastanın gıda ve su tüketimini kesmesi gerekir. Ancak başka sistemik rahatsızlıklar sebebiyle alınması gereken bazı ilaçlar, çok az miktarda olacak şekilde su içilerek alınabilir.

Epidural Enjeksiyon Sonrası

Epidural enjeksiyon sonrası süreçle ilgili bilinmesi gerekenler şu şekildedir:

• İşlem ardından hasta, takip için odasına alınır. Yaklaşık olarak 2 ila 3 saat kadar süren bir gözlem sonrasında hasta taburcu edilebilir.
• İşlem esnasında sedasyon denilen yüzeysel anestezi uygulanacağı için hastanın yalnız şekilde eve dönmesine müsaade edilmez. Mutlaka bir refakatçi ile beraber eve dönmelidir. 
• Epidural enjeksiyon sonrası ağrılar çok olmamakla beraber görülmesi muhtemeldir. Ağrılı bir işlem değildir. Ancak bazı hastalarda geçici olarak baş ağrısı meydana gelebilir. Bu noktada ise analjezikler (ağrı kesiciler) ve sakinleştirici ilaçlar hastaya verilmektedir. Ayrıca işlemin hemen ardından bacaklarda uyuşukluk ve ağırlık gibi şikâyetler görülebilir.
• Aynı zamanda yapılmış olan lokal anestezik, hastanın bacaklarında geçici olarak bir hissizlik ve güçsüzlük meydana getirebileceği için araba da kullanamaz. 
•  İşlem yapıldıktan sonra hastalardaki ağrı sorunu azalma gösterir. Ağrının ilk anda azalma göstermesi uygulanmış lokal anestezik etkisidir. Bu etki ise ortalama 4 ila 6 saat kadar bir süre devam eder. Ancak daha sonrasında ağrı yeniden başlar. Bu aşamada 5-6 gün kadar, işlem öncesinde görülenden bile daha kuvvetli bir ağrı meydana gelebilir. Yaklaşık 3 haftalık süre içinde ağrı kademeli şekilde düşmeye başlar ve tamamen azalıp kaybolması beklenir. Genel olarak da bu anlamda %50 ila 70 oranda başarı yakalanmaktadır. 
• İşlem ardından yaklaşık 3-4 gün kadar bir zaman yatak istirahati tavsiye edilir. Yatak istirahati, aynı zamanda aktivite sınırlaması manasındadır. Tuvalet, banyo ve yemek gibi ihtiyaçlar haricinde rahat edilebilecek bir pozisyonda hastanın istirahat etmesi tavsiye edilmektedir. Ayrıca işlemden 1 hafta kadar süre sonrasında kişi işine dönebilir.