E. coli (Escherichia coli), insan ve hayvan bağırsaklarında doğal olarak bulunan bir bakteri türüdür. Çoğu türü zararsız olsa da bazı suşlar ciddi gıda kaynaklı hastalıklara yol açabilir. Özellikle O157:H7 gibi Shiga toksini üreten suşlar, hayati tehlike oluşturabilen enfeksiyonlara neden olur.
Nasıl Bulaşır?
Enfeksiyon genellikle kontamine gıda veya su tüketimiyle yayılır. Az pişmiş kıyma, pastörize edilmemiş süt ve meyve suları, çiğ sebzeler ile kirlenmiş sularda yüzmek başlıca bulaşma yollarıdır. Kişiden kişiye temas özellikle kreşlerde yaygındır. Hayvanlarla doğrudan temas da risk oluşturur.
Belirtileri
- Şiddetli karın krampları ve sulu ishal
- Kanlı dışkılama (hemorajik kolit)
- Kusma ve mide bulantısı
- Düşük ateş (nadiren 38.5°C üstü)
- Yorgunluk ve iştah kaybı
Teşhis Yöntemleri
- Dışkı Kültürü: Bakterinin identifikasyonu için altın standart
- PCR Testi: Shiga toksin genlerinin tespiti
- Kan Testleri: Böbrek fonksiyonlarını değerlendirmek için (BUN, kreatinin)
- İdrar Tahlili: Hemolitik üremik sendrom (HUS) şüphesinde
Tedavi Yaklaşımları
- Sıvı Replasmanı: Elektrolit dengesini korumak için oral veya IV sıvı
- Antibiyotik Kısıtlaması: Shiga toksin üreten suşlarda antibiyotikler HUS riskini artırabilir
- Semptomatik Tedavi: Loperamide gibi ishal kesicilerden kaçınılmalı
- Diyet: BRAT diyeti (muz, pirinç, elma püresi, tost) ile bağırsak istirahati
Risk Grupları
5 yaş altı çocuklar, 65 yaş üstü yetişkinler, gebeler ve immünosupresif hastalar komplikasyonlara açıktır. Hemolitik üremik sendrom (HUS) gelişenlerde böbrek yetmezliği, nörolojik sorunlar veya ölüm riski bulunur.
Korunma Stratejileri
- Etleri 71°C iç sıcaklıkta pişirmek
- Çiğ süt ürünlerinden kaçınmak
- Sebzeleri akan suda 30 saniye ovmak
- Çapraz bulaşmayı önlemek için kesme tahtalarını ayrı kullanmak
- Havuz sonrası duş almak ve yutulan suyu tükürmek
Acil Durum İşaretleri
- 3 günden uzun süren kanlı ishal
- İdrar çıkışında azalma
- Solukluk veya ciltte morarma
- Bilinç bulanıklığı
E. coli enfeksiyonlarının %85’i kendiliğinden 5-7 günde iyileşir. Ancak HUS gelişen hastalarda hastanede plazma değişimi veya diyaliz gerekebilir. Enfeksiyon hastalıkları uzmanı ve nefroloji konsültasyonu hayat kurtarıcı olabilir.
