Boyun fıtığı, omurlar arasındaki disklerin yıpranması veya yerinden kayması sonucu sinir köklerine baskı yapmasıyla ortaya çıkan bir sağlık sorunudur. Özellikle uzun süreli kötü duruş, ağır fiziksel aktivite veya yaşlanma süreci bu durumu tetikleyebilir. İşte boyun fıtığının oluşum mekanizması ve yönetimi hakkında detaylı bilgiler:

Boyun Fıtığının Anatomik Temelleri
Boyun bölgesinde 7 omur bulunur ve bu omurlar arasında "disk" adı verilen yastık benzeri yapılar yer alır. Diskler, dış katmanda sert bir tabaka (anulus fibrozus) ve iç kısımda jelatinöz bir çekirdekten (nükleus pulpozus) oluşur. Zamanla diskin dış tabakası zayıflar veya yırtılır. Bu durumda iç çekirdek dışarı doğru kayarak sinir köklerine veya omuriliğe baskı yapar.

Risk Faktörleri ve Oluşum Süreci

• Yaşlanma: Disklerdeki su kaybı ve elastikiyet azalması, 40 yaş üstü bireylerde riski artırır.
• Tekrarlayan Hareketler: Başı öne eğerek uzun süre çalışmak (bilgisayar kullanımı gibi) veya ağır yük kaldırmak.
• Travmalar: Trafik kazaları veya ani boyun hareketleri disk yapısını bozabilir.
• Genetik Yatkınlık: Aile öyküsü olanlarda dejeneratif disk hastalığı daha erken başlayabilir.

Belirtiler ve İlerleme
Boyun fıtığı, sinir kökü basısının şiddetine göre farklı semptomlara yol açar. En yaygın şikayetler arasında boyundan omuza yayılan keskin ağrı, kollarda uyuşma veya karıncalanma ve kas güçsüzlüğü bulunur. İleri vakalarda yürüme güçlüğü veya idrar tutamama gibi ciddi nörolojik belirtiler görülebilir.

Teşhis Yöntemleri

• Fizik Muayene: Refleks testleri ve duyusal fonksiyon değerlendirmesi.
• Manyetik Rezonans (MR): Disk herniasyonunun yerini ve sinir basısının şiddetini gösterir.
• Elektromiyografi (EMG): Sinir iletim hızını ölçerek hasarın derecesini belirler.

Tedavi Seçenekleri

1. Konservatif Tedavi:

   • İlaç Tedavisi: Ağrı kesiciler, kas gevşeticiler veya kortikosteroid enjeksiyonları.
   • Fizik Tedavi: Boyun egzersizleri, postür düzeltme teknikleri ve traksiyon.
   • Boyunluk Kullanımı: Akut ağrı dönemlerinde hareketi sınırlamak için önerilir.

2. Cerrahi Müdahale:

   • Diskektomi: Baskı yapan disk materyalinin çıkarılması.
   • Füzyon Cerrahisi: Omurların sabitlenmesi için implant yerleştirilmesi.
   • Yapay Disk Protezi: Hareket kabiliyetini koruyan bir alternatif.

Korunma Stratejileri

• Ergonomik Düzenlemeler: Bilgisayar monitörünün göz hizasında olması, bel destekli sandalye kullanımı.
• Düzenli Egzersiz: Boyun ve sırt kaslarını güçlendiren yoga veya pilates.
• Ağırlık Kaldırma Tekniği: Yükü vücuda yakın tutarak kaldırmak.

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Boyun ağrısı iki haftadan uzun sürüyorsa, kollarda güç kaybı varsa veya gece uyandıran ağrılar oluyorsa mutlaka ortopedi veya nöroloji uzmanına danışılmalıdır.