Boğaz ağrısı, yutkunma güçlüğü ve tahriş hissiyle kendini gösteren yaygın bir şikayettir. Çoğunlukla viral enfeksiyonlardan kaynaklansa da bakteriyel nedenler veya çevresel faktörler de rol oynayabilir. İşte boğaz ağrısının detaylı analizi:
Boğaz Ağrısının Başlıca Nedenleri
- Viral Enfeksiyonlar: Soğuk algınlığı, grip, COVID-19 veya suçiçeği gibi virüsler en sık görülen sebeplerdir. Genellikle hafif seyreder ve 3-7 gün içinde kendiliğinden geçer.
- Bakteriyel Enfeksiyonlar: A grubu beta-hemolitik streptokok (strep boğaz), difteri veya epiglottit gibi ciddi durumlar antibiyotik gerektirir.
- Tahriş Edici Faktörler: Sigara dumanı, kuru hava, kimyasal buharlar veya sesin aşırı kullanımı.
- Diğer Nedenler: Alerjiler, gastroözofageal reflü (GERD), tümörler veya HIV enfeksiyonu.
Belirtiler ve Tanı Kriterleri
- Viral Enfeksiyonlarda: Hafif ateş, burun akıntısı, öksürük ve kas ağrıları eşlik eder.
- Bakteriyel Enfeksiyonlarda: 38.5°C üzeri ateş, lenf bezlerinde şişme, bademciklerde beyaz iltihap.
- Tehlikeli İşaretler: Nefes darlığı, tükürükte kan, boyunda sert şişlik veya 2 haftadan uzun süren ağrı.
Tanı Yöntemleri
- Fizik Muayene: Boğazın görsel incelemesi, lenf nodu palpasyonu.
- Hızlı Strep Testi: Strep boğaz için 15 dakikada sonuç verir.
- Boğaz Kültürü: Negatif strep testi sonrası doğrulama için kullanılır.
- Kan Testleri: EBV (mononükleoz) veya romatizmal ateş şüphesinde.
Tedavi Protokolleri
- Viral Enfeksiyonlar:
- Ağrı kesiciler (Parasetamol/İbuprofen)
- Tuzlu su gargarası (1 bardak su + 1 çay kaşığı tuz)
- Pastil kullanımı ve bol sıvı alımı
- Bakteriyel Enfeksiyonlar:
- Penisilin veya amoksisilin gibi antibiyotikler
- Tedavi tamamlanana kadar istirahat
- Reflü Kaynaklı Ağrıda:
- Proton pompa inhibitörleri (Omeprazol)
- Yatmadan 3 saat önce yemek yemeyi kesmek
Evde Uygulanabilecek Doğal Yöntemler
- Bal-Limon Karışımı: 1 yemek kaşığı bal + 10 damla limon suyu.
- Zencefil Çayı: Taze zencefil dilimlerini 10 dakika demleyin.
- Elma Sirkesi Gargarası: 1 bardak suya 1 yemek kaşığı sirke ekleyin.
- Nemlendirme: Buhar makinesi ile ortam nemini %40-60 arasında tutun.
Ne Zaman Doktora Gidilmeli?
- Ateşin 3 günden uzun sürmesi
- Yutkunamayacak kadar şiddetli ağrı
- Eklem ağrısı veya döküntü eşlik etmesi
- Boyunda sert, hareket etmeyen şişlik
Korunma Stratejileri
- Elleri sık sık yıkamak
- Kalabalık ortamlarda maske kullanmak
- Sigarayı bırakmak ve pasif içicilikten kaçınmak
- Alerjen maruziyetini azaltmak
Önemli Uyarı: Antibiyotikler viral enfeksiyonlarda etkisizdir. Hekim önermeden kullanımı bağırsak florasını bozarak direnç gelişimine yol açar. Strep boğaz tedavi edilmezse romatizmal kalp hastalığı veya böbrek iltihabına neden olabilir.
