Bebeklerde katılma nöbeti, genellikle ağlama sırasında nefesin ani kesilmesi ve bilinç kaybına kadar varabilen bir durumdur. Ebeveynler için korkutucu olsa da çoğunlukla zararsızdır ve 6 ay-5 yaş arası çocuklarda görülür. İşte bu durumla ilgili bilinmesi gerekenler:
Katılma Nöbeti Nedir?
Katılma nöbeti, bebeğin yoğun duygusal tepkiler (ağlama, korku, öfke) sırasında nefesini tutmasıyla ortaya çıkar. Nefes almayı bırakma sonucu oksijen seviyesi düşer ve geçici bilinç kaybı yaşanabilir. İki ana türü bulunur:
- Siyanotik (Morarma) Tip: En yaygın türdür. Yüzde morarma, kasılma ve 1 dakikadan kısa süren bilinç kaybı görülür.
- Soluk Tip: Nefes tutma sonucu ani kalp yavaşlaması nedeniyle cilt rengi solar. Daha nadir ancak daha şiddetli seyreder.
Neden Olur?
- Genetik Yatkınlık: Ailede katılma nöbeti öyküsü varsa risk artar.
- Demir Eksikliği: Demir depoları düşük bebeklerde daha sık görülür.
- Ani Duygusal Uyaranlar: Düşme, korkutulma veya aşırı heyecan tetikleyebilir.
- Fiziksel Ağrı: Enjeksiyon veya küçük travmalar sonrası ortaya çıkabilir.
Belirtiler Nasıl Anlaşılır?
- Nefes tutma sonrası dudaklarda ve yüzde morarma.
- Vücutta istemsiz kasılmalar veya gevşeme.
- 10-60 saniye süren bilinç kaybı.
- Nöbet sonrası kısa süreli halsizlik veya uyku hali.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Nöbet süresi 1 dakikayı aşarsa.
- Bilinç kaybı sırasında istemsiz idrar/kaka kaçırma olursa.
- Tekrarlayan nöbetler varsa (ayda 2-3’ten fazla).
- Bebekte demir eksikliği şüphesi mevcutsa.
Teşhis ve Tedavi Süreci
Tanı için detaylı hasta öyküsü ve fizik muayene yeterlidir. Demir eksikliği şüphesinde kan testleri istenebilir. Tedavide:
- Demir Takviyesi: Eksiklik varsa demir preparatları başlanır.
- Ebeveyn Eğitimi: Nöbet sırasında sakin kalma, bebeği yan çevirme gibi teknikler öğretilir.
- Davranışsal Yaklaşım: Tetikleyici durumları önlemek için psikolojik destek önerilebilir.
Acil Durumda Ne Yapılmalı?
- Bebeği sert olmayan bir zemine yan yatırın.
- Boynunu sıkan giysileri gevşetin.
- Yüzüne su serpmek veya sarsmak gibi müdahalelerden kaçının.
- Nöbet sonrası kucaklayarak sakinleştirin.
Önlemler ve Korunma
- Demir açısından zengin besinlerle (kırmızı et, pekmez) beslenmeye özen gösterin.
- Aşırı yorgunluk ve uykusuzluktan kaçının.
- Tetikleyici durumları (korkutma, sert disiplin) minimize edin.
Katılma nöbetleri genellikle 5 yaşına kadar kendiliğinden kaybolur. Ancak sık tekrarlayan vakalarda çocuk nörolojisi uzmanına başvurmak gerekebilir.