Ayak parmak kemik çıkıntısı (Halluks Valgus), başparmağın tarak kemiğinden dışa doğru sapmasıyla oluşan yaygın bir ortopedik sorundur. Özellikle ayak başparmağının tabanında beliren kemiksi şişlik, zamanla ağrı ve yürüme güçlüğüne yol açabilir. İşte bu rahatsızlığa dair kapsamlı bilgiler:
Halluks Valgus Nedir?
Halluks Valgus, ayağın ön bölümündeki kemik ve eklem yapısının bozulması sonucu başparmağın ikinci parmağa doğru eğilmesiyle karakterizedir. Bu deformasyon, metatars kemiğinin içe doğru çıkıntı yapmasına neden olur. Kadınlarda, dar veya topuklu ayakkabı giyenlerde ve ailesel yatkınlığı olanlarda daha sık görülür.
Belirtileri Nelerdir?
- Başparmak kökünde kızarıklık, şişlik ve hassasiyet
- Kemik çıkıntısı üzerinde nasır oluşumu
- Ayakta yanma hissi veya uyuşma
- Yürürken artan ağrı, özellikle dar ayakkabı giyildiğinde
- İleri evrede parmaklarda çaprazlaşma
Neden Oluşur?
- Genetik Faktörler: Aile öyküsü olanlarda risk 2-3 kat artar.
- Yanlış Ayakkabı Seçimi: Sivri burunlu, topuklu veya dar ayakkabılar.
- Ayak Mekaniği Sorunları: Düztabanlık, aşırı pronasyon.
- Romatolojik Hastalıklar: Romatoid artrit veya gut.
- Travmalar: Ayak bileği veya ayak kemiği kırıkları.
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Çıkıntının boyutu ve parmak açısı ölçülür.
- Röntgen: Kemik açılanmasını (Halluks Valgus Açısı) değerlendirmek için çekilir.
- Yürüme Analizi: Ayak basış dinamikleri incelenir.
Tedavi Seçenekleri
Cerrahi Olmayan Yöntemler:
- Özel Tabanlık ve Ortezler: Metatars kemiğine baskıyı azaltan medikal cihazlar.
- Gece Ateli: Parmakları nötral pozisyonda tutar.
- Buz ve NSAİİ’ler: Ağrı ve inflamasyonu kontrol eder.
- Doğru Ayakkabı: Geniş burunlu, destekli tabanlı ayakkabılar.
Cerrahi Tedavi:
- Osteotomi: Kemiğin kesilerek yeniden hizalanması (chevron, scarf teknikleri).
- Eklem Dondurma (Artrodez): İleri eklem hasarında tercih edilir.
- Minimal İnvaziv Cerrahi: Küçük kesilerle yapılan kapalı ameliyatlar.
Ameliyat Sonrası İyileşme
- İlk 2 hafta alçı veya özel bot kullanımı.
- 6 hafta boyunca kısmi yük vermeden koltuk değneği ile yürüme.
- Fizyoterapi ile esneklik ve kas gücünün geri kazanılması (8-12 hafta).
Korunma ve Önleme
- Ayakkabı Seçimi: Parmakların rahat hareket ettiği, tabanı destekli modeller.
- Egzersizler: Ayak parmaklarıyla havlu kaldırma, parmak arası genişletici hareketler.
- Kilolu Hastalar: Fazla kiloların verilmesi.
- Nasır Koruyucu: Çıkıntı üzerine silikon ped kullanımı.
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
- Ağrı günlük aktiviteleri engelliyorsa.
- Çıkıntı üzerinde yara veya enfeksiyon belirtisi varsa.
- Ayakta şekil bozukluğu ilerliyorsa.
Halluks Valgus tedavisinde erken müdahale önemlidir. İlk belirtilerde ortopedi uzmanına başvurarak konservatif yöntemlerle ilerlemesi önlenebilir.
