Primer amenore, bir kadının 16 yaşına kadar adet görmemiş olması durumunu ifade eder. Bu durum, altta yatan hormonal, genetik veya anatomik sorunların varlığına işaret edebilir. Primer amenoresi olan kadınların hamile kalma potansiyeli ise, sorunun kaynağına ve tedaviye verilen yanıta bağlı olarak değişiklik gösterir.

Primer Amenorenin Başlıca Nedenleri

• Hormonal Dengesizlikler: Hipofiz bezindeki bozukluklar veya tiroid fonksiyon anomalileri.
• Kromozomal Anomaliler: Turner sendromu (45,X0) gibi yapısal bozukluklar.
• Anatomik Sorunlar: Rahim veya vajinanın gelişimsel eksikliği (Müllerian agenezi).
• Hipogonadotropik Hipogonadizm: Beyinden salgılanan FSH/LH hormonlarının yetersizliği.

Hamile Kalma Olasılığını Etkileyen Faktörler

1. Yumurtalık Rezervi: Eğer yumurtalıklarda fonksiyonel foliküller mevcutsa, hormon tedavisiyle yumurtlama uyarılabilir.
2. Rahim Yapısı: Rahim gelişiminin normal olması durumunda, embriyo transferi mümkün olabilir.
3. Genetik Durum: Turner sendromunda hamilelik şansı düşüktür, ancak donor yumurta ile tüp bebek denenebilir.

Tedavi Seçenekleri ve Üreme Teknolojileri

• Hormon Tedavisi: Östrojen ve progesteron replasmanı ile yapay siklus oluşturulabilir.
• Cerrahi Müdahale: Vajinal agenezi varsa, vajinaplasti ile anatomik düzeltme yapılabilir.
• Yardımcı Üreme Teknikleri (ART): Tüp bebek (IVF) veya donor yumurta ile gebelik planlanabilir.

Önemli Noktalar ve Doktor Konsültasyonu
Primer amenore vakalarında erken teşhis, üreme potansiyelini artırmada kritik rol oynar. Adet görmeme şikayeti olan genç kadınların endokrinoloji ve infertilite uzmanlarına başvurması önerilir. Ayrıca, psikolojik destek sürece dahil edilmeli ve hasta, tedavi seçenekleri hakkında detaylı bilgilendirilmelidir.

Risk Faktörleri ve Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Aile öyküsünde genetik bozuklukların varlığı.
• Erken dönemde kemoterapi veya radyoterapi alınması.
• Kronik hastalıklar (örn. kontrolsüz diyabet).