Adenopati, lenf düğümlerinin anormal büyümesi durumunu ifade eden tıbbi bir terimdir. Vücudun bağışıklık sisteminin önemli parçaları olan lenf düğümleri, boyun, koltuk altı, kasık gibi bölgelerde gruplar halinde bulunur ve enfeksiyonlarla mücadelede kritik rol oynar.
Adenopati Nedenleri
Lenf düğümlerinin şişmesi çeşitli faktörlerle ilişkilendirilebilir:
- Enfeksiyonlar: Bakteriyel (streptokok, tüberküloz), viral (EBV, CMV) veya mantar kaynaklı enfeksiyonlar.
- Otoimmün Hastalıklar: Romatoid artrit, lupus gibi bağışıklık sistemi bozuklukları.
- Kanserler: Lenfoma, lösemi veya diğer organ kanserlerinin metastazları.
- Diğer Nedenler: İlaç reaksiyonları (fenitoin), sarkoidoz veya metabolik bozukluklar.
Belirtiler ve Klinik Bulgular
Lenf düğümü büyümelerine eşlik edebilecek semptomlar şunlardır:
- Lokal Bulgular: Ağrılı şişlikler, ciltte kızarıklık, hassasiyet.
- Sistemik Belirtiler: Ateş, gece terlemeleri, açıklanamayan kilo kaybı.
- Uyarıcı İşaretler: 2 haftadan uzun süren şişlikler, sert ve hareketsiz kitleler.
Teşhis Süreci
Tanıda çok yönlü bir yaklaşım izlenir:
- Fizik Muayene: Lenf düğümlerinin boyutu, kıvamı ve hareketliliği değerlendirilir.
- Görüntüleme: Ultrason veya BT ile lenf nodu yapısı analiz edilir.
- Laboratuvar Testleri: Tam kan sayımı, CRP, enfeksiyon serolojileri.
- Biyopsi: İnatçı vakalarda lenf nodu örneklemesi (FNAC veya eksizyonel biyopsi).
Tedavi Yaklaşımları
Tedavi altta yatan nedene göre kişiselleştirilir:
- Enfeksiyon Kaynaklı: Antibiyotik veya antiviral tedaviler.
- Otoimmün Kökenli: Kortikosteroidler veya immünomodülatör ilaçlar.
- Kanser İlişkili: Kemoterapi, radyoterapi veya cerrahi rezeksiyon.
- Semptomatik Tedavi: Ağrı için NSAİİ’ler, şişlik için sıcak kompres.
Acil Tıbbi Müdahale Gerektiren Durumlar
- Ani nefes darlığı veya yutma güçlüğü
- 40°C’yi aşan dirençli ateş
- Lenf nodunda hızlı büyüme veya ülserasyon
Korunma ve Öneriler
- El hijyenine dikkat etmek ve enfeksiyonlardan korunmak.
- Bağışıklık sistemini güçlendiren beslenme (C vitamini, çinko).
- Sigara ve alkol tüketiminden kaçınmak.
Sık Sorulan Sorular
- "Lenf düğümü şişmesi kanser belirtisi mi?" Her şişlik kanser değildir; enfeksiyonlar daha sık nedendir.
- "Şişlik ne zaman tehlikeli?" 4 haftadan uzun süren, ağrısız ve giderek büyüyen kitlelerde mutlaka biyopsi gerekir.
