Otizm spektrum bozukluğu (OSB), sosyal iletişimde zorluklar ve tekrarlayan davranışlarla karakterize nörogelişimsel bir durumdur. Erken teşhis, çocuğun gelişimsel potansiyelini maksimize etmek için kritik önem taşır. Peki otizm belirtileri bebeklik döneminde fark edilebilir mi? İşte bu sorunun cevabı ve ebeveynlerin dikkat etmesi gereken ipuçları:

Bebeklik Döneminde Otizm Belirtileri
Otizmin erken belirtileri, 6-12 aylık dönemde bile gözlemlenebilir. Ancak bu belirtilerin her zaman kesin bir tanı anlamına gelmediğini unutmamak gerekir. İşte dikkat edilmesi gereken bazı işaretler:

• Göz Teması Eksikliği: Bebekler genellikle 2-3 aylıkken göz teması kurmaya başlar. Otizm şüphesi olan bebeklerde bu temas sınırlı veya hiç olmayabilir.
• İsmiyle Çağrılınca Tepkisizlik: 6-9 aylık bebekler isimlerine dönüp bakabilir. Tekrarlayan çağrılara rağmen tepki vermemek önemli bir uyarıcıdır.
• Sosyal Gülümseme Eksikliği: 4-6 aylıkken ebeveynlerle karşılıklı gülümseme otizmde görülmeyebilir.
• Taklit Becerilerinin Gecikmesi: El çırpma veya "cee" oyununu taklit etmeme.
• Motor Gelişimde Farklılıklar: Otistik bebekler bazen emekleme veya yürüme sırasında atipik hareketler sergileyebilir.

Erken Teşhis İçin Hangi Testler Kullanılır?

• M-CHAT (Değiştirilmiş Erken Çocukluk Dönemi Otizm Tarama Testi): 16-30 aylık bebeklerde uygulanan bir anket formudur.
• ADOS-2 (Otizm Tanı Gözlem Ölçeği): Uzmanlar tarafından yapılandırılmış bir gözlem protokolüdür.
• Gelişimsel Değerlendirme: Çocuk nörolojisi veya çocuk psikiyatrisi uzmanları tarafından detaylı muayene.

Ebeveynler Ne Yapmalı?

• Gözlem ve Kayıt Tutma: Bebeğin sosyal etkileşimlerini ve motor becerilerini not almak.
• Pediatri Kontrollerini Aksatmama: Rutin kontrollerde şüpheli davranışları doktorla paylaşmak.
• Erken Müdahale Programları: Şüphe durumunda konuşma terapisi veya özel eğitim desteğine başvurmak.

Sık Sorulan Sorular
1. Otizm en erken kaç aylıkken fark edilir?
Bazı belirtiler 6 aylıktan itibaren görülebilir, ancak kesin tanı genellikle 18-24 aylıkken konulur.

2. Bebeklerde otizm ile hiperaktivite nasıl ayırt edilir?
Hiperaktivitede sosyal iletişim sorunları olmaz. Otizmde ise göz teması eksikliği ve dil gecikmesi ön plandadır.

3. Emzik kullanımı otizm belirtisi midir?
Hayır. Ancak sürekli nesnelerle tekrarlayan oyunlar (örneğin, çıngırağı sallamak yerine döndürmek) şüphe uyandırabilir.

4. Aşılar otizme neden olur mu?
Bilimsel çalışmalar, aşılar ile otizm arasında bir bağlantı olmadığını kanıtlamıştır.

5. Erken teşhis ile otizm tamamen düzelir mi?
Otizm bir hastalık değil, farklılıktır. Erken müdahale ile sosyal ve iletişim becerileri önemli ölçüde geliştirilebilir.

Sonuç Yerine
Otizmin bebeklikte fark edilmesi, ailelerin doğru kaynaklara yönelmesi ve destek sürecini hızlandırması açısından hayati önem taşır. Unutmayın, her çocuğun gelişim hızı farklıdır. Endişeleriniz varsa bir uzmana danışmaktan çekinmeyin.