Tetanoz aşısı, Clostridium tetani bakterisinin neden olduğu ölümcül enfeksiyondan korunmak için uygulanan kritik bir tedbirdir. Bu aşı, hem çocuklarda hem de yetişkinlerde düzenli olarak tekrarlanması gereken bir bağışıklama yöntemidir. İşte tetanoz aşısıyla ilgili tüm detaylar:

Tetanoz Aşısı Türleri
Tetanoz aşısı genellikle kombine aşılar şeklinde uygulanır. Çocukluk döneminde DTaP (difteri, tetanoz, boğmaca) aşısı tercih edilirken, yetişkinlerde Td (tetanoz, difteri) veya Tdap (tetanoz, difteri, boğmaca) formları kullanılır. Gebelikte ise Tdap aşısının özellikle 27-36. haftalar arasında yapılması önerilir.

Aşılama Takvimi

• Çocuklar: 2, 4, 6 ve 18. aylarda DTaP aşısının dört dozu, ardından 4-6 yaş arası rapel doz.
• Yetişkinler: Her 10 yılda bir Td aşısı tekrarı. Yaralanma durumunda son dozdan 5 yıl geçmişse ek doz gerekebilir.

Aşının Uygulama Yöntemi
Tetanoz aşısı kas içi (intramüsküler) enjeksiyonla yapılır. Yetişkinlerde deltoid kas (kolun üst kısmı), çocuklarda ise uyluğun ön-yan kısmı tercih edilir. Enjeksiyon öncesi cilt alkollü pamukla temizlenir ve 22-25 gauge iğne ile derin kas dokusuna enjekte edilir.

Yan Etkiler ve Yönetimi

• Hafif Yan Etkiler: Enjeksiyon bölgesinde ağrı, kızarıklık, hafif ateş veya halsizlik görülebilir. Bu durumlarda soğuk kompres ve parasetamol önerilir.
• Ciddi Reaksiyonlar: Nadiren alerjik şok (anafilaksi) veya nörolojik komplikasyonlar gelişebilir. Bu durumda acil tıbbi müdahale şarttır.

Kimler Aşı Olmalı?

• Tüm çocuklar (DTaP takvimine uygun),
• Yaralanma sonrası aşısı güncel olmayan bireyler,
• Gebeler (Tdap ile),
• Paslı metal veya toprakla temas eden meslek grupları (inşaat işçileri, çiftçiler).

Aşı Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler
Enjeksiyon bölgesini 24 saat boyunca zorlayıcı hareketlerden kaçınmak şişliği azaltır. Ateş durumunda bol sıvı tüketimi ve istirahat önemlidir. Alerji öyküsü olanlar aşı öncesi sağlık personelini bilgilendirmelidir.

Tetanoz Aşısı ve Yaralanma Durumları
Derin kesiler, paslı metal yaralanmaları veya hayvan ısırıklarında:

• Son tetanoz aşısı 10 yıldan eskiyse Td aşısı,
• 5 yıldan eskiyse ve yara kirli ise Td + tetanoz immün globulin (TIG) uygulanır.

Sık Sorulan Sorular

• Aşı hamilelikte güvenli mi? Evet, Tdap aşısı gebeliğin 3. trimesterinde güvenle yapılabilir.
• Emzirirken aşı olunur mu? Emzirme döneminde aşılamanın sakıncası yoktur.
• Aşıya rağmen tetanoz olunur mu? Tam aşılı bireylerde hastalık gelişme riski son derece düşüktür.