Sivilce lekeleri, akne tedavisinden sonra ciltte kalan izler ve renk değişimleridir. Bu lekeler, hem fiziksel hem de psikolojik rahatsızlığa neden olabilir. Sivilce lekelerinin oluşum mekanizması, ciltteki iltihabi sürecin ardından melanin üretiminin artması veya kolajen dokusunun zarar görmesiyle ilişkilidir.
Sivilce Lekesi Türleri
- Hiperpigmentasyon: Kahverengi/kırmızı düz lekeler (iltihaba bağlı melanin artışı)
- Atrofik Skarlar: Çukur izler (buz pateni, rulman ve kutu şeklinde tipler)
- Hipertrofik Skarlar: Kabarık sert dokular
- Eritem Lekeleri: Kırmızımsı damarsal izler
Leke Oluşumunu Tetikleyen Faktörler
Sivilceleri sıkmak veya tahriş etmek, leke oluşum riskini %70 artırır. Derin kistik sivilceler, yüzeysel olanlara göre 3 kat daha fazla iz bırakır. Güneş ışınları, koyu renkli lekelerin koyulaşmasına neden olurken, genetik yatkınlık bazı bireylerde kolajen onarımını yavaşlatır.
Klinik Tedavi Seçenekleri
- Lazer Uygulamaları: Fraksiyonel CO2 lazer – kolajen üretimini tetikleyerek çukur izleri düzeltir.
- Kimyasal Peeling: Glikolik asit ve TCA – pigment lekelerini soyulma yoluyla azaltır.
- Mikroiğneleme: Dermaroller ile ciltte kontrollü hasar yaratarak iyileşme sürecini aktive eder.
- Dolgu Enjeksiyonları: Hyaluronik asit bazlı dolgular – derin atrofik skarları doldurur.
- Kriyoterapi: Hipertrofik skarların düzleştirilmesi için soğuk tedavisi.
Evde Bakım Protokolü
Leke açıcı kremlerde %2-5 arası niasinamid veya %0.5 retinol içeren formüller etkilidir. C vitamini serumları antioksidan etkisiyle pigmentasyonu azaltır. Her sabah minimum SPF 30 güneş koruyucu kullanımı, tedavi başarısını %40 artırır. Salisilik asit içeren temizleyiciler gözenekleri arındırarak yeni leke oluşumunu engeller.
Doğal Yöntemler ve Etkinlikleri
Aloe vera jeli yatıştırıcı etkisiyle kızarıklığı azaltır. Yeşil çay özütü anti-inflamatuar özellikleriyle lekelerin solmasını destekler. Ancak limon suyu gibi asidik uygulamalar ciltte tahriş riski taşır ve uzmanlar tarafından önerilmez.
Önleme Stratejileri
Sivilceleri sıkmaktan kaçınmak, enfeksiyon riskini %90 azaltır. Erken dönemde dermatoloğa başvurarak akne tedavisine başlamak, leke oluşumunu önlemede kritiktir. Yağsız ve komedojenik olmayan kozmetik ürünler kullanmak gözenek tıkanmasını engeller.
Hangi Durumlarda Dermatoloğa Gidilmeli?
Lekeler 6 ayda kendiliğinden solmuyorsa, derin çukur izler varsa veya evde uygulanan tedaviler sonuç vermiyorsa uzmana başvurulmalıdır. Hormonal bozukluk şüphesi durumunda kan testleri gerekebilir.
