Pupp hastalığı (Pruritic Urticarial Papules and Plaques of Pregnancy), gebeliğin son trimesterinde görülen kaşıntılı bir cilt rahatsızlığıdır. Genellikle ilk gebeliklerde ve çoğul gebeliklerde ortaya çıkar. Bu durum, anne adaylarında yoğun kaşıntı ve döküntülere yol açarken, bebek için genellikle risk oluşturmaz. İşte bu hastalığın detayları:
Pupp Hastalığı Nedir?
Pupp, gebeliğin 35. haftasından sonra ani başlangıçlı kırmızı kabarıklıklar ve şiddetli kaşıntıyla karakterizedir. Döküntüler genellikle karın çatlakları üzerinde başlar, kalçalara ve uyluklara yayılır. Nadiren kollara ve bacaklara sıçrar. Hastalık doğumdan sonraki birkaç hafta içinde kendiliğinden kaybolur.
Belirtiler ve Seyir
- İlk Bulgular: Göbek çevresinde küçük kırmızı kabarcıklar şeklinde başlar.
- Yayılım: Lezyonlar birleşerek harita benzeri kızarık alanlar oluşturur.
- Kaşıntı Şiddeti: Özellikle geceleri artan dayanılmaz kaşıntı.
- Ek Semptomlar: Nadiren bulantı veya iştahsızlık eşlik edebilir.
Risk Faktörleri ve Nedenleri
- Çoğul Gebelikler: İkiz veya üçüz gebeliklerde risk 10 kat artar.
- İlk Gebelik: Vakaların %70’i ilk hamilelikte görülür.
- Hızlı Kilo Alımı: Cildin gerilmesine bağlı kolajen liflerin yırtılması.
- Fetal Hücreler: Bebeğe ait hücrelerin anne cildinde reaksiyona yol açması.
Teşhis Yöntemleri
Tanı klinik bulgularla konur. Ayırıcı tanı için:
- Kan Testleri: Eozinofil sayımı ve IgE düzeyi ölçülür.
- Deri Biyopsisi: Diğer gebelik döküntülerinden (özellikle pemfigoid) ayırt etmek için yapılır.
- Muayene: Karaciğer fonksiyon testleri ile gebelik kolestazı ekarte edilir.
Tedavi Seçenekleri
- Topikal Tedaviler:
- Kaşıntı için mentollü kremler veya kalamin losyonu.
- Steroid içeren merhemler (hidrokortizon %1).
- Sistemik Tedaviler:
- Antihistaminikler (klorfeniramin).
- Şiddetli vakalarda kısa süreli oral kortikosteroid.
- Doğal Yöntemler:
- Soğuk kompres ve yulaf banyoları.
- Pamuklu giysilerle cilt tahrişinin önlenmesi.
Bebeğe Etkileri ve Doğum Sonrası
- Fetal Risk: Bebekte gelişim geriliği veya erken doğuma neden olmaz.
- Lohusalık Dönemi: Döküntüler doğumdan sonra 15 gün içinde solar.
- Tekrarlama Riski: Sonraki gebeliklerde görülme olasılığı %5’ten azdır.
Önleyici Tedbirler
- Nemlendirme: Karın bölgesine hipoalerjenik kremlerle düzenli bakım.
- Dar Giysilerden Kaçınma: Sıkı kıyafetlerin sürtünme etkisini azaltmak.
- Stres Kontrolü: Yoga veya nefes egzersizleriyle kaşıntı tetikleyicilerinin önlenmesi.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Kaşıntı uykuyu engelliyorsa.
- Ciltte enfeksiyon belirtileri (iltihap, ateş) varsa.
- Döküntüler yüz veya avuç içine yayılıyorsa.
Pupp hastalığında dermatoloji ve kadın doğum uzmanları ortak takip yapar. Belirtilerin şiddeti ne olursa olsun, bebek üzerinde kalıcı etki bırakmayan geçici bir durumdur.
