Kornea, gözün ön kısmında yer alan şeffaf ve kubbe şeklindeki dokudur. Işığı odaklayarak net görmeyi sağlayan bu yapıdaki hastalıklar, görme kalitesini ciddi şekilde etkileyebilir. İşte kornea hastalıklarının türleri, teşhis yöntemleri ve güncel tedavi yaklaşımları:
Kornea Hastalıklarının Yaygın Türleri
- Keratokonus: Korneanın incelerek konik şekil almasıyla karakterizedir. Ergenlik döneminde başlar ve ilerleyici miyop-astigmata yol açar.
- Enfektif Keratit: Bakteri (Pseudomonas), virüs (Herpes) veya mantarların neden olduğu kornea enfeksiyonudur. Acil müdahale gerektirir.
- Kuru Göz Sendromu: Gözyaşı üretiminin azalması veya kalitesinin bozulması sonucu korneada hasar oluşur.
- Kornea Distrofileri: Genetik geçişli olup kornea tabakalarında anormal madde birikimiyle seyreder (Fuchs distrofisi gibi).
Belirtiler ve Alarm Sinyalleri
- Gözde şiddetli ağrı veya batma hissi
- Işık hassasiyeti (fotofobi)
- Bulanık veya çift görme
- Göz kızarıklığı ve aşırı sulanma
- Görme keskinliğinde ani düşüş
Teşhis Yöntemleri
- Slit Lamb Muayenesi: Kornea katmanlarının mikroskobik incelenmesi.
- Kornea Topografi: Kornea yüzey haritasının çıkarılması (keratokonus tanısında altın standart).
- Pakimetri: Kornea kalınlığının ölçülmesi.
- Gözyaşı Testleri: Schirmer testi ile kuru göz tanısı.
Tedavi Yaklaşımları
- Medikal Tedavi:
- Antibiyotikli/antiviral göz damlaları (enfeksiyonlarda)
- Suni gözyaşları ve siklosporin damlalar (kuru gözde)
- Cerrahi Yöntemler:
- Krosslinking: Keratokonusta UV ışın ve riboflavin ile kornea sertleştirilmesi.
- Intacs Halkaları: Keratokonuslu korneaya halka yerleştirilmesi.
- Kornea Nakli (Keratoplasti): İleri vakalarda sağlıklı donör korneasıyla değişim.
Kornea Nakli Türleri
| Nakil Tipi | Açıklama | İyileşme Süresi |
|——————|———————————–|—————-|
| Tam Kat (PK) | Tüm korneanın değişimi | 12-18 ay |
| Tabaka Nakli (DALK/DSEK)| Sadece hasta tabakanın değişimi | 3-6 ay |
Korunma Stratejileri
- Kontakt lens kullanımında hijyen kurallarına sıkı uyum
- UV korumalı güneş gözlüğü kullanımı
- Kimyasal maddelerle çalışırken koruyucu gözlük takılması
- Diyabet gibi sistemik hastalıkların kontrol altında tutulması
Acil Müdahale Gerektiren Durumlar
- Göze yabancı cisim kaçması sonrası gelişen ağrı
- Kimyasal madde sıçraması
- Herpes virüsüne bağlı tekrarlayan kırmızı göz atakları
Risk Faktörleri
- Ailede keratokonus öyküsü
- Kontakt lensin gece boyunca çıkarılmaması
- Romatoid artrit veya Sjögren sendromu gibi otoimmün hastalıklar
Kornea hastalıklarında erken tanı, görme kaybını önlemede kritik öneme sahiptir. Belirtiler ortaya çıktığında zaman kaybetmeden göz hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır. Günümüzde gelişen cerrahi tekniklerle birçok hastada görme fonksiyonu başarıyla restore edilebilmektedir.
