Kanın pıhtılaşmaması (koagülasyon bozukluğu), vücudun kanamayı durdurma mekanizmasındaki aksaklıkları ifade eder. Bu durum, genetik faktörler, edinsel hastalıklar veya ilaç etkileşimleri kaynaklı olabilir. Kontrolsüz kanamalara yol açarak hayati riske neden olabilmesi nedeniyle erken teşhis ve tedavi kritik önem taşır.
Kanın Pıhtılaşmamasının Başlıca Nedenleri
- Kalıtsal Faktörler: Hemofili A (Faktör VIII eksikliği), Hemofili B (Faktör IX eksikliği), Von Willebrand Hastalığı
- Edinsel Bozukluklar: Karaciğer sirozu, D vitamini eksikliği, otoimmün hastalıklar
- İlaç Kaynaklı: Antikoagülanlar (Warfarin), antiplateletler (Aspirin), kemoterapi ilaçları
- Diğer Nedenler: Lösemi, trombositopeni, yaygın damar içi pıhtılaşma (DIC)
Belirtiler ve Alarm Sinyalleri
- Sık Görülenler: Nedensiz burun kanamaları, diş eti kanamaları, ciltte kolay morarma (purpura)
- İç Kanama İşaretleri: İdrarda kan (hematüri), dışkıda siyahlaşma (melena), eklem içi şişlik
- Acil Müdahale Gerektirenler: Travma sonrası durdurulamayan kanama, ani baş ağrısı (beyin kanaması şüphesi)
Teşhis Sürecinde Kullanılan Testler
Tanı için hekimler öncelikle detaylı öykü alır ve fizik muayene yapar. Ardından:
- Temel Testler:
- PT (Protrombin Zamanı) ve INR
- aPTT (Aktive Parsiyel Tromboplastin Zamanı)
- Trombosit Sayımı
- İleri İncelemeler:
- Faktör seviyeleri (VIII, IX, Von Willebrand faktörü)
- Kanama zamanı ölçümü
- Genetik analiz (kalıtsal bozukluk şüphesinde)
Tedavi Yaklaşımları
- Hedefe Yönelik Tedaviler:
- Hemofili A: Rekombinant Faktör VIII infüzyonu
- Von Willebrand: Desmopressin (DDAVP) veya faktör konsantreleri
- İlaç Düzenlemeleri: Antikoagülan kullananlarda doz ayarlaması
- Destek Tedavileri: D vitamini takviyesi, antifibrinolitikler (traneksamik asit)
- Acil Müdahaleler: Masif kanamalarda taze donmuş plazma transfüzyonu
Yaşam Tarzı Önerileri ve Korunma
- Risk Azaltma: Kontakt sporlardan kaçınma, yumuşak diş fırçası kullanma
- Beslenme: K vitamini içeren besinler (ıspanak, brokoli) tüketimi
- İlaç Takibi: Kan sulandırıcı kullananların düzenli INR kontrolü
- Acil Durum Kartı: Tanıyı belirten tıbbi kimlik taşıma
Hangi Durumlarda Doktora Başvurulmalı?
- Cerrahi operasyon öncesi
- Adet kanamalarının 7 günden uzun sürmesi
- Eklemlerde şişlik ve hareket kısıtlılığı
- Ani görme kaybı veya şiddetli karın ağrısı
Kanama bozuklukları, hematoloji uzmanları tarafından yönetilir. Erken teşhis edildiğinde uygun tedaviyle hastalar normal yaşam süresine ve kalitesine sahip olabilir.
