İnmemiş testis (kriptorşidizm), erkek bebeklerde bir veya iki testisin skrotuma inmemesi durumudur. Zamanında doğan bebeklerin %3’ünde, prematüre bebeklerin ise %30’unda görülen yaygın bir durumdur. Erken teşhis ve tedavi, kısırlık ve testis kanseri gibi komplikasyonların önlenmesi açısından hayati önem taşır.
İnmemiş Testis Nedir?
Testisler, gebeliğin 7. ayında karın boşluğundan skrotuma doğru inişe başlar. Bu süreç doğumdan önce tamamlanamazsa inmemiş testis durumu ortaya çıkar. Üç tipi vardır: karın içinde kalan (abdominal), kasık kanalında takılı kalan (kanaliküler) ve skrotuma yakın ancak yerleşmeyen (ektopik).
Belirtiler ve Tanı Yöntemleri
- Skrotumda bir veya iki testisin palpe edilememesi
- Skrotumun asimetrik görünümü
- Kasık bölgesinde şişlik (fıtık eşlik edebilir)
Tanı için fizik muayene esastır. Elle hissedilemeyen testislerde abdominal ultrason, MR veya laparoskopi kullanılır. Hormon testleri (AMH, inhibin B) testis dokusu varlığını doğrulamaya yardımcı olur.
Risk Faktörleri
- Prematürite (37. haftadan önce doğum)
- Düşük doğum ağırlığı (<2500 gr)
- Aile öyküsü
- Down sendromu gibi kromozomal anomaliler
- Annenin gebelikte sigara veya alkol kullanımı
Tedavi Yöntemleri
- Hormon Tedavisi:
- HCG veya GnRH analogları ile testislerin inişi uyarılır.
- Başarı oranı %20 civarındadır, genellikle cerrahi öncesi denenir.
- Cerrahi Tedavi (Orşiopeksi):
- Altın standart tedavidir, %95 başarı sağlanır.
- 6-18 ay arasında yapılması önerilir.
- Kasık bölgesinden küçük bir kesiyle testis bulunur ve skrotuma sabitlenir.
Ameliyat Sonrası Süreç
- 24 saat içinde taburculuk
- 3 gün soğuk kompres uygulaması
- 1 hafta fiziksel aktivite kısıtlaması
-
- ay, 6. ay ve 1. yıl kontrolleri
Komplikasyonlar (%1-2): enfeksiyon, kanama, testiküler atrofi
- ay, 6. ay ve 1. yıl kontrolleri
Olası Komplikasyonlar
- Kısırlık: Çift taraflı vakalarda sperm üretimi %65 azalır.
- Testis Kanseri: Risk 4-10 kat artar (en sık seminom).
- Testis Torsiyonu: Anormal yerleşim nedeniyle burkulma riski yüksek.
- Psikolojik Etkiler: Skrotal boşluk hissi ergenlikte benlik saygısını etkileyebilir.
Korunma ve Erken Teşhis
- Yenidoğan muayenesinde testis kontrolü zorunludur.
- 6 aylık olana kadar kendiliğinden inme ihtimaline karşı takip.
- Ailesel vakalarda genetik danışmanlık önerilir.
- Ergenlik sonrası kendi kendine testis muayenesi eğitimi.
Erişkin Dönemde Yönetim
Geç teşhis edilenlerde:
- Orşiektomi (kanser riski nedeniyle testisin alınması)
- Testiküler protez yerleştirilmesi (kozmetik amaçlı)
- Sperm bankası oluşturma (kısırlık riskine karşı)
Sık Sorulan Sorular
- "Kendiliğinden iner mi?" 6. aya kadar %70 inme ihtimali vardır.
- "Tek taraflıysa doğurganlık etkilenir mi?" Sağlıklı testis normal fonksiyonu sürdürür.
- "Ameliyat riskli mi?" Komplikasyon oranı düşük, başarı oranı yüksektir.
