İnley Dolgu Nedir?

İnley – onley dolgular diş kronu içinde bulunan restorasyonlardır. İnley – onleyler dolgular; diş kaplamaları gibi dişi tamamen sarmaz, diş dolguları gibi dişin küçük bir bölümünü de kaplamaz. İkisi arasında bulunan restorasyonlardır. Birçok farklı malzemeden yapılabildiği gibi her bir malzemenin de farklı kullanım alanları ve avantajları vardır. Diş hekimliğinde protetik ve restoratif diş tedavisi uzmanları tarafından yapılmaktadır.

İnley – onley dolguların en büyük avantajlarından biri yapımı esnasında komşu diş temaslarının çok iyi bir şekilde tasarlanmasıdır. Tükürük kontrolü zor olan hastalarda İnley – onley dolgular yapılabilmektedir. İnley – onley dolgulu dişler üzerine hareketli veya sabit protez ayakları içinde kullanılabilmektedir.

İnley – Onley Dolguda Kullanılan Malzemeler

İnley – onley dolgular için birçok restorasyon malzemesi kullanılabilmektedir. Bunların her birinin farklı kullanım alanı ve avantajı vardır. İnley – onley dolgularda kullanılan malzemeler şunlardır:

• Kompozit İnley – onleyler: Kompozit inleyler aşırı sert maddeler değildirler. Karşıt dişlerde aşınma gibi problemlere neden olmazlar. Tamiri oldukça kolaydır. Estetik olarak kullanılabilmektedir. Komşu dişlerle teması daha kolay ve sağlam olur. Üretimi kolay, maliyeti ucuzdur. Tek veya iki seansta üretilebilir. Kompozit İnley – onleyler şu durumlarda kullanılır:
• Estetik istenilen durumlar da
• Bir ve iki yüzlü kavitelerde
• Diş eti altına kadar uzanan kavitelerde
• Direk olarak uygulanması zor olan geniş kaviteler de indirekt olarak kullanım

Kompozit İnley – onleyler kullanılmadığı durumlar şunlardır:

• Aşırı geniş kaviteler
• Kötü ağız hijyeni olan hastalar
• Yapıştırmak için yeteri kadar diş dokusu bulunmayan dişler
• Diş kavitesi aşırı girintili çıkıntılı olduğunda
• Tükürük izolasyonunun olmadığı durumlar
• Porselen İnley – onleyler: porselen İnley – onleyler estetik olarak aşırı iyilerdir. Daha sağlam ve aşınmaya karşı dirençleri fazladır. Lakin yapım süresi uzundur. Tamir edilmesi zordur. Maliyeti yüksektir. Karşıt dişte aşınmaya neden olurlar. Bilgisayarlı sistemlerle (CAD-CAM) üretilebilmektedir ve bu sayede tek seansta bitirilebilmektedir.
• Metal İnley – onleyler: metal İnley – onleylerin kırılma gibi durumları yoktur. Çok nadir alerjik durumlar oluşabilmektedir. Yıllarca ağızda kalabilmektedir. Lakin yapımı zordur ve estetik değildir. Yapımı 2 seans sürmektedir. Metal İnley – onleylerin kullanıldığı durumlar şunlardır:
• Geniş kaviteler ve kanal tedavili dişlerde
• Kırılma riskli dişlerde
• Hareketli protez ayağı olarak kullanılacak dişlerde

Metal İnley – onleylerin kullanılmadığı durumlar ise:

• Yüksek çürük oranına sahip hastalar
• Genç hastalarda ve estetik beklentisi olanlarda
• Küçük kavitelerde
• Altın İnley – onleyler: altın İnley – onleyler yıllardır diş hekimliğinin vazgeçilmezleri arasındadır. Maliyetleri oldukça yüksektir. Lakin yıllarca ağızda kalabilir, dişeti uyumu çok iyidir. Karşıt dişte ve kendisinde aşınmalar yapmaz. Doğal dişle özellikleri çok benzerdir. Hassas bir şekilde üretilmektedir.

İnley – Onley Dolgu Nasıl Yapılır?

İnley ve onley dolguların arasında biraz fark vardır. İnley dolgular çiğneme tepeciklerini içermezken onley dolgular ise çiğneme tepeciklerini içermektedir. İnley – onley dolguların yapım aşaması ilk olarak gerekli planlama yapılır. Hastalara anestezi yapılır. Rubber dam örtüsü komşu dişleri de içine alacak şekilde rubber dam örtüsü takılır. Diş kavitesi belirli kurallara göre açılır. Daha sonra kullanılacak restoratif malzemeye göre yapım aşamaları şunlardır:

• Kompozit İnley – onleyler: kompozit İnley – onleyler iki teknikle yapılabilir. Bunlar:
• Direk teknik; bu teknikte tedavi tek seansta tamamlanır. Ölçü alma işlemi burada yoktur. Diş içerisine yapışmayı önleyecek bir jel sürülür. Dişe dental matriks (komşu dişlerle uygun teması ve restorasyonun şekil ve konturunu sağlamada yardımcı alet) takılır. Kompozit dolgu tabaka diş içerisine yerleştirilir ve ışık ile sertleştirilir. Dolgu bitince matriks çıkartılır ve her yerinden ışık uygulanır. Fazlalıklar düzeltilir. Kompozit İnley – onleyin konturları kontrol edilir. Kompozit İnley – onley çıkartılır ve kavitedeki jel temizlenir. Kaviteye dentin bonding ajan sürülür ve kompozit İnley – onley konularak tekrardan ışık uygulanarak yapıştırılır.
• İndirekt teknik: bu teknikte tek veya iki seansta bitirilebilir. Diş kavitesi hazırlandıktan sonra ölçü alınır, alçı model oluşturulur. Alçı model üzerinde kompozit İnley – onley üretilir. Diş kavitesine dentin bonding ajan sürülerek üzerine kompozit İnley – onley konulur ve ışıkla yapıştırılır.
• Porselen İnley – onleyler: porselen inleyler de tek seans genellikle bilgisayar destekli sistemler (CAD-CAM) kullanılmaktadır. Ağız içinde direk veya ölçü alınıp alçı model taratılarak diş kavitesi bilgisayar ortamına aktarılır ve orada hazırlanır. 3 boyutlu yazıcılarda (CAD-CAM) üretilir.

2 seansta yapılan teknikte ise ölçü alınır, alçı model oluşturulur. Alçı model üzerinde porselen seramik yığılarak İnley – onley üretilir. Gerekli düzenlemeler yapılır.

Üretilen seramik porselen İnley – onleyler özel asitlerle pürüzlendirilir. Daha sonra özel yapıştırıcılar kullanılarak seramik İnley – onleyler yapıştırılır. Ağız içerisinde fazla yapıştırıcı (siman) artıkları temizlenir.

• Metal ve altın İnley – onleyler: ölçü alınır, alçı model oluşturulur. Alçı model üzerinde özel metal döküm teknikleri kullanılarak metal ve altın İnley – onleyler üretilir. Alçı model üzerinde provası yapılır. Herhangi bir sıkıntı yoksa ağız içerisine özel yapıştırıcılarla yapıştırılır ve siman (yapıştırıcı) artıkları temizlenir.

İnley – Onley Dolgu Sonrası Dikkat Edilmesi Gerekenler

İnley – onley dolgular sonrası dikkat edilmesi gereken en önemli şey ağız hijyenidir. İyi bir ağız hijyeni sağlanırsa hem yapılan restorasyonun ömrü uzar hem de renklenme gibi sorunların önüne geçilmiş olunur. Bu restorasyonlardan sonra aşırı sert gıdalar tüketilmemesi gereklidir. Aşırı sert gıdalar İnley – onley dolguları kırabilmektedir. Beslenme düzeni de önemlidir. Aşırı asitli ve karbonhidratlı gıdalar yeni çürüklerin oluşmasına sebebiyet verir. Yapılan restorasyonların da çürümesine neden olabilmektedir.

İnley – Onley Dolgu Yapımı Ne Kadar Sürer?

İnley – onley dolguların yapılması bazı tekniklerde tek seans olabileceği gibi bazılarında ise en az 2 seans gerekebilmektedir. Her seans dişin şekli, konumu ve sayısına göre zorluğu değişebilmektedir ve her seans ortalama 30 ile 120 dakika arasında değişir. En az 2 seanslı olduğu durumlarda ise seanslar arası diş hekimi – diş teknisyeni arasındaki iş birliğine göre değişebilmektedir. Bilgisayar destekli üretim sistemlerinde (CAD-CAM) tek seans yapılabilmekte ve süre de kısalabilmektedir.