Hamilelikte kıl kurdu (enterobiasis), bağırsak paraziti olan Enterobius vermicularis’in neden olduğu yaygın bir enfeksiyondur. Gebelik döneminde hormonal değişimler ve bağışıklık sistemindeki fizyolojik adaptasyonlar, paraziter enfeksiyonlara yatkınlığı artırabilir. Bu enfeksiyon, anne ve bebek sağlığı açısından ciddi risk oluşturmaz ancak şiddetli kaşıntı ve uyku bozuklukları nedeniyle yaşam kalitesini önemli ölçüde düşürebilir.

Kıl Kurdunun Bulaşma Mekanizması
Parazitin yumurtaları, enfekte kişilerin anal bölgesindeki kaşıntı sonrası ellere, giysilere veya yatak çarşaflarına bulaşır. Ortak kullanılan tuvaletler, havlular veya oyuncaklar gibi yüzeylerden oral yolla alınan yumurtalar, ince bağırsakta larva haline gelir. Yetişkin kıl kurtları daha sonra kalın bağırsağa yerleşerek dişiler gece anüsten dışarı çıkar ve çıplak gözle görülebilen beyaz iplik benzeri yapılar halinde yumurta bırakır.

Hamilelerde Belirtiler

• Anal Kaşıntı: Özellikle geceleri şiddetlenen ve uyku bölünmesine yol açan karakteristik semptom.
• Perianal Eritem: Kaşımaya bağlı cilt tahrişi ve kızarıklık.
• Uyku Bozuklukları: Kaşıntının yol açtığı huzursuzluk ve yorgunluk.
• Karın Ağrısı: Nadiren hafif kramplar ve iştah değişiklikleri.
• Dışkıda Parazit: Beyaz, 1 cm uzunluğunda hareketli parazitlerin görülmesi.

Teşhis Yöntemleri
Tanı için "selofan bant testi" altın standarttır. Sabah tuvalet veya banyo öncesinde anal bölgeye yapışkanlı bant uygulanır ve mikroskopta yumurtalar incelenir. Gebelerde endoskopi veya radyolojik görüntüleme gibi invaziv yöntemlerden kaçınılır. Semptomların tipik olması durumunda klinik tanı konabilir.

Gebelikte Tedavi Yaklaşımları

1. İlaç Tedavisi:

   • Birinci trimesterde antiparaziter ilaçların kullanımından kaçınılır.
   • İkinci ve üçüncü trimesterde doktor kontrolünde Pirantel pamoat (Reçetesiz) veya Mebendazol (Reçeteli) tek doz uygulanabilir.
   • Tedavi 2 hafta sonra tekrarlanarak yumurtadan çıkan larvalar hedeflenir.

2. Hijyen Tedbirleri:

   • İç çamaşırı ve çarşafların 60°C’de yıkanması.
   • Sabah uyanır uyanmaz duş alınması (yumurtaların dağılmasını önlemek için).
   • Tırnakların kısa kesilmesi ve elleri sık yıkama alışkanlığı.

3. Semptomatik Rahatlama:

   • Kaşıntı için %1’lik hidrokortizon krem (doktor onayıyla).
   • Soğuk kompres veya yulaf banyosu.

Anne ve Bebek Sağlığına Etkileri
Kıl kurdu enfeksiyonunun direkt fetal anomalilere yol açtığına dair kanıt yoktur. Ancak şiddetli kaşıntıya bağlı uyku deprivasyonu, anne adayında stres hormonlarını artırarak erken doğum riskini tetikleyebilir. Perianal bölgedeki açık yaralar sekonder bakteriyel enfeksiyonlara zemin hazırlayabilir.

Korunma Stratejileri

• Tuvalet sonrası ve yemek öncesi el hijyenine özen gösterilmesi.
• Ortak kullanım alanlarının dezenfektanlarla temizlenmesi.
• Aile bireylerinin eş zamanlı tedavisi (asemptomatik taşıyıcılık önlemek için).

Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?

• 48 saati aşan şiddetli karın ağrısı.
• Dışkıda kan veya mukus görülmesi.
• Ateş >38°C ile birlikte pelvik ağrı (sekonder enfeksiyon şüphesi).

Hamilelikte kıl kurdu enfeksiyonu, kadın hastalıkları ve enfeksiyon uzmanı işbirliğiyle yönetilmelidir. Tedavi sonrası selofan bant testi tekrarı ile eradikasyon doğrulanmalıdır.