Gebelikte toksoplazma enfeksiyonu, anne adaylarının endişe duyduğu önemli konulardan biridir. Toksoplazma gondii adlı parazitin neden olduğu bu enfeksiyon, çiğ et tüketimi veya kedi dışkısıyla temas sonucu bulaşabilir. Hamilelik sırasında geçirilen enfeksiyon, plasenta yoluyla bebeğe iletilebilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Toksoplazma Nasıl Bulaşır?
Toksoplazma paraziti, enfekte kedilerin dışkısıyla temas, çiğ veya az pişmiş et tüketimi, pastörize edilmemiş süt ürünleri veya kontamine toprakla uğraşmak gibi yollarla yayılır. Gebelikte enfeksiyonun bebeğe geçme riski, hamileliğin hangi trimesterinde geçirildiğine bağlı olarak değişir. İlk trimesterde geçirilen enfeksiyonlarda bulaş riski düşük (%15-20) ancak etkilenme şiddeti yüksekken, üçüncü trimesterde risk %60-70’e çıkar ancak bebekte belirtiler daha hafif olabilir.

Bebekte Oluşabilecek Komplikasyonlar
Anne karnında toksoplazmaya maruz kalan bebeklerde doğumsal anomaliler, beyin hasarı, görme kaybı veya işitme problemleri görülebilir. Bazı vakalarda enfeksiyon belirtileri doğumdan sonraki aylarda ortaya çıkabilir. Bu nedenle gebelik sürecinde erken teşhis ve takip kritik önem taşır.

Teşhis Yöntemleri
Gebelik öncesinde yapılan kan testleri, annenin daha önce enfeksiyon geçirip geçirmediğini gösterir. İlk kez gebelik sırasında enfekte olunduğunda, IgM ve IgG antikor testleri ile tanı konulur. Şüpheli durumlarda amniyosentez ile bebeğin enfekte olup olmadığı araştırılabilir.

Tedavi ve Yönetim
Enfeksiyonun bebeğe bulaştığı tespit edilirse, anneye spiramisin veya pirimetamin-sülfadiazin kombinasyonu verilebilir. Bu ilaçlar, parazitin plasenta yoluyla bebeğe geçişini engellemeyi veya etkilerini azaltmayı amaçlar. Tedavi süreci, enfeksiyonun gebelik haftasına ve şiddetine göre planlanır.

Korunma Stratejileri

• Çiğ et tüketiminden kaçınılmalı, etler iyice pişirilmeli.
• Sebze ve meyveler temiz suyla yıkanmalı.
• Kedi kumu değiştirilirken eldiven kullanılmalı, işlem sonrası eller sabunla yıkanmalı.
• Bahçe işleri yaparken eldiven giyilmeli.

Sık Sorulan Sorular

• Toksoplazma gebelikte mutlaka bebeğe geçer mi?
  Hayır. Annede enfeksiyon olsa bile bebeğe bulaşma ihtimali %30-50 arasındadır.
• Evde kedi beslemek riskli mi?
  Kedinin aşıları tam ve dışarı çıkmıyorsa risk düşüktür. Kum temizliğini başkası yapmalıdır.
• Toksoplazma tekrarlar mı?
  Hayır. Bir kez geçirildiğinde bağışıklık kazanılır.

Gebelikte düzenli kontroller ve tarama testleri, olası risklerin erken tespitini sağlar. Enfeksiyon şüphesi durumunda enfeksiyon hastalıkları uzmanı ve perinatolog ile iş birliği yapılmalıdır.