El bileği kırıkları, özellikle düşme anında elin üzerine yüklenme sonucu sık görülen ortopedik yaralanmalardır. Radius ve ulna kemiklerinin distal uçlarında meydana gelen bu kırıklar, tedavi edilmediğinde fonksiyon kaybına yol açabilir.
El Bileği Kırığı Neden Olur?
En yaygın neden, el açıkken düşme sırasında bileğe binen yüktür. Osteoporozlu yaşlılarda basit düşmeler, gençlerde ise yüksekten düşme veya trafik kazaları riski artırır. Basketbol, kaykay ve snowboard gibi sporlar da önemli risk faktörleridir.
Belirtileri
- Bilek bölgesinde ani ve şiddetli ağrı
- Şişlik ve morarma
- Deformite (gözle görülür şekil bozukluğu)
- Parmak hareketlerinde kısıtlılık
- Dokunmaya karşı hassasiyet
Teşhis Yöntemleri
- Fizik Muayene: Doktor tarafından hassasiyet, deformite ve nörovasküler kontrol.
- Röntgen: Standart ön-arka ve yan grafilerle kırık hattı ve yer değiştirme tespiti.
- Bilgisayarlı Tomografi (BT): Komplike kırıklarda 3 boyutlu görüntüleme.
- MR: Ligament veya yumuşak doku hasarı şüphesinde.
Tedavi Seçenekleri
Konservatif Tedavi:
- Kapalı redüksiyon sonrası alçı veya atel uygulaması (yer değiştirmemiş kırıklarda)
- 6-8 hafta immobilizasyon
- Kontrol röntgenleriyle iyileşme takibi
Cerrahi Tedavi:
- Açık Redüksiyon ve Plak-Vida Tespiti: Parçalı veya yer değiştirmiş kırıklarda
- Eksternal Fiksatör: Ciddi açık kırıklarda
- Kemik Grefti: Kaynama gecikmesi durumunda
İyileşme Süreci
- 0-2 Hafta: Şişlik kontrolü (elevasyon, buz), ağrı yönetimi
- 2-6 Hafta: Alçı sonrası pasif hareket egzersizleri
- 6-12 Hafta: Fizik tedavi ile aktif hareket ve kuvvetlendirme
- 3-6 Ay: Tam fonksiyonun kazanılması
Olası Komplikasyonlar
- Karpal Tünel Sendromu: Sinir sıkışmasına bağlı uyuşma
- Posttravmatik Artrit: Eklem yüzeyi kırıklarında
- Köprücük Kemik Kaynaması: Yetersiz immobilizasyonda
- Sudeck Atrofisi: Kompleks bölgesel ağrı sendromu
Korunma Yöntemleri
- Denge egzersizleriyle düşme riskini azaltma
- Osteoporoz riski olanlarda D vitamini ve kalsiyum takviyesi
- Spor yaparken bilek koruyucu kullanımı
- Isınma hareketleri öncesi germe egzersizleri
Rehabilitasyonun Önemi
Fizyoterapist eşliğinde yapılan özelleştirilmiş egzersiz programları;
- Eklem hareket açıklığını artırır
- Kas atrofisini önler
- Günlük aktivitelere dönüşü hızlandırır
Acil Durum Belirtileri
- Soğuk ve soluk parmaklar (dolaşım bozukluğu)
- Şiddetli his kaybı
- Ani şişme veya ağrı artışı
Bu durumlarda vakit kaybetmeden ortopedi kliniğine başvurulmalıdır. Tedavi sonrası düzenli kontroller, uzun vadeli sağlık için kritiktir.
