Disleksi, okuma, yazma ve dil becerilerinde zorluklarla kendini gösteren nörolojik temelli bir öğrenme bozukluğudur. Erken teşhis, çocuğun akademik ve sosyal gelişimi açısından kritik önem taşır. Peki disleksi kaç yaşında fark edilir? İşte bu sorunun detaylı cevabı:

Disleksinin Erken Belirtileri (Okul Öncesi Dönem)
Disleksi tanısı genellikle çocuk okula başladıktan sonra konulsa da, bazı işaretler okul öncesi dönemde görülebilir:

• Konuşma Gecikmesi: Yaşıtlarına göre daha geç konuşmaya başlama veya kelime dağarcığının sınırlı olması.
• Yön Kavramı: Sağ-sol, ön-arka gibi yönleri karıştırma.
• Kafiye ve Ritim Sorunları: Şarkı sözlerini veya tekerlemeleri öğrenmede zorlanma.
• Motor Beceriler: Ayakkabı bağlama, düğme ilikleme gibi ince motor becerilerde güçlük.

Okul Döneminde Ortaya Çıkan Belirtiler
Disleksi en sık ilkokulun ilk yıllarında (7-8 yaş) fark edilir. Bu dönemdeki tipik işaretler şunlardır:

• Harf ve Rakamları Ters Yazma: "b" ile "d" veya "6" ile "9" gibi sembolleri karıştırma.
• Hece Atlama veya Eklemleme: Kelimeleri parçalara ayırmada ve birleştirmede zorluk.
• Yavaş Okuma: Akıcı okumada yaşıtlarından geride kalma.
• Okuduğunu Anlamama: Metni tekrar tekrar okuma ihtiyacı hissetme.

Tanı Süreci ve Yaş Aralığı
Disleksi tanısı için belirli bir yaş sınırı olmasa da, çoğu vaka 7-12 yaş aralığında teşhis edilir. Tanı, çocuk psikiyatristi veya özel eğitim uzmanı tarafından şu adımlarla konulur:

1. Gelişim Öyküsü: Aileden çocuğun dil ve motor becerilerine dair detaylı bilgi alınır.
2. Standart Testler: Okuma hızı, yazma becerisi ve fonolojik farkındalık ölçülür.
3. Zeka Testi: Disleksinin zeka düzeyiyle ilişkisiz olduğunu doğrulamak için WISC-R gibi testler uygulanır.

Erken Teşhisin Önemi
Okul öncesi dönemde fark edilen disleksi belirtileri, destekleyici eğitimlerle minimize edilebilir. Örneğin, fonolojik farkındalık egzersizleri ve görsel-işitsel algıyı güçlendiren aktiviteler, çocuğun okula hazırlanmasına yardımcı olur.

Ailelere Öneriler

• Çocuğun güçlü olduğu alanları (resim, müzik) keşfederek özgüvenini destekleyin.
• Okul ile iş birliği yaparak bireyselleştirilmiş eğitim planı (BEP) talep edin.
• Tablet veya bilgisayarda disleksi dostu yazı tipleri (OpenDyslexic) kullanın.

Disleksi ile Yaşam
Disleksi tanısı alan çocuklar, doğru destekle akademik başarıya ulaşabilir. Ünlü bilim insanı Albert Einstein ve sanatçı Pablo Picasso gibi isimler disleksi ile başarıyı yakalamış örneklerdir.