Bel soğukluğu (gonore), Neisseria gonorrhoeae bakterisinin neden olduğu cinsel yolla bulaşan yaygın bir enfeksiyondur. Hem erkekleri hem de kadınları etkileyen bu hastalık, tedavi edilmezse ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.
Bel Soğukluğu Nedir?
Gonore, mukozal yüzeyleri (üretra, rahim ağzı, rektum, boğaz) etkileyen bakteriyel bir enfeksiyondur. Bakteri, cinsel temas sırasında vücut sıvılarıyla bulaşır. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre, her yıl 87 milyon yeni vaka görülmektedir.
Belirtiler ve Klinik Tablo
Belirtiler genellikle maruziyetten 2-14 gün sonra ortaya çıkar:
- Erkeklerde: Penisten sarı-yeşil akıntı, idrar yaparken yanma, testis ağrısı
- Kadınlarda: Vajinal akıntıda artış, pelvik ağrı, adet düzensizliği, idrar yaparken rahatsızlık
- Ortak Belirtiler: Rektal ağrı, boğaz ağrısı, göz enfeksiyonu (konjonktivit)
Vakaların %50’sinde semptomlar silik seyreder veya hiç görülmez.
Teşhis Yöntemleri
Tanı için çeşitli testler kullanılır:
- NAAT Testi: İdrar veya swab örneklerinde bakteri DNA’sı tespit eder (en güvenilir yöntem).
- Kültür: Antibiyotik direncini belirlemek için gereklidir.
- Mikroskopi: Erkeklerde üretral akıntının direkt incelenmesi.
Tedavi Protokolleri
Antibiyotik direnci nedeniyle tedavi kombinasyonları uygulanır:
- Temel Tedavi: Seftriakson (500 mg tek doz kas içi) + Azitromisin (1 gram tek doz ağızdan)
- Komplike Vakalar: 7-14 günlük antibiyotik kürleri
- Partner Tedavisi: Hastanın son 60 gündeki tüm cinsel partnerleri tedavi edilmeli.
Komplikasyonlar
Tedavi edilmeyen gonore ciddi sonuçlar doğurabilir:
- Kadınlarda: Pelvik inflamatuar hastalık (PID), kısırlık, dış gebelik
- Erkeklerde: Epididimit, prostatit, infertilite
- Sistemik: Eklem enfeksiyonu (septik artrit), endokardit
Korunma Stratejileri
- Kondom Kullanımı: Cinsel ilişkide lateks kondom kullanmak bulaş riskini %90 azaltır.
- Düzenli Tarama: Yılda bir kez cinsel yolla bulaşan hastalık (CYBH) testi yaptırmak.
- Partner İletişimi: Enfekte kişilerin partnerlerini uyarması zorunludur.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Cinsel ilişki sonrası akıntı, idrar yaparken ağrı veya pelvik rahatsızlık hissedildiğinde derhal enfeksiyon hastalıkları veya dermatoloji uzmanına başvurulmalıdır. Asemptomatik bireylerin yıllık kontrolleri önem taşır.
Gebelikte Riskler
Hamilelerde düşük, erken doğum veya bebekte körlüğe neden olan gonokoksik konjonktivite yol açabilir. Doğum öncesi tarama zorunludur.
Toplumsal Önlemler
Sağlık Bakanlığı’nın CYBH eğitim programları ve ücretsiz test merkezleriyle toplum bilinci artırılmalıdır. Antibiyotik direnci izleme protokolleri küresel ölçekte uygulanır.