Bebeklerde fışkırarak kusma, ebeveynleri endişelendiren yaygın bir durumdur. Bu durum bazen basit nedenlerle ortaya çıkarken, bazen de altta yatan ciddi sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. İşte bebeklerde ani ve şiddetli kusmanın olası nedenleri ile yapılması gerekenler:
Fışkırarak Kusmanın Başlıca Nedenleri
Bebeklerde şiddetli kusmanın en yaygın nedeni gastroözofageal reflüdür. Mide içeriğinin yemek borusuna geri kaçmasıyla oluşan bu durum, özellikle beslenme sonrasında görülür. Kusmanın yanı sıra huzursuzluk ve kilo alamama gibi belirtiler eşlik edebilir. Pilor stenozu ise mide çıkışında darlık olması durumudur. Genellikle 2-8 haftalık bebeklerde ani ve projektil (fışkırır tarzda) kusmalara yol açar. Bu durumda acil cerrahi müdahale gerekebilir.
Enfeksiyon Kaynaklı Kusmalar
Viral veya bakteriyel enfeksiyonlar (gastroenterit, idrar yolu enfeksiyonu) bebeklerde kusmaya neden olabilir. İshal, ateş ve iştahsızlık gibi ek belirtiler enfeksiyon şüphesini artırır. Özellikle rotavirüs gibi patojenler, şiddetli sıvı kaybına yol açabileceğinden dikkatle takip edilmelidir.
Beslenme Hataları ve Diğer Nedenler
Aşırı beslenme, hava yutma veya emzirme pozisyonunun yanlış olması kusmayı tetikleyebilir. Nadiren metabolik hastalıklar (galaktozemi, fenilketonüri) veya beyin tümörleri gibi ciddi durumlar da fışkırarak kusmaya yol açabilir.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
- Kusma 24 saatten uzun sürerse,
- Bebekte belirgin halsizlik veya bıngıldakta çöküklük varsa,
- Kanlı veya safralı kusma gözlenirse,
- Karın şişliği ve kabızlık eşlik ediyorsa,
- Ateş 38°C’nin üzerindeyse acilen sağlık kuruluşuna gidilmelidir.
Tedavi ve Evde Yapılabilecekler
- Reflü İçin: Beslenme sonrası bebeği 30 dakika dik pozisyonda tutmak, az ve sık beslemek.
- Enfeksiyon Durumunda: Doktor önerisiyle elektrolit solüsyonları kullanmak.
- Cerrahi Gerektiren Durumlar: Pilor stenozunda laparoskopik müdahale ile mide çıkışı genişletilir.
Önleme Yöntemleri
Bebeği beslerken hava yutmasını engellemek için biberon ucunun uygun boyutta olmasına dikkat edin. Beslenme sonrası gaz çıkarma işlemini ihmal etmeyin. Ek gıdaya geçişte tek tip besinle başlayarak alerji riskini minimize edin.
İlk Müdahale ve Sıvı Dengesi
Kusma sonrası bebeğin ağız hijyenini sağlayın. Kaybedilen sıvıyı telafi etmek için anne sütü veya doktorun önerdiği oral replasman sıvılarını küçük miktarlarda sık sık verin. Kusma durana kadar katı gıdalardan kaçının.
