Bebeklerde göz çapaklanması, özellikle yenidoğan döneminde sık karşılaşılan bir durumdur. Genellikle ciddi bir soruna işaret etmez, ancak altta yatan nedenlerin doğru teşhisi için dikkatle ele alınmalıdır. İşte ebeveynlerin bilmesi gereken tüm detaylar:

Göz Çapaklanmasının Başlıca Nedenleri

• Gözyaşı Kanalı Tıkanıklığı: Yenidoğanların %20’sinde görülür. Gözyaşı kanalının tam açılmaması, sarı-yeşil çapak birikimine yol açar.
• Bakteriyel Konjonktivit: Bakterilerin neden olduğu enfeksiyon, yoğun iltihaplı akıntı ve kirpiklerde yapışmaya neden olur.
• Viral Enfeksiyonlar: Berrak sulu akıntı ve kızarıklık eşlik eder. Genellikle üst solunum yolu enfeksiyonuyla birlikte görülür.
• Alerjik Reaksiyonlar: Polen veya toz gibi alerjenler, kaşıntılı ve sulu çapaklanma yapabilir.
• Yabancı Cisim: Kirpik veya toz parçacıklarının göze kaçması tahrişe neden olur.

Belirtiler ve Ayırt Edici Özellikler

• Tıkanıklıkta: Uykudan sonra kuru kabuklanma, gözde sulanma, akıntı rengi sarı-beyaz.
• Enfeksiyonda: Yeşilimsi kalın akıntı, göz kapaklarında şişlik, ışığa hassasiyet.
• Alerjide: İki gözde eş zamanlı kaşıntı, berrak akıntı, hapşırık eşlik edebilir.

Tedavi Yöntemleri

• Gözyaşı Kanalı Masajı: Tıkanıklık durumunda günde 3-4 kez, burun kökünden aşağıya doğru hafif basınçlı masaj uygulanır.
• Antibiyotikli Damlalar: Bakteriyel enfeksiyonlarda doktor reçetesiyle 7 gün kullanılır.
• Steril Suyla Temizleme: Kaynatılıp soğutulmuş su ve temiz gazlı bezle dıştan içe doğru tek seferde silinir.
• Alerji Tedavisi: Antihistaminik damlalar ve alerjen maruziyetinin önlenmesi.

Evde Bakım Önerileri

1. Hijyen kurallarına dikkat: Eller bebeğin gözüne değmeden önce yıkanmalı.
2. Her göz için ayrı gazlı bez kullanılmalı.
3. Göz çevresine bebek şampuanıyla köpürtmeden yıkamak.
4. Emziren annelerin Omega-3’ten zengin beslenmesi.

Ne Zaman Doktora Gidilmeli?

• Çapaklanma 72 saatte geçmiyorsa
• Gözde kırmızılık veya şişlik artıyorsa
• Bebek ışığa bakamıyorsa
• Ateş veya huzursuzluk eşlik ediyorsa

Önemli Uyarılar

• Bitkisel karışımlar veya anne sütü damlatmak enfeksiyon riskini artırır.
• Gözü ovuşturmak kornea hasarına yol açabilir.
• Kontakt lens kullanan ebeveynler hijyene ekstra dikkat etmeli.

Önleme Stratejileri

• Bebek odası nem düzeyi (%40-60) korunmalı.
• Yastık kılıfları haftada 2 kez değiştirilmeli.
• Sigara dumanı maruziyeti önlenmeli.

Çocuk göz hastalıkları uzmanı, inatçı vakalarda sondalama gibi cerrahi müdahaleler önerebilir. Tıkanıklık vakalarının %90’ı bebek 12 aylık olmadan kendiliğinden düzelir.