Batı Nil Ateşi, sivrisineklerin taşıdığı Batı Nil virüsünün neden olduğu bulaşıcı bir hastalıktır. Genellikle hafif semptomlarla seyretse de nörolojik komplikasyonlara yol açabilen bu enfeksiyon, özellikle yaşlılar ve bağışıklık sistemi zayıf bireyler için risk oluşturur.
Hastalığın Bulaşma Yolları
Enfekte Culex cinsi sivrisineklerin ısırmasıyla insanlara geçer. Virüsün ana rezervuarı göçmen kuşlardır. Nadiren kan transfüzyonu, organ nakli veya anneden bebeğe plasenta yoluyla bulaşma görülebilir. İnsandan insana doğrudan temasla geçiş bildirilmemiştir.
Belirtiler ve Klinik Seyir
Virüsle temas edenlerin %80’inde belirti görülmez. Semptomatik vakalarda:
- Ateş, baş ağrısı ve kas ağrıları
- Bulantı, kusma ve ishal
- Ciltte kızarıklık veya döküntü
- Halsizlik ve iştah kaybı
Şiddetli vakalarda ensefalit veya menenjit gelişebilir. Bu durumda: - Yüksek ateş (40°C üzeri)
- Boyun tutulması ve bilinç bulanıklığı
- Kas titremeleri veya nöbetler
- Kısmi felç gibi nörolojik bulgular
Tanı Yöntemleri
- Serolojik Testler: ELISA ile IgM/IgG antikorları tespit edilir.
- PCR: Kan veya BOS örneklerinde viral RNA aranır.
- Beyin Omurilik Sıvısı Analizi: Nöroinvazif vakalarda artmış protein ve lenfosit.
- Görüntüleme: MRG’de beyin dokusunda inflamasyon bulguları.
Tedavi Yaklaşımları
Spesifik antiviral tedavi bulunmamaktadır. Destekleyici tedaviler:
- Sıvı elektrolit dengesinin korunması
- Ateş düşürücüler (Parasetamol)
- Nöbet kontrolü için antiepileptikler
- Solunum sıkıntısında mekanik ventilasyon
Şiddetli vakalar hastanede yoğun bakım gerektirebilir.
Risk Grupları ve Komplikasyonlar
65 yaş üstü bireyler, organ nakli hastaları ve diyabetliler risk altındadır. Olası komplikasyonlar:
- Akut flask paralizi (ani kas güçsüzlüğü)
- Parkinson benzeri tremorlar
- Kalıcı bilişsel bozukluklar
- Nadiren %10 ölüm oranıyla sonuçlanan ensefalit
Korunma Stratejileri
- Sivrisinek Mücadelesi: Durgun suların ilaçlanması, larvasit uygulamaları.
- Kişisel Korunma: DEET içeren repellentler, uzun kollu giysiler.
- Çevresel Önlemler: Pencerelere sineklik, klimatik ortamlar.
- Kan Bankaları Taraması: Bağış kanlarında virüs testi.
Türkiye’deki Durum ve Salgınlar
İlk vaka 2010’da Manisa’da bildirilmiştir. 2019’da İstanbul, İzmir ve Aydın’da yoğunlaşan salgınlarda 40’tan fazla nöroinvazif vaka tespit edilmiştir. Riskli bölgelerde Temmuz-Ekim arasında pik yapar.
Ne Zaman Doktora Başvurulmalı?
Sivrisinek ısırığı sonrası 2-14 gün içinde:
- 48 saati aşan yüksek ateş
- Şiddetli baş ağrısı ve ense sertliği
- Bilinç değişiklikleri veya koordinasyon kaybı
- Kas güçsüzlüğü gelişmesi durumunda acilen enfeksiyon hastalıkları uzmanına başvurulmalıdır.
